Aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jer ýchaskeleri sheteldikterge jeke menshik quqyǵyna berilmeıdi. Bul týraly keshe Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti janyndaǵy Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetindegi brıfıńte QR Ulttyq ekonomıka vıse-mınıstri Qaıyrbek Óskenbaev málimdedi, - dep habarlaıdy «Qamshy» portaly.
Vıse-mmınıstrdiń aıtýynsha, shetel azamattary aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerge tek ýaqytsha jer paıdalaný quqyǵymen 25 jyl merziminde jalǵa alý arqyly ıe bola ala.
Sheteldikterdiń jeke menshiginde taýarly aýyl sharýashylyǵy óndirisin júrgizýge jáne orman ósirýge arnalǵan jerdi qospaǵanda, qurylys júrgizý úshin jerler bolýy múmkin.
Bul rette, atalmysh norma buryn da, 2003 jylǵy Kodeksti qabyldanǵan bastap qoldanysta bolǵan.
«Eger QR azamaty jáne zańdy tulǵa sheteldikterge satatyn bolsa, onda jeke menshik quqyǵy 3 aı ishinde ıelikten shyǵarylýǵa tıis nemese jer ýchaskesi kórsetilgen merzimde ýaqytsha jer paıdalaný quqyǵyna qaıta resimdelýi tıis (25 jylǵa deıin)», - deıdi Qaıyrbek Óskenbaev.
Qoldanystaǵy zańnamamen sheteldik jer paıdalanýshylardyń aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jer ýchaskelerimen mámilelerdi qadaǵalaý boıynsha mehanızmi rettelgen.
QR azamaty jáne zańty tulǵalardyń jeke menshik quqyǵynda, sondaı-aq, jalǵa alý quqyǵymen sheteldikter de taýarly aýyl sharýashylyǵy óndirisin júrgizýge bolatyn aýyl sharýashylyqqa arnalǵan jer ýchaskeleriniń bir ákimshilik aýdannyń (qalanyń) aýmaǵyndaǵy shekti (eń joǵary) mólsherin belgileıdi;
- aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerin sheteldikterge berýdi jer qatynastaryn basqarý boıynsha ortalyq atqarýshy organnyń kelisimimen oblystyń jergilikti atqarýshy organy júzege asyrady;
- sheteldikterge shekaralas aýmaqtarda jerlerdi jeke menshik quqyǵyna berýge tıym salynǵan.
Memlekettiń menshigindegi aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jáne paıdalanýǵa berilmegen jerler kelesideı retpen beriledi.
1) jer ýchaskesiniń kadastrlyq (baǵalaý) qunyn arttyrýdy kózdeıtin aýksıondyq saýda formasy arqyly.
2) jer ýchaskesiniń kadastrlyq (baǵalaý) qunyn arttyrýdy kózdeıtin eki aýksıonnyń qorytyndylary boıynsha ony júzege asyrýǵa múmkindigi joq bolǵan jaǵdaıda jer ýchaskeniń baǵasyn kadastrlyq qunynyń belgilengen eń tómengi shegine deıin tómendetýdi kózdeıtin aýksıondyq saýda formasy arqyly.
Bul rette, jer ýchaskesin kadastrlyq qunynyń 50 % tómen emes baǵa boıynsha satýǵa ruqsat etilmeıdi.
Sondaı-aq, Jer kodeksine engizilgen ózgeristerge sáıkes jalǵa berilgen jer ýchaskelerin satyp alýǵa jeńildik sharttaryn berý qarastyrylady. Bul norma qazirgi jalǵa alýshylardyń múddelerin eskeredi jáne olarǵa budan buryn berilgen aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskelerin jaldaý merzimi aıaqtalǵanǵa deıin 10 jylǵa deıin bólip tóleý arqyly, olardyń kadastrlyq qunynyń 50 % mólsherinde aıqyndalatyn jeńildik baǵamen jeke menshikke satyp alýǵa quqyq beredi.
Budan basqa, jer úlesterin sharýashylyq seriktestikterdiń jarǵylyq kapıtalyna salym retinde nemese óndiristik kooperatıvterge jarna retinde bergen jer úlesteri ıeleriniń quqyqtaryn qorǵaıtyn norma kózdelgen.
Jerdi paıdalanýshylarǵa jalǵa alý quqyǵymen quqyqtyq mámileler jasasýǵa, atap aıtqanda, bankke kepilge berýge, jaldaý merzimi ishinde ıelikten shyǵarýǵa múmkindik beretin jalǵa alynǵan aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jerlerdi paıdalaný boıynsha shekteýler alynady.
Aýyl sharýashylyǵymen aınalysatyndar úshin ákimshilik kedergilerdi alyp tastaý jáne shyǵasylardy qysqartý arqyly qolaıly jaǵdaı jasaý maqsatynda aýyl sharýashylyǵyn júrgizýge baılanysty obektilerdi salý kezinde jáne sharýashylyq júrgizý nysanyn aýystyrǵan kezde jer ýchaskesiniń nysanaly maqsatyn ózgertý rásimi alyp tastalady.
Sondaı-aq, jergilikti atqarýshy organdardyń jerlerdi paıdalanýdy baqylaý jáne qorǵaý organdarymen aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi tıimsiz paıdalanýdy memlekettik baqylaý boıynsha fýnksıalardy iske asyrýda agroónerkásip kesheniniń sýbektileriniń jer ýchaskelerin jer zańnamasyn saqtalýyna tekserýler júrgizildi.
JAO aqparaty boıynsha, júrgizilen jumys nátıjesinde 2015 jyly jáne 2016 jyldyń birinshi toqsanynda aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi tıimsiz paıdalanýdyń 263,9 myń ga anyqtaldy. Osyǵan oraı:
- 2015 jyly 187 menshik ıesi jáne jerdi paılanýshyǵa jer zańnamasyn buzýshylyqtardy joıý týraly uıǵarymdar berildi, onyń ishinde 171 sýbekt 169,5 mln. teńge somasymen aıyppul túrindegi ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy;
- 2016 jyldyń birinshi toqsanynda 7 menshik ıesi jáne jerdi paılanýshyǵa jer zańnamasyn buzýshylyqtardy joıý týraly uıǵarymdar berildi, onyń ishinde 5 sýbekt 106,0 myń. teńge somasymen aıyppul túrindegi ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy;
Óz kezeginde Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ekonomıka mınıstrligimen 2015 jylǵy 27 naýryzdaǵy № 268 buıryǵymen Aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi tıimdi paıdalanýdyń erejeleri bekitildi.
Erejelermen aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi tıimsiz paıdalaný boıynsha sharalar kesheni belgilengen, topyraqtyń qunarlyǵyn edáýir tómendeýine jol bermeý boıynsha talaptar, sondaı-aq, aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi tıimsiz paıdalanýdyń belgileri qoıyldy.
Ulttyq ekonomıka mınıstrligi usynǵan anyqtamalyq materıaldar:
QR jalpy terıtorıalary – 272,5 mln. ga, olardyń ishinde aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerler – 100,8 mln. ga, jer qory (onyń ishinde aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy) – 100,1 mln. ga (egistikter, tyńaıǵan jer – 2,4 mln. ga, shabyndyqtar men jaıylymdar – 80,7 mln. ga), qalǵan 60,2 mln. ga – eldi mekendi, ónerkásip jáne kólik, erekshe qorǵalatyn, orman jáne sý qorynyń jerleri.
Sharýa qojalyǵynyń sany – 216,6 myń 58,4 mln. ga kóleminde, zańdy aýyl sharýashylyq tulǵalar -12,4 myń 42,4 mln. ga kóleminde. Olardyń jeke menshigindegileri 1,3 mln. ga (1,3%), 49 jylǵa deıin jaldaýda – 99,5 mln. ga (98,7%).
2016 jylǵy 1 maýsymynan bastap JAO 1,7 mln.ga., olardyń ishinde búgingi tańda daıyn 645,4 myń ga (1271 qatysýshy) jer aýksıon arqyly satýǵa qoıylady.
2012-2014 jyldary ótkizilgen aýyl sharýashylyq maqsatyndaǵy jerlerdi túgendeý nátıjeleri boıynsha 7,4 mln. ga paıdalanylmaǵan jer anyqtaldy.
2016 jylǵy 1 sáýir jaǵdaıynda aýyl sharýashylyq jerlerin paılanylýynyń tekseristeri jáne monıtorıńisiniń nátıjeleri boıynsha memlekettik qorǵa 3,1 mln. ga paılanylmaǵan, olardyń ishinde 1,8 mln.ga aınalymǵa engen jerler tapsyryldy.
Pikir qaldyrý