S. HOKING: ADAMZAT ÓMİR SÚRERLİK BASQA ǴALAMSHAR TAPPASA, TAǴY MYŃ JYL JASAI ALMAIDY

/uploads/thumbnail/20170709160244108_small.jpg

Astrofızık Stıven Hokıng adamzat balasynyń bolashaǵy qarańǵy ekenin boljady, dep habarlaıdy «Qamshy» portaly. Ol óz sózinde, «eger adamzat ómir súrýge taǵy bir ǵalamshar tappasa, taǵy myń jyl aıaqta tura almaımyz» dep álemge eskertý jasady. Bul týraly Hokıng, Oksford ýnıversıtetinde talqy tobynda ǵalam men adamzattyń túp tegi týraly konferensıada aıtqan.

Sońǵy 50 jylda adamzattyń ǵalamǵa baılanysty zertteýleri tereńdeı túskenin aıtqan 74 jastaǵy ǵalym «Tıtteı ǵana úles qosa alǵan bolsam men úshin qandaı baqyt edi?! Ǵalymdar úlken yqylaspen, tolqynyspen jasaǵan zertteýler ǵalamdy tereń tanýymyzǵa sebep bolady. Cosmos sıaqty sýper kompúterlerdiń de kómegimen ǵalamdaǵy mıllıondaǵan galaktıkanyń kartasyn jasaı alamyz. Osylaısha ǵalamdaǵy óz ornymyzdy da jaqsy túsinemiz» dedi.

Hokıng «kim biler, bálkim bir kúni jerdiń tartylys kúshi tolqyndaryn Joıqyn jarylystyń(Álemniń budan 13.7 mıllıard jyl buryn joıqyn ǵaryshtyq jarylys nátıjesinde paıda bolǵanyn jáne ózgerip búginge jetkenin sıpattaıtyn ortaq kosmologıalyq model.)  túp negizin tanýǵa qoldana alarmyz. Biraq, birdeı mezgilde adamzattyń bolashaǵy úshin qonys teberlik basqa ǵalamshardy da izdeýge májbúrmiz. Klımattyń ózgerýi tirshilikti aqyryn-aqyryn qurdymǵa jiberedi. Ómir súretin basqa bir ǵalamshar taba almaǵan jaǵdaıda adamzat urpaǵyny aıaýly jer anamyzda taǵy myń jyl ómir súremiz dep aıta almaımyn» degendi basa aıtty.

Jastardy ǵalamnyń qupıalaryn sheshýde tabysty jumys isteýge talpyndyrǵan Stıven Hokıng sózin bylaı dep aıaqtady:

«Kózińiz jerde emes, kókzeńgir aspanda, juldyzdarda bolsyn! Kórgenińizdi túsinýge, túsindire bilýge tyrysyńdar. Yqylasty bolyńdar, qanshalyqty qıyn bolsa da qoldaryńnan keledi. Eń bastysy bas tartpaý».

Kembrıdj ýnıversıtetinde stýdent kezinde tap bolǵan neıron aýrýy amıotrofıkalyq sklerozdyń sebebinen sal bolyp qalǵan jáne sóıleı almaıtyn Hokıng Stıv óziniń aýrýyna qaramastan belsendi ómir súredi. 2009 jyly Stıv ǵaryshqa ushqan bolatyn. Onyń «Ýaqyttyń qysqasha tarıhy(A Brief History of Time) atty kitaby 10 mıllıonnan artyq tırajben satylǵan. 

Qatysty Maqalalar