Búgingi kúnde Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń mektep formasyna qoıylatyn talaptary qoǵamdyq pikirge birshama qozǵaý salyp otyr. Mektep formasy “Bilim týraly” zań men arnaıy buıryqta “dinı atrıbýttar qoldanylmaıdy” degen talap qoıylǵan osyǵan sáıkes biryńǵaı mektep formasyn engizý qarastyrylǵan. Mektepterde oqýshylardyń biryńǵaı formasyna qoıylatyn talaptardyń saqtalýy, dinı atrıbýtıkany qoldanýǵa jol bermeý oryndylyǵyna qatysty sarapshy mamandardyń pikirin bilgen edik:
Dosaı Kenjetaı, teologıa jáne fılosofıa ǵylymdarynyń doktory, profesor:
Negizinen Qazaqstandaǵy mektep oqýshylaryna biryńǵaı mektep formasyn kıgizýdi shart dep esepteımin. Bul sharttyń birneshe qabattary bar. Birinshisi – zaıyrlylyq. Bul dinı bilim berý men orta mektepterdegi zaıyrly bilim berý arasyndaǵy ustanymdarǵa baılanysty dúnıe. Mektep – bul memlekettik mekeme. Ony da eskerý qajet. Ekinshi qabatyna toqtalar bolsaq, ol áleýmettik qabat. Azamattar balalaryn tabystaryna qaraı (qymbat nemese arzan) kıindiretin bolsa, áleýmettik orta arasynda psıhologıalyq, áleýmettik shekter týady. Kıimderdiń ártúrliligi, olardyń múmkindikterinińártúrliligi bizdiń mektep qabyrǵasyndaǵy balalarymyzdyń arasyndaǵy jikke alyp keledi. Úshinshi – dinı ahýal. Bul tózimdilikke de baılanysty. Bir musylman óziniń oramalymenen, bir hrıstıan ózderiniń dinı kıimimenen, bir ıahýdı ózderiniń rıtýaldyq kıimderimenen nemese onyń atrıbýttarymenen júretin bolsa, bul jerde memlekettik konstıtýsıalyq biregeılikke de, dinaralyq tózimdilikke de qaıshy máseleler týyndaýy múmkin. Bul máselelerdi týdyratyn oılar qoǵam músheleriniń arasynda mektep qabyrǵasynan qalanyp jatsa, úlken problemalar osy jerden týyndaıdy. Osyǵan oraı, joǵaryda aıtylǵandardy da eskere otyryp, mekteptiń statýsyna saı, onyń memlekettik mekeme ekenin eskere kele, eń basty másele – bul bizdiń memlekettigimizdiń negizgi ustanymy bolǵan zaıyrlylyq talaptaryna saı, mektep oqýshylary biryńǵaı formada kıinip, bilim alýy kerek dep esepteımin!
Keńshilik Tyshhan, dintanýshy:
Biryńǵaı mektep formasyna kóshý óte tıimdi. Onyń birneshe sebepteri bar. Eń birinshi sebep, bizdiń elimizde ártúrli din ókilderi turady, olar árıne óz urpaǵyn óz senimine baýlıdy. Osy rette atalǵan máseleniń syrtqy formaǵa da áser etip jatatyn sátteri bolatynyn biz qoǵamnan kórip-bilip júrmiz. Dinı erekshelikterdi paıdalaný – mektep oqýshylary arasyndaǵy dinı kózqarastardyń týyndaýyna ákelip soqtyrýy múmkin. Balalar onyń mán-jaıyna tolyq jete almaýy múmkin. Ekinshi másele – ártúrli jaǵdaımen, 
mektep aýystyrýy qajet bolǵan jaǵdaıda, burynǵy mektep formasyn jańa mekteptiń talabyna saı aýystyrýǵa týra keledi. Osy tusta biryńǵaı mektep formasynyń tıimdiligin kóremiz. Ata-analar artyq shyǵyndalmaıtyn bolamyz. Biryńǵaı mektep formasyna kóshkende balalarǵa tıimdiligi jaǵy erekshe qarastyrylatyn bolsa, budan utarymyz kóp dep oılaımyn. Ul bala men qyz balaǵa laıyqty jasalǵan kıim qoǵam tarapynan eshqandaı teris pikirge alyp kelmeıdi dep oılaımyn. Taǵy bir eskeriletin másele – dástúr, halyqtyń qalyptasqan salty, ımandylyq pen ınabattylyqqa da tán tustar qarastyrylsa tipten jaqsy. Mysaly Túrkmenstanda biryńǵaı mektep formasynda 100 paıyz ulttyq kıimderi tańdalǵan. Árıne bizdiń memleket zaıyrly, qanshama ult pen ulys ǵumyr keshirip jatqandyqtan, tolyqqandy ulttyq naqyshqa kóshe almasymyz anyq, dese de ulttyń erekshelikterin eksheıtin belgiler kórinis tapsa oǵan eshkimniń talasy bola qoımas dep oılaımyn. Barlyǵyna ortaq bir qundylyqqa, barlyǵymyzǵa ortaq bir standartqa bekigenimiz jón bolar.
PS.: Qoryta aıtqanda, biryńǵaı mektep formasyna kóshý tıimdi. Ony bizdiń sarapshylarymyz da óz sózderimen naqtylady. Búgingideı, syrtqy formanyń ishki názik máselelerge áseri orasan bolyp otyrǵan jaǵdaıda, áleýmettik teńsizdik, dinı pikir men azamattyq pikirdiń sanalýandyǵy oryn alyp, rýh tarazysynyń teńselip turǵan ýaqytynda qaı iste de birkelkilik pen biryńǵaılylyq qajet-aq!
Din isteri komıtetiniń baspasóz qyzmeti
