بۇرىن پوشتا ارقىلى حاتتار عانا تاسىمالداناتىن، ءقازىر ونىڭ كومەگىمەن كوممۋنالدىق تولەمدەردى تولەۋگە، نەسيەنى وتەۋگە، قاراجات جولداۋعا مۇمكىندىك تۋدى. ءبىر كەزدەرى ۆەلوسيپەد نەمەسە اۆتوكولىك ارقىلى تاسىمالداناتىن جۇكتەردى ءقازىر دروندار مەن روبوت جەتكىزىپ، جۇمىستى جەڭىلدەتۋگە ايتارلىقتاي ۇلەس قوسىپ جاتىر. پوشتا جەلىسىنىڭ كومەگىمەن ونلاين-ساۋدانىڭ كولەمى ارتىپ، تۇرعىندارعا جايلىلىق سىيلاۋدا. وسى رەتتە، «قازپوشتا» اق قىزمەت ساپاسىن ودان سايىن جاقسارتۋ ماقساتىندا سيفرلاندىرۋعا قادام باسۋدا.

ال، سول سيفرلاندىرۋ ۇدەرىسى پوشتا قىزمەتىنە قانداي وزگەرىستەر اكەلەدى؟ ەلەكتروندىق كوممەرسيا ءداستۇرلى ساۋداداعى ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرا الا ما؟ شالعايداعى اۋىلدىق ەلدى مەكەندەرگە جۇك جونەلتۋ قيىندىقتارىن سيفرلىق تەحنولوگيالار قالاي شەشپەك؟ وسى جانە وزگە دە ساۋالداردى «قازپوشتا» اق ماڭعىستاۋ وبلىستىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى ماحاببات سەيتوۆانىڭ اڭگىمەسىنەن بىلە الدىق!

سيفرلاندىرۋدى قالاي تۇسىنەسىز؟ وسىعان بايلانىستى وڭىردە قانداي يگى شارالار جاسالىپ جاتىر؟

سيفرلاندىرۋداعى باستى ماقسات - تۇرعىندارعا قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىن جاقسارتۋ. ءبىز ءوز قىزمەتىمىزدىڭ تۇرعىندارعا جايلى بولعانىن قالايمىز، ول ءۇشىن بىزگە سيفرلىق تەحنولوگيالار كومەكتەسەدى. جالپى ايتقاندا «قازپوشتانىڭ» باستاماسىمەن حالىققا پايداسى تيەر ۇلكەن جۇمىستار ىستەلدى. ال، ماڭعىستاۋ وبلىسىنا كەلەر بولساق، ءبىز ەكى رەت وبلىستىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى  بارلىق وڭىرلەرگە بارىپ، ونلاين-ساۋدا جونىندە باياندادىق. ونلاين-ساۋدانىڭ ارقاسىندا كەز كەلگەن ادام ءوز تاۋارىن ساتا الادى. قولايلى ءارى ءۇي جاعدايىندا قاجەتتى تاۋارىن الدىرا الماق. قازىرگى تاڭدا ەلەكتروندىق كوممەرسيا جونىنەن 1500-گە جۋىق ادام وقىتىلدى. جالپى، قازاقستان ەلەكتروندىق كوممەرسيا باعىتىندا دامىپ كەلەدى. ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، ەلىمىزدە 1 ميلليوننان اسا ادام ونلاين-ساۋدانى تۇتىنادى ەكەن. ال، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى ەلەكتروندىق ساۋدا تۇتىنۋشىلارى جىل ساناپ كوبەيىپ كەلەدى. ياعني، 2017 جىلداعى ورتا ايلىق كورسەتكىش بويىنشا  ەلەكتروندىق ساۋدانى 38 مىڭ ادام تۇتىنعان.  ال، 2018 جىلدىڭ 6 ايىنداعى بۇل كورسەتكىش 64 مىڭ ادامدى قۇراپ وتىر.

ە-كوممەرسيانى دامىتۋدا قانداي شەتەلدىك تاجىريبەلەرگە سۇيەنەسىزدەر؟ قانداي مىسال كەلتىرە الاسىز؟

 «قازپوشتا» اق ەلەكتروندىق ساۋدانى دامىتۋ ماقساتىندا «AliExpress» دەپ اتالاتىن الەمدىك الپاۋىت كومپانيامەن كەلىسىمگە وتىردى. بۇل كومپانيا ونلاين-ساۋدا نارىعىنداعى ەڭ ماڭىزدى ويىنشىلاردىڭ ءبىرى سانالادى. ايتا كەتۋ كەرەك، AliExpress كومپانياسى الەمدىك دەڭگەيدەگى ونلاين-دۇكەن رەتىندە بارشامىزعا بەلگىلى. ول باستاپقىدا جۇڭگو ەلىنىڭ ونىمدەرىن الەمدىك اينالىمعا شىعارۋ ءۇشىن قۇرىلعان بولاتىن. دەسە دە، قازىرگى تاڭدا بۇل قاۋىمداستىقتىڭ قىزمەتىن تۇتىنۋشىلار سانى جىلدان جىلعا ارتۋدا. ماسەلەن، تمد مەملەكەتتەرى،  بالتىق جاعالاۋى ەلدەرى، ەستونيا، تۇركمەنستان، برازيليا، يسپانيا، پولشا،  اقش، باتىس مەملەكەتتەرى جانە ت.ب.  

ءوزىمىز بىلەتىندەي «قازپوشتا» اق درونداردى ىسكە قوستى. ال، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى احۋال قانداي؟ اۆتوكولىك جولى ناشار ايماقتار بار ما؟ ولارعا سالەمدەمەلەردى قالاي تاسىمالدايسىزدار؟

ءبىزدىڭ باعىتتارىمىزدىڭ ءبىرى - لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىمدى مودەرنيزاسيالاۋ. وسى رەتتە،  قازاقستاندا دروندار ىسكە قوسىلدى. ول شامامەن 8 كيلوگرامم جۇكتى كوتەرە الادى. ونىڭ ارقاسىندا شالعايداعى اۋىل تۇرعىندارىنا قاجەتتى زاتىن جەتكىزىپ بەرە الاتىن بولدىق. ادەتتە ونىمەن گازەت-جۋرنالدار مەن سالەمدەمەلەر تاسىمالدانادى. وبلىستا درون قوسىلعان جوق. سەبەبى، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى جول-كولىك تراسساسى جاقسى. سول سەبەپتەن اۆتوكولىكتەر ارقىلى جولدانادى. ال، ەگەر قيىندىقتار تۋىندايتىن بولسا درونداردى قوسۋىمىز ابدەن مۇمكىن. وسىلايشا اۆتوموبيل جولدارى ناشار ايماقتارعا دروندار تاۋارلاردى جەتكىزىپ بەرىپ، ءىسىمىزدى جەڭىلدەتەدى.

جۇك جونەلتىمدەرى بويىنشا قازىرگى جانە بۇرىڭعى جاعدايدى ايتا الاسىز با؟

قازپوشتا ارقىلى ەلىمىزدە بۇرىن ءبىر كۇندە 10 مىڭ جۇك جولداناتىن.  ال، ءقازىر 120 مىڭ جۇك تاسىمالدانادى. مۇنىڭ بارلىعى پوشتا جۇمىسىن وڭتايلاندىرۋدىڭ ارقاسىندا ورىندالىپ وتىر.

بۇل پروسەسستەر قالاي جۇزەگە اسىرىلادى؟

قازىرگى تاڭدا «قازپوشتا» جونەلتىمدەردى سۋپەرماركەتتەر نەمەسە پوستاماتتار ارقىلى جەتكىزەدى. كەز كەلگەن تۇتىنۋشى ءوزىنىڭ تاۋارى تۋرالى اقپاراتتى سمس ارقىلى نەمەسە سايتىمىزدان كورە الادى. تاۋارىن الۋعا كەلگەن ءاربىر تۇرعىن كەم دەگەندە 2-3 مينۋت ۋاقىتىن جۇمسايدى. ال، بۇرىن 20-30 مينۋت كەتەتىن. نەگە دەسەڭىز، ول كەزدە پوستاماتتار مەن جونەلتىم سۋپەرماركەتتەرى بولمادى. سول زاماندا حالىق قازپوشتا بولىمشەسىنە كەلىپ الاتىن، ونىڭ زاتىن ىزدەۋ ءۇشىن ءبىرشاما ۋاقىت قۇرتاتىن.

جونەلتۋ جۇمىستارىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن قانداي  جوبالار جوسپارلانىپ وتىر؟

سونداي-اق، ءبىز فرانچايزينگتى ۇسىنىپ وتىرمىز. ونىڭ ماقساتى – تۇرعىندارعا ءوز تاۋارلارىن قولايلى جاعدايدا جەتكىزۋ. ياعني، بۇل جوبادان سوڭ جەرگىلىكتى تۇرعىندار تاۋارلاردى ءۇيىنىڭ جانىنداعى دۇكەندەردەن نەمەسە جاقىن ماڭداعى كەز كەلگەن كەڭسەلەردەن الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى.  ول بويىنشا 100-دەن اسا فرانچايزينگ اشىلاتىن بولادى.  بۇل جۇيە ارقىلى جۇمىس ىستەۋ ءوز كەزەگىندە ءبىرقاتار ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە سەرپىن بەرمەك. ماسەلەن، قوسىمشا تابىستار ارتىپ، تۇتىنۋشىلاردىڭ جاڭا لەگىن اكەلەدى. ەڭ باستىسى – تاۋارلار تۇرعىندارعا قولايلى ءارى جايلى تۇرعىدا جەتكىزىلىپ وتىرماق.

سوڭعى ۋاقىتتاردا «قازپوشتا» اق ەكسپورت مەكتەبىن اشىپ، ونلاين-ساۋدا جونىندە وقىتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. ونداعى ماقسات نەدە؟

جاقىن ۋاقىتتا ەكسپورت مەكتەبىن اشقىمىز كەلەدى. ونىڭ ماقساتى – جەرگىلىكتى كاسىپكەرلەرگە ونلاين-ساۋدانىڭ قالاي جاسالاتىنىن جانە شەتەلدىك كومپانيالارمەن قالاي بايلانىسۋعا بولاتىنىن ۇيرەتۋ. 12 ءىس-شارا وتكىزىلدى. بۇعان قوسا 350 كاسىپكەردى وقىتتىق. وسىنىڭ ناتيجەسىندە 150 ادام ءوز ىستەرىن اشتى. مىنە ءبىز وسى باعىتتا العا قاراي جىلجي بەرگىمىز كەلەدى. ءبىز حالىققا بارلىعى قولجەتىمدى بولعانىن قالايمىز. سونداي-اق، ءبىزدىڭ كاسىپكەرلەردىڭ شەتەلگە تاۋار ساتا السا دەيمىز. ەكسپورت مەكتەبى ارقىلى Amazon.com، E-Bay-دى قالاي قولدانۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتەمىز.

سيفرلىق ساۋاتتىلىق بويىنشا وبلىستا قانشا ادام وقىتىلدى؟

سيفرلىق ساۋاتتىلىق ارقىلى جەرگىلىكتى تۇرعىندار ەلەكتروندى ساۋدانى مەڭگەرە الاتىن بولادى. ءبىز جەرگىلىكتى اكىمدىكپەن جۇمىس توبىن قۇردىق. سايكەسىنشە ءبىز ولارعا بارىپ، ە-كوممەرسيا تۋرالى، قالاي تاپسىرىس قابىلداپ، قالاي تاپسىرىس بەرۋدى ايتامىز. قازىرگى تاڭدا 1500-گە جۋىق ادام وقىتىلدى. ە-كوممەرسيا تۋرالى ايتۋ ءۇشىن ءارى كەتسە 20-30 مينۋت عانا كەتەدى. ونىڭ بارلىعى اۋديتوريانىڭ بەلسەندىلىگىنە بايلانىستى. ەگەر دە تۇرعىنداردىڭ سۇراعى كوبىرەك بولسا 40 مينۋتقا دەيىن ۋاقىت الادى.

ونلاين-ساۋدانىڭ ماڭىزدىلىعى نەدە؟ ماسەلەن؟

ەلىمىزدە «Balkaymak» اتتى بەلگىلى كومپانيا بار. ول تەك رەسپۋبليكا كولەمىندە عانا تارالىپ وتىر. ال، ەگەر ءبىز وتاندىق كاسىپكەرلەرگە سيفرلىق ساۋاتتىلىق ۇيرەتەتىن بولساق ولار شەتەلدىك كاسىپورىندارمەن كەلىسىم-شارت جاساسا الار ەدى. وسى رەتتە، موتيۆاسيالىق ءبىر مىسالدى ايتا كەتسەم، ۋكراينادا ءبىر قىز بار، ونىڭ جاسى نەبارى 16-دا. سول قىز كىتاپتىڭ بەتىنە بەلگى سالۋمەن اينالىسادى. ءبىراق، ونىڭ وسى كاسىپ تۇرىنەن ۇلكەن سوماعا كەنەلەتىنىن كىم بىلگەن؟! ال، وعان قالاي قول جەتكىزدى دەيسىز عوي؟! بار بولعانى ءوز تۋىندىلارىن سايتقا سالعان. ناتيجەسىندە، جەر شارىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى تۇتىنۋشىلار تاپسىرىس بەرىپتى. ونىڭ ءبىر جىلدىق تابىسى 500 مىڭ دوللاردى قۇرادى.

ماڭعىستاۋ وبلىسىندا شەتەلدىك كومپانيالاردى قىزىقتىراتىنداي قانداي ونىمدەر بار؟

جالپى العاندا ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى تابيعي ونىمدەرگە شەتەلدىك ازاماتتاردىڭ سۇرانىسى كوپ. اتاپ ايتقاندا، بالقايماق، جەنت، ىرىمشىك، شۇبات جانە كوپتەگەن ءسۇت ونىمدەرىن ايتساق بولادى. جالپى العاندا ونىمدەرىمىز وتە كوپ. دەگەنمەن، پوشتا ارقىلى تاسىمالدانا الاتىن وسى ونىمدەر عانا.

وبلىستىق قازپوشتا قايدا ۇمتىلادى؟ جوسپارلارىڭىز قانداي؟

ماڭعىستاۋ وبلىستىق  «قازپوشتا»  اق كەلەر جىلى سيفرلىق كەڭسە اشۋعا نيەتتەنىپ وتىر. سونداي-اق، «قازپوشتا» اق ەنگىزىپ جاتقان بارلىق جاڭاشىلدىقتاردى ەنگىزۋ باستى ماقساتى سانالادى. سونىمەن قاتار، كەلەشەكتە پوشتا جونەلتىلىمدەرىن سۇرىپتاۋعا ارنالعان اۆتوماتتاندىرىلعان جەلى اشىلماق. بۇنىڭ ناتيجەسىندە جونەلتىم ۋاقىتى 60 پايىزعا دەيىن قىسقاراتىن بولادى.

ەلىمىزدەگى ۇلتتىق وپەراتور ءوز جۇمىسىن ىلگەرىلەتۋ ماقساتىندا الەم ەلدەرىنىڭ وزىق تاجىريبەسىنە تالداۋ جاساپ، پوشتا جەلىسىندەگى ەڭ ۇزدىك يننوۆاسيالاردى الدى.  جاھاندىق پوشتا جەلىسى نەگىزىنەن پوستاماتتار ارقىلى جۇمىس ىستەسە، قازپوشتا جونەلتىم سۋپەرماركەتتەرى ارقىلى قىزمەت ەتەدى. بۇل جاڭا نوۋ-حاۋ، - دەپ تۇيىندەدى «قازپوشتا» اق ماڭعىستاۋ وبلىستىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى  ماحاببات سەيتوۆا.

اڭگىمەلەسكەن نازەركە ەركىن قىزى