استانادا 2018 جىلدىڭ 24-25 قازانىندا «STN GRFORUM - 2018» رەسپۋبليكالىق فورۋمى ءوتتى. شاراعا 800-دەن استام قاتىسۋشىلار، حالىقارالىق ساراپشىلار، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ باسشىلارى، ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتور وكىلدەرى قاتىستى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
فورۋمنىڭ العاشقى كۇنىندە مىنا تاقىرىپتار بويىنشا پىكىرتالاس ءوتتى: «اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ ۇزاق مەرزىمدى باعدارلامالارى»، مال شارۋاشىلىعى جانە وسىمدىك شارۋاشىلىعىنداعى سالالىق باعدارلامالار»، «تۇقىم ءوندىرىسىن دامىتۋ»، «جەردى ۇتىمدى پايدالانۋ»، «اگرارلىق عىلىمنىڭ بيزنەسپەن ينتەگراسياسى».
فورۋمنىڭ پانەلدىك سەسسياسىندا سالانى دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تالقىلاندى. اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ باسىم باعىتتارى ۇزاق مەرزىمدى باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋ، اگروونەركاسىپتىك كەشەن سۋبەكتىلەرىن قارجىلاندىرۋدىڭ قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە سالىق سالۋدى جاقسارتۋ، اگرارلىق عىلىم مەن بيزنەستىڭ ينتەگراسياسى، جەر زاڭناماسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋ، سونداي-اق سۋارمالى جەرلەردى اينالىمعا ەنگىزۋ بولىپ تابىلادى.
بۇدان باسقا، تۇقىم ءوندىرىسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى جانە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارمەن ودان ءارى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى تالقىلاندى. شەتەلدىك ينۆەستورلارمەن كەزدەسۋ، سونداي-اق ينۆەستيسيا تارتۋ بويىنشا دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزىلگەن بولاتىن.
سالالىق فورۋم شەڭبەرىندە العاش رەت باعدارلامانىڭ ۇلكەن كولەمى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتورىمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى تۋدىردى. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ باستاماسى بويىنشا «قازاقستاننىڭ ازاماتتىق اليانسى» اۋىلدىق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار كواليسياسىن قۇردى.
سونداي-اق، فورۋم اياسىندا ءىرى ترانسۇلتتىق كومپانيالار باسشىلارىنىڭ، سالالىق كوشباسشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن دوڭگەلەك ۇستەل ءوتىپ، وندا ءبىرقاتار پەرسپەكتيۆالىق مەموراندۋمدارعا قول قويىلدى. مۇنداي فورۋمداردى وتكىزۋ اۋىلشارۋاشىلىق تاۋار وندىرۋشىلەرىن قاجەتتى اقپاراتتىق رەسۋرستارمەن قامتاماسىز ەتۋگە، قول جەتىمدى ديالوگ الاڭدارىن قامتاماسىز ەتۋگە، مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ساراپشىلاردىڭ وكىلدەرىنە سۇراقتار قويۋعا، مەملەكەتتىك قولداۋ مەحانيزمدەرىمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بۇل ءوز كەزەگىندە ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن ءوندىرىس كولەمىنە اسەر ەتەدى.
فورۋمنىڭ ەكىنشى كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى باقىتجان ساعىنتايەۆ، پارلامەنت دەپۋتاتتارى، مەملەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ وكىلدەرى، وتاندىق جانە شەتەلدىك ينۆەستورلار، ونەركاسىپتىك وداقتار مەن اسسوسياسيالار، اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەر قاتىستى.
وتاندىق كومپانيالارعا 5 نوميناسيا بويىنشا ماراپاتتالدى.
ءوز بايانداماسىندا پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى - ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ءومىرزاق شوكەيەۆ اعىمداعى جىلى سالانىڭ دامۋىنىڭ قورىتىندىلارى جانە الداعى كەزەڭگە ارنالعان مىندەتتەر تۋرالى ايتتى.
«جىل اياقتالدى. بىزدە جاقسى ناتيجە بار. اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ كولەمى 9 ايدا وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 2،0% -عا (3،188 ملرد.تەڭگەگە)، وڭدەۋ ونىمدەرىنە - 3،3% -عا (1،141،9 ملرد. تەڭگە) ارتتى. اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى 8 ايدا 30% -عا ءوستى، ونىڭ ىشىندە وڭدەلگەن ونىمدەردىڭ ەكسپورتى 11% ارتتى. اۋىل شارۋاشىلىعىنا ينۆەستيسيالاردىڭ كەلۋى 14% -عا (239،7 ملرد. تەڭگە)، تاماق ونىمدەرىنە 32% -عا (76،8 ملرد. تەڭگە) ارتتى. وسىمدىك شارۋاشىلىعىنداعى وندىرىستە 2010 جىلى بيدايدىڭ اۋدانى شامامەن 67% (14،3 ملن. گەكتار) بولسا، 2018 جىلى وسى اۋداندار 52% -عا (11،4 ملن. گا) ازايعان جاعدايدا، ءارتاراپتاندىرۋ ناتيجەلەرىن كورىپ وتىرمىز. اعىمداعى جىلدىڭ قولايسىز اۋا رايىنا قاراماستان، فەرمەرلەردىڭ قاجىرلى جۇمىسى ارقاسىندا بيىل جاقسى ءونىم جينالدى. 14،8 سەنتنەردەن 22 ملن. توننادان استام استىق جينالدى. قازاقستاندىق اگراريالار ءۇشىن اعىمداعى ماۋسىمدا قولايلى باعا كونيۋنكتۋراسى بار. ەۋروپادا بۇرىن-سوڭدى بولماعان قۇرعاقشىلىق. ساراپشىلاردىڭ باعالاۋى بويىنشا، تەك رەسەيدە ەگىن جيناۋ وتكەن جىلعا قاراعاندا 30 ميلليون تونناعا از. ەگەر وتكەن جىلى بيداي 35 مىڭ تەڭگە دەڭگەيىندە ساتىلسا، بۇگىندە 3 كلاسس بيدايى 48-49 مىڭ تەڭگەنى قۇرايدى. ءبىز ودان ءارى باعانىڭ ءوسۋىن كۇتەمىز. ءداستۇرلى نارىقتى قايتارۋ جانە ساقتاۋ ءۇشىن لوگيستيكالىق ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. ىشكى استىق ازەربايجان مەن گرۋزيانىڭ نارىقتارىنا قايتارىلادى. يرانعا استىقتى ەكسپورتتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن كەلىسىمگە قول قويۋ جوسپارلانىپ وتىر» دەدى ءومىرزاق شوككەيەۆ.
كەيىن ول ەلباسىنىڭ جولداۋىن تىلگە تيەك ەتىپ، جولداۋدى قانشالىقتى جۇزەگە اسىرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
«قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا «قازاقستان حالقىنىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ: تابىستاردى جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ» جولداۋىندا الداعى كەزەڭدە مەملەكەتتىڭ دامۋىنا ارنالعان التى نەگىزگى مىندەت قويىلعان. سوڭعى ءۇش اپتادا ءبىز مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋداعى تاعى ءبىر قادامىمىزدى تاعى ءبىر رەت انىقتاپ، انىقتادىق. بارلىق قاجەتتى شارالار مەن قۇرالدار ءبىزدىڭ وزەكتى مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن قالادىق، سونداي-اق ونەركاسىپتىك جانە ايماقتىق كىشى جىلى. ەندى مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ ماقساتتارى ءۇشىن جىلىنا كەمىندە 100 ملرد تەڭگە بولىنەدى. ءبىز الەۋەتتى قاي جەردە جانە قايدا بارۋىمىز كەرەك ەكەنىن بىلەمىز. بۇگىنگى فورۋمدى وتكىزۋ تاعى ءبىر رەت «ساعاتتى تەكسەرۋ» جانە قويىلعان ماقساتتارعا قول جەتكىزۋدەگى ءارقايسىمىزدىڭ ءرولىن انىقتاۋ ءۇشىن قاجەت. وسى ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن وسى جىلدىڭ جازىندا (2018 جىلدىڭ 12 شىلدەسى) اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسى جاڭارتىلىپ، ونىڭ اياسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ بويىنشا جۇمىس باستالدى»، دەدى شوكەيەۆ.
