ج.تۇيمەبايەۆ: لاتىن ءالىپبيىن مەڭگەرۋدىڭ ەشبىر قيىندىعى جوق

/uploads/thumbnail/20180608105006498_small.jpg

وڭتۇستىك قازاقستان مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە وبلىس اكىمى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ ستۋدەنت جاستارمەن كەزدەسىپ، «رۋحاني جاڭعىرۋ: جاستارعا جاڭا باعدار» تاقىرىبىندا لەكسيا وقىدى. باسقوسۋ بارىسىندا ايماق باسشىسى لاتىن ءالىپبيىنىڭ ءمان-ماڭىزىنا توقتالدى. 

«حاكىم ابايدىڭ 25ء-شى قارا سوزىندە «زارارىنان قاشىق بولۋعا، پايداسىنا ورتاق بولۋعا ءتىلىن، ونەرىن ۇيرەنۋ كەرەك» دەگەن سوزىنە 100 جىلدان استام ۋاقىت وتسە دە ماڭىزدىلىعىن جوعالتقان جوق. ايتا كەتەتىنى، ءبىز لاتىن الىپبيىنە كوشپەيمىز، قايتا ورالاتىن بولامىز. ويتكەنى 1929-1940 جىلدارى وسى ءالىپبيدى قولداندىق. اتالعان ءالىپبي - ءبىزدى جاڭا بيىكتەرگە جەتەلەيدى، كوكجيەگىمىزدى كەڭەيتەدى. وسى باعىتتا وبلىستا جالپى 1000-نان استام ءىس-شارا وتكىزىلدى. شەت ەلدەردەن كەلگەن جازۋشىلار، وبلىستىڭ زيالى قاۋىم وكىلدەرى، تۇركىتانۋشى عالىمدارىنىڭ قاتىسۋىمەن «لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – ۇلتىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى»، «جاڭعىرۋ – جازۋدان باستالادى»، «ءتىل. تاۋەلسىزدىك. تاعىلىم» سىندى بىرنەشە عىلىمي جيىن ۇيىمداستىرىلدى»، - دەدى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ.

سونداي-اق، وبلىس باسشىسى جيىلعان قاۋىمنىڭ الدىندا لاتىن الىپبيىندە جازىپ كورسەتىپ، لاتىن ءقارپىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىمەن تانىستىردى. «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى تۇستارىن جاستارعا تارقاتىپ ايتتى.

«وسىدان ءبىر عاسىر بۇرىن ءمىرجاقىپ دۋلات ۇلى: «ءار ەلدىڭ قولدانعان سالت-ساناسى سول ەلدىڭ كاسىبىمەن بايلاۋلى. سالت-سانانىڭ نەگىزى – ەلدىڭ قولدانعان كاسىبىندە»، - دەگەن.  بۇل رەتتە ەلباسىمىز: «جاڭعىرۋ جولىندا بابالاردان ميراس بولىپ، قانىمىزعا سىڭگەن، بۇگىندە تامىرىمىزدا بۇلكىلدەپ جاتقان ىزگى قاسيەتتەرىمىزدى قايتا تۇلەتۋىمىز كەرەك»، - دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن»، - دەپ قورىتىندىلادى ايماق باسشىسى.

كەزدەسۋ اياسىندا جينالعان جاستار وبلىس اكىمىنە تولعاندىرعان ساۋالدارىن قويىپ، جاۋاپ الدى. بەلسەندى ستۋدەنتتەر ءتۇرلى تاقىرىپتاردا بايانداما جاسادى.

قاتىستى ماقالالار