Jańa oqý jylynan bastap bolashaq tarıhshylardan ózge stýdentter "Qazaqstan tarıhyn" oqymaýy múmkin. San ǵasyrlyq tarıhtyń ornyna Joǵarǵy oqý oryndarynda táýelsizdik alǵan 1991 jyldan bergi tarıh qana oqytylmaq. Jańa mınıstrdiń jańa bastamasyna eń birinshi bolyp tarıhshylar qarsy shyǵyp jatyr, - dep habarlaıdy «Qamshy» portaly 31-arnaǵa silteme jasap.
Alǵashynda asa mán bermegen qoǵam endi alańdaı bastady. Óıtkeni bilim berý salasyndaǵy jańashyldyq el tarıhyn da aınalyp ótpedi. Aldaǵy oqý jylynan bastap stýdentter "Qazaqstan tarıhy" pániniń alǵashqy saǵatyn "Elimiz 1991 jyly táýelsizdik aldy" degen dáristen bastaýy múmkin. Tarıh pániniń mundaı kelte nusqasyna qarsylyq bildirgen tarıhshy ǵalymdar buǵan ún qata bastady.
MÁMBET QOIGELDIEV, Qazaqstan tarıhshylar qaýymdastyǵynyń tóraǵasy, profesor:
- Eger biz osyǵan aýyp ketsek, osyǵan kóship ketsek "Qazaqstan tarıhyn" joǵarǵy oqý oryndarda oqytýda, bul árıne durys bolmas edi. Óıtkeni "Qazaqstan tarıhy" osy sońǵy táýelsizdik tarıhymen aıaqtalmaıdy ǵoı. "Táýelsiz Qazaqstan tarıhy" bul budan bergi "Otan tarıhynyń" logıkalyq jalǵasy.
Mámbet Quljabaıuly mınıstrliktiń tarıh pánin oqytýdaǵy ózgeristerin maquldaıdy. Tipti, stýdentter mekteptegi "Qazaqstan tarıhy" pánin qaıta oqıdy degen ýájimen de kelisedi. Alaıda stýdentter Qazaqstannyń birneshe ǵasyrlyq baı tarıhyn oqymasyn degen bastamaǵa túbeıgeıli qarsy. Al Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń ustanymyn bilmekke hat joldaǵan edik, jazbasha jaýap berdi.
Standart jobasyna bakalavrıat mamandyqtary sheńberinde qarastyrylǵan «Qazaqstan tarıhy» páni ornyna «Qazaqstannyń qazirgi zaman tarıhy» páni engizildi. Oǵan negizdeme «Qazaqstan tarıhy» pániniń alǵashqy tarıhı kezeńderi tolyq mazmunda mektep baǵdarlamasynda qarastyrylǵan. Osyǵan oraı, JOO-da atalǵan pán mazmuny tolyǵymen qaıtalanatyndyqtan jáne joǵary oqý oryndarynyń usynystary negizinde jańa pánge aýystyryldy.
Al bul pánde táýelsizdiktiń alǵashqy jyldaryndaǵy qıynshylyq, 25 jyl boıy shetelge qashqan baı-baǵlandar jáne jemqorlyqpen ustalǵan sheneýnikterdiń qanshalyqty qamtylatyny belgisiz. Tipti, jýyrda shymkenttik ǵalym usynǵan "Nazarbaevtaný" páninen jańa "Qazaqstan tarıhynyń" qanshalyqty ózgeshe bolary da beımálim. Mundaı jańashyldyqty estigen qoǵam ókilderi de óz pikirlerin bildirip, bastamanyń durys emestigin aıtýda.
- 25 jyldyń tarıhyn ǵana bilip, arǵy ata-babasynyń tarıhyn bilmeıdi me sonda? Bilýge tıisti emes pe? Ol durys emes qoı.
- Saq, ǵun, bizdiń "Qazaqstan tarıhynyń" basy sol kezderden bastalady.
- Keleshek jas urpaq bizdiń ata-babamyzdy, bizdiń tarıhymyzdy bilmese odan qandaı ult shyǵady, qandaı qazaq shyǵady?
"Qazaqstan tarıhy" jetimdik kórmese eken dep úndeý jarıalaǵan tarıhshylar tyǵyryqtan shyǵar óz usynystaryn da aıtqan. Ol - jańa tıptik baǵdarlama, jańa oqýlyq pen hrestomatıa ázirleý. Jańa "Qazaqstan tarıhy" mazmundyq, maǵynalyq turǵydan ózgeriske ushyraýy tıis deıdi tarıhshylar.
MÁMBET QOIGELDIEV, Qazaqstan tarıhshylar qaýymdastyǵynyń tóraǵasy, profesor:
- Joǵarǵy oqý oryndarynyń mindeti men maqsaty tek qana ınjener, dáriger, basqa mamandyq ıelerin daıarlaý emes, sonymen birge Otan azamattaryn daıarlaý. Jańa memlekettik qurylysqa belsendi eńbek etetin azamattardy daıarlaý.
Demek, jańa oqý jylynan bastap elimizdiń Joǵarǵy oqý oryndarynda "Qazaqstan tarıhy" shırek ǵasyrlyq tarıhty qamtıtyn pán retinde ǵana oqytyla bastamaq. Al bastamany kótergen Bilim jáne ǵylym mınıstrligi qoǵam ókilderiniń pikiri men elimizdiń beldi tarıhshylary aıtqan syn-eskertpelerge qanshalyqty mán bereri ázirge belgisiz.
Pikir qaldyrý