Құлақ – адам ағзасындағы маңызды рефлекторлық аймақтардың бірі. Ол жүйке жүйесі арқылы ішкі органдармен тығыз байланыста болып, адамның денсаулығы туралы маңызды ақпарат бере алады. Шығыс медицинасы, рефлексология және акупунктура ғылымдары бойынша құлақтың әр нүктесі белгілі бір мүшемен байланысты. Сондықтан құлақты массаж жасау немесе нүктелі емдеу әдістерін қолдану арқылы ішкі ағзалардың жұмысын реттеуге және денсаулықты жақсартуға болады.
Сөз төркіні
Этимологиялық мәні
Қазақ тілінде “құлақ” сөзі адамның есту мүшесі ретінде қолданылады.
Сөздік тұрғыдан: “Құлақ” – адамның есту мүшесі, сыртқы, ортаңғы және ішкі бөліктерден тұратын күрделі орган.
Этимологиялық тұрғыдан: “Құлақ” сөзі көне түркі тілдерінде “есту”, “тыңдау” мағынасын білдіреді. Түрікше – “kulak”, өзбекше – “quloq”, татарша – “колак”.
Қазақ өміріндегі мәні
Қазақ халқы құлақты адам денесінің ең маңызды мүшелерінің бірі деп қарастырған. «Құлақ түр» (тыңда), «Құлаққағыс» (ескерту), «Құлағына алтын сырға» (маңызды ақпарат) деген тұрақты тіркестер осыны көрсетеді. Сонымен қатар, құлақтың формасына қарап адамның мінезін болжау, денсаулығын анықтау сияқты халықтық танымдар да бар.
Құлақтың медициналық түсіндірмесі
Құлақтың әр аймағында адамның ішкі мүшелерімен байланысты рефлекторлық нүктелер орналасқан. Бұл нүктелерді массаждау арқылы түрлі ауруларды емдеуге болады.
Құлақтың рефлекторлық аймақтары, олардың ағза мүшелерімен байланысы
Құлақтың аймағы Қай органмен байланысты? Әсері
Құлақтың жоғарғы бөлігі Бас және ми Бас ауруын басады, есте сақтау қабілетін жақсартады.
Құлақтың ішкі жоғарғы бөлігі Көз және құлақ Көру және есту қабілетін жақсартады.
Құлақтың ортаңғы бөлігі Жүрек және өкпе Жүрек соғысын тұрақтандырады, өкпенің жұмысын жақсартады.
Құлақтың төменгі бөлігі Асқазан және ішек Ас қорыту жүйесін жақсартады.
Құлақтың ортаңғы артқы бөлігі Бүйрек және қуық Бүйректің қызметін жақсартады, несеп шығару жүйесін реттейді.
Құлақтың шеткі доғасы Омыртқа және арқа Арқа ауруларын жеңілдетеді, омыртқаның саулығын сақтайды.
Құлақтың рефлексологиялық картасы
1. Бас және ми аймағы – Құлақтың жоғарғы бөлігінде орналасқан. Бұл аймақ мидың қан айналымын жақсартып, бас ауруларын басуға көмектеседі.
2. Жүрек және өкпе нүктелері – Құлақтың ортаңғы ішкі бөлігіне сәйкес келеді. Жүрек ырғағын тұрақтандырып, өкпенің жұмысын жақсартады.
3. Асқазан және ішек жүйесі – Құлақтың төменгі бөлігінде орналасқан. Асқорыту қызметін реттеп, метаболизмді жақсартады.
4. Бауыр және өт қабы – Құлақтың ортаңғы төменгі бөлігінде. Бауырдың уытсыздандыру қызметін күшейтеді.
5. Бүйрек және қуық нүктелері – Құлақтың артқы ортаңғы бөлігінде. Несеп шығару жүйесінің жұмысын тұрақтандырады.
6. Омыртқа және арқа аймағы – Құлақтың шеткі доғасы бойымен өтеді. Омыртқа, бел және мойын бұлшықеттерін босатып, ауырсынуды азайтады.
7. Көз және құлақ нүктелері – Құлақтың жоғарғы ішкі бөлігіне сәйкес келеді. Көру қабілетін жақсартады, көздің шаршауын басады.
Құлақ массажының пайдасы
Құлақ массажын жасау арқылы төмендегі аурулардың алдын алуға және емдеуге болады:
Бас ауруы мен бас айналуды басады Қан айналымды жақсартады Стресс пен мазасыздықты азайтады Ас қорыту жүйесін тұрақтандырады Жүрек соғысын реттейді Иммунитетті күшейтедіҚұлақты массаждаудың қарапайым
әдісі
1. Бас бармақ пен сұқ саусақтың көмегімен құлақтың жоғарғы бөлігін 30 секунд уқалау – бас ауруын азайтады.
2. Құлақтың ортаңғы аймағын 1 минуттай саусақпен уқалау – жүрек пен өкпе қызметін жақсартады.
3. Құлақтың төменгі бөлігін жеңіл қысып, айналдыру – ас қорыту процесін жақсартады.
Исламдағы мәні
Исламда құлақ – есту, тыңдау, қабылдау мүшесі ретінде ерекше маңызға ие. Құранда бірнеше аяттарда құлақ туралы айтылады:
1. «Алла сендерді есту, көру және жүрекпен жаратты» (Нахыл сүресі, 78-аят).
2. «Олар естімейтін, сөйлемейтін, көрмейтін» (Бақара сүресі, 171-аят).
Құлақ – Алланың берген аманаты. Мұсылмандар үшін құлақты таза сақтау, шариғатқа сай сөздерді тыңдау, ғайбат пен өсектен аулақ болу маңызды саналады.
Пайғамбарымыз (ﷺ) құлақ тазалығына ерекше көңіл бөліп, дәрет алған кезде оны да жуып тұруды насихаттаған.
Құлақ – тек есту мүшесі ғана емес, бүкіл ағзамен тығыз байланысы бар рефлекторлық аймақ. Оның әр нүктесі ішкі ағзалармен байланысты болғандықтан, массаж жасау арқылы көптеген аурулардың алдын алуға болады.
Қазақ халқы құлаққа қатысты көптеген таным-түсініктерді білген. Ал исламда құлақ – адамның рухани тазалығының символы. Сондықтан құлақтың денсаулыққа әсерін дұрыс түсініп, оны күтім жасау – әр адамның міндеті.
Мақала авторы: Болат Бопайұлы
Пікір қалдыру