Bolat Bopaıuly

         Ulbosyn Kenjebaıqyzy oryndaǵan
          ánderdiń ǵajap sıqyrly tylsymy

     Ulbosyn Kenjebaıqyzy – án óneriniń aq majan aıdynyna qonǵan jalǵyz jalqy, saf sulý aqqýy, júrektiń jibek pernesin dir etkizip, sherte alatyn tylsym únniń máńgi qaıtalanbas ǵajap ıesi. Onyń
oryndaýyndaǵy árbir áni – sezim men syrǵa, saǵynysh pen úmitke, shattyq pen sulý muńǵa toly, tań tazalyǵyna sýarylǵan tutas bir qupıa álem. Ulbosynyń ánderin tyńdaǵan saıyn kókirek túbindegi saǵynysh oıanyp, kóńil aıdynynda mahabbattyń aq jelkeni terbelip, júrekke sáýle túsedi. Jan dúnıe túbinde uıyqtap jatqan tereńge batyp, úmit úzip bara jatqan sezimder, án qudiretinen oıanyp, sulý áleminiń móp-móldir jarqyrǵan jahut aspanyna án áýenimen birge samǵap, qamyǵyp, qamalǵan qarańǵy tar keýdeden qalyqtap kóterilip, kóńildiń kók aspanynda erkindik alyp, jarqyn nurdyń ishinde ómir súredi.
   Mine, bul Ulbosyn oryndaǵan ánderdiń qudireti. Táp-tátti qyzdyń, táp-tátti tańdaıynan uyshyp shyqqan bubul
ún tań nurynyń tazalyǵyna sýarylyp, tap-taza syrly álemge kóterilip, tap-taza qulaqqa táp-tátti bolyp quıylady. Sosyn úlbirep turǵan júrekke ýildep jetip, ishki qyl perneni dirildetedi. Ǵasyrlar uıyqtap oıana albaǵan alapat sezimderdi oıatady. Ýyz únnen oıanǵan tyńdarman myna on segiz myń ǵalamǵa tutastaı ǵashyq kóz qydyrtara bastaıdy. Tipti tutas aınala, biraq, Ulbosyn únimen án salyp terbetilip turǵandaı sezinedi. Sezigedi de, ánshini izdeıdi, kórgisi keledi, til qatqysy keledi:
    — «Ulbosyn, qaıdasyń? Ándetshi, án salshy, tyńdaıyn,- dep on segiz myń ǵalamǵa qulaq túrip, ózi de ánshi bolǵysy, sulý qyz bolǵysy, qazaq bolǵysy kelip, ánge essiz ǵashyq bolǵanyn da ańǵara almaı dal urady. Onyń jáýdirgen bota kózi, qulyn músini, ýildegen ýyz úni tyńdarman esende umytpaıtaı bolyp mágilikke, júrekke uıa basyp qalyp qoıady. Sosyn qaıda júrse de, qaı ortada án tyńdasa da, Ulbosyn ánin án tarazysyna ólshem etip, oryndaǵan ánderdiń kóbin tipti bárin Ulbosyn ánimen bezbendeıdi de otyrady.
     Bul ne?
  Bul – uly án óneri, bul – erekshe án oryndaý sheberligi, bul – ánshilik óner, sheber oryndaýshylyq; óte názik, tipti qyldan jińishke sezimniń kózge kórinbeıtin, aqylǵa baǵynbaıtyn, eshteńege tabynbaıtyn, Ulbosyn boıyna daryǵan dara talant, dana ánshilik tylsym.
   Já, onyń repertýaryndaǵy on ánniń kórkemdik, maǵynalyq jáne oryndaýshylyq ǵajaıyptaryna óz áserimdi jazyp, tyńdarmandarmen oı bólisý jón sanadym.

             “Súıgen júrek” – sezimniń móldir
                               tamshysy

        Bul án – ǵashyqtyqtyń laǵyl tamshysy, júrektiń tuńǵıyq túbinde terbelgen názik qylyndaı dirildegen sezim. Ulbosyn bul ándi oryndaǵanda, onyń úni mahabbattyń tunyq ózenine tamǵan altyn sáýle tárizdi. Árbir notasy – súıgen júrektiń dúrsili, árbir áýeni – mahabbattyń móldir aınasy. Ol ánge jan beredi, sózdi sıqyrǵa aınaldyrady, al tyńdaýshyny shynaıy mahabbattyń ǵajaıyp baǵyna jeteleıdi.

             “Qara shal” – taǵdyrdyń tolǵaýy

        Bul án – ómir ótkelderi men adam ǵumyrynyń jazylmaǵan jyryndaı. Ulbosynnyń oryndaýynda “Qara shal” ómirdiń sarǵaıǵan japyraǵyndaı sybdyrlaıdy, tereń oıdyń túbinen súńgigendeı áser beredi. Onyń únimen tyńdaýshy ýaqyttyń zymyrap ótip jatqanyn sezinedi, tirshiliktiń qym-qýyt aǵymynda mándi ǵumyr súrý kerektigin uǵynady. Án áýeni birde kúrsinip, birde sharyqtap, birde muńaıyp, birde sabyrly qalpyna túsip, ómirdiń zańdylyǵyn baıandaıdy.

               “Aıqarakóz” – sulýlyqtyń 
                          sımfonıasy

        “Aıqarakóz” – sulýlyqtyń jyrlanǵan beınesi. Bul án qazaq qyzynyń aı dıdaryn, burala ósken qyrdyń qyzǵaldaǵyndaı náziktigin, kirshiksiz páktigin beıneleıdi. Ulbosynnyń daýysy ánniń áýenimen úılesip, tańǵy shyqtaı móldir kúıge enedi. Onyń únimen qazaq dalasynyń samaly esedi, qolań shashty qyzdardyń burymynda jazdyń jyly jeli terbelgendeı bolady. Án boıynda naz da bar, saǵynysh ta bar, tańǵajaıyp náziktik te bar.

               “Nurıkamal” – taǵdyrly
                   saǵynyshtyń kúmbiri

        Bul án – kókirekte qalǵan beıneniń óshpes sáýlesi. Ulbosyn bul ándi shyrqaǵanda, ýaqyt toqtap qalǵandaı, júrek túkpirindegi eń názik sezimder dirildep oıanǵandaı kúı keshesiń. Án sazy saǵynyshtyń qońyr muńyna toly. Árbir áýeni – ómirden ótken aıaýly janǵa arnaǵan únsiz duǵa sekildi. Bul ánniń júrekti tebirentetin qudireti bar, óıtkeni ony Ulbosyn ár sózine jan bitirip, sezimnen órgen jibek jipteı ásem áýezben oryndaıdy.

               “Saǵyndym” – saǵynyshtyń
                            sarǵaıtqan úni

          Saǵynysh – júrekke jamylǵan sáýleli muń. “Saǵyndym” áni alysta qalǵan jyldardyń, kezdesýge jazbaǵan taǵdyrlardyń, qaıta oralmas sátterdiń tereń sazy. Ulbosynnyń oryndaýynda bul án quddy bir kókjıekke qaraı sozylǵan uzyn súrleýdeı – qaıda bastalyp, qaıda aıaqtalatynyn bilmeısiń, tek júrektiń únin tyńdaısyń. Onyń daýysy ánniń ózegindegi saǵynyshty qaz-qalpynda jetkizedi, bul ándi tyńdaǵan adamnyń júregi saǵynyshpen birge shyrqaıdy.

                       “Kúnes-aı” – shýaqty jyr

          Bul án – shýaqty kóktemniń, ómirge degen sheksiz súıispenshiliktiń gımni ispetti. Ulbosyn bul ándi oryndaǵanda, tańǵy shyqtaı taza, bulbuldyń saıraýyndaı sazdy daýysymen kún shapaǵyn áýezge aınaldyrady. Onyń únimen birge tań atyp, dalanyń qyrmyzy gúlderi qaýyzyn ashady, kóńil kókjıeginde shattyqtyń qusy qalyqtaıdy. Án áýeniniń jeńildigi, oryndaýdyń shynaıylyǵy adam janyna jaryq sáýle túsirgendeı bolady.

               “Balqadısha” – qazaq arýynyń 
                          rýhty beınesi

        Bul án – qazaq qyzynyń erkindiginiń, azattyǵynyń aıǵaǵy. Ulbosyn “Balqadıshany” oryndaǵanda, onyń daýysy boıyńdy tik ustap, erkindiktiń samal jelin sezingendeı áser beredi. Ol ándi ulttyq boıaýyn joǵaltpaı, qaıta ár notasynda qazaq áıeliniń asqaq rýhyn kórsetetindeı etip jetkizedi. Ulttyq minezdiń sımvolyna aınalǵan bul án onyń oryndaýynda shynaıy qazaq qyzdarynyń bolmysyn pash etkendeı.

            “Qazaǵym” – eldik rýhtyń jalyny

         “Qazaǵym” – bul tek án emes, bul qazaqtyń namysy, rýhy, júregi. Ulbosyn bul ánde qazaq dalasynyń keńdigin, halqymyzdyń ór rýhyn óziniń qońyr daýysy arqyly asqaqtatady. Án áýeni saıyn daladaı keń, asqar taýdaı bıik, júrek lúpilindeı shynaıy. Bul ándi tyńdaǵan jannyń kókirek túbindegi oty mazdap janyp túsedi.

                  “Asyl ana” – meıirimniń úni

         “Asyl ana” – ananyń ystyq alaqanyn, meıirimge toly júregin sıpattaıtyn án. Ulbosyn bul ándi oryndaı otyryp, árbir anaǵa degen qurmetin daýysymen jetkizedi. Onyń únimen birge ananyń alaqanyn sezgendeı bolasyń, anańdy qushaqtaýǵa asyǵasyń. Bul án – shynaıy perzenttik mahabbattyń jyrlanǵan beınesi.

            “Gúlderaıym” – ǵashyqtyqtyń
                                aq gúli

        Bul án – tumsa mahabbattyń, shynaıy sezimniń móldir tamshysy. Áýeni qońyr keshtiń jumbaq samalyndaı, al sózderi júrekke jylý beretin shýaǵyndaı. Ulbosyn bul ándi óz únimen odan saıyn kórkemdep, ǵashyqtyqtyń eń asqaq sátterin áýenge aınaldyrady.
       Ulbosyn Kenjebaıqyzynyń ánderin tyńdaý – naǵyz ónerdi seziný, jandy rýhanı tazartyp, qazaqtyń baı mýzykalyq murasyna sapar shegý. Onyń úni – halyqtyń júrek úni, onyń oryndaý máneri – shynaıylyqtyń eń bıik úlgisi. Án aıymy, qaryndasyma, uzaq ǵumyr, ónerdiń eń bıik órinen esh tómendemeı, qazaq halqynyń mańdaıyndaǵy jalǵyz jalqy jaryq juldyz bolyp janyp tura bersin, álem adamdary tańdaı qaqsyn, tańǵalsyn. Qazaq ániniń keremetin, qazaq qyzynyń aıdaı sulý ajaryn tanysyn, baǵalasyn!!