Bıyl Astanada 20 myńǵa tarta aǵash pen butalardy egý josparlanǵan

/uploads/thumbnail/20180528034919007_small.jpg

Qala mereıtoıynda jasyl jelekke oranady, dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi «Astana-Jasylqurylys» AQ-na silteme jasap.

Qala kórkin keltirýshi dekoratıvti jasyl fıgýralar halyqtyń zor yqylasyna ıe. Jazǵy maýsymda elorda kóshelerine pil, qyran, barys, aqqý jáne kerik sıaqty jańa fıgýralar sán beredi.

Budan bólek, jarqyn gúlzarlar da alańdar men aýlalardy abattandyrýdyń negizgi elementteri bolmaq. 2018 jyly «Astana-Jasylqurylys» AQ-nyń jumysshylary 5 mln-nan astam kóshet egedi dep kútilýde. Olardyń ishinde shyraıgúl, tagetıs, kerbezgúl, abelıa, úlpek, salpıglossıs sıaqty birjyldyq gúlderdiń 50 túri bar. Munymen qosa, qala kógaldarynda aıylqıaq, sarana, raýshan sıaqty kópjyldyq gúlderdiń 30-dan astam túri otyrǵyzylady. Sondaı-aq elordada ala lenta túrindegi kópjyldyq gúlderden, butalar men raýshandardan órilgen san alýan gúlzarlar – mıksborderler jasalady.

Búginde elordamyzdyń árbir turǵynyna shaqqanda 17 sharshy metr jasyl jelek aýmaǵynan aınalady eken. Sarapshylardyń piki­rinshe, bul kórsetkish qala­lardy kógaldandyrýdyń álem­dik normasyna sáıkes keledi. Elordany jasyl orman kóm­kergen saıabaq qalaǵa aınaldyrý jónindegi júıeli jumys odan ári jalǵasyn tabýda. Astana qalasy ákimdiginiń tabıǵatty paıdalanýdy retteý jáne tabıǵı resýrs­tar basqarmasy basshysynyń orynbasary Mıras Ǵaısınniń aıtýynsha, bıylǵy jaz aılarynda elordada jańadan taǵy da 10 saıabaq jáne 4 býlvar jasalady. Mamandardyń deregi boıynsha, tek 2017 jyly ǵana elordada jasyl jelek otyrǵyzý 2016 jylmen salystyrǵanda úsh ese artqan.

«Ótken jyly qalamyzda 2 myń­nan astam aǵash otyrǵy­zyldy. Onyń ústine jańa saıa­baq­tar men baqtar ashý isi jalǵasady. Qa­zirgi kúni qalamyzda 10 iri baq, 95 saıabaq jáne 4 býlvar ja­saq­talǵan. Ústimizdegi jyly jańadan taǵy 10 saıabaq pen 4 býlvar jasaqtalady», dedi ja­qynda ótken kezdesýde Ta­bı­ǵatty paıdalanýdy retteý jáne tabıǵı resýrstar basqarmasy basshysynyń orynbasary. Elordanyń 20 jyldyq mereıtoıyn atap ótý qarsańynda Mańǵystaý oblysynyń qala­myzǵa jasaǵan syılyǵy retinde Jeńis jáne Bógenbaı batyr dań­ǵyl­darynyń boıynda jańa saıa­baqtar men gúlzarlar ashylady. Sonymen birge bıyl qala­myzda taǵy bir iri demalys saıabaǵy ashylady. Onda Shy­ǵys­tyń qos juldyzynyń biri, qazaq­tyń batyr qyzy Mán­shúk Mámetovaǵa arnalǵan eńseli eskertkish boı kóteretin bolady.

Bas qalamyzdy kógaldandyrý jáne abattandyrý maqsatyndaǵy keshendi sharalar bıyl erekshe basymdyqqa ıe bolmaq. Máselen belsendi demalysqa áýestenýshi qala turǵyndary úshin qosymsha taǵy da 34 shaqyrymǵa sozyl­ǵan velosıped joly ashylady. Bas qalanyń 20 jyldyq mereıli merekesine oraı qalamyzdy kógal­dandyrý jáne abattandyrý jumysyna elimizdiń barlyq ob­lystary ózderiniń úlesterin qosatyn bolady. Astana qalasyn qorshaǵan «jasyl beldeý» búginde kóz súısinetin naǵyz ný ormanǵa aınaldy. 1998-2004 jyldar aralyǵynda elorda shekarasy aýmaǵyndaǵy jalpy aýdany 11502 gektar jerge 9,6 mıllıon túp aǵash jáne 1,8 mıl­lıon túp buta otyr­ǵy­zyldy. Al 2012 jyldan bas­tap 2017 jyl­ǵa deıin or­man jolaqtarynyń ara­syna 152 mıllıonnan astam kó­shet otyrǵyzyldy. Qazirgi ýa­­qytta atty kisi jasyryna alatyn Astana ormany qa­ladan 60 sha­qyrym qashyq­tyq­ta ornalasqan Shor­tandy baǵytyndaǵy tabıǵı or­man­men qosylyp, tutasyp úl­­gerdi. Qala mańyndaǵy bas­qa baǵyt­tardaǵy ormandar da birtin­dep qa­natyn keńge jaıyp barady. 

Sońǵy ýaqytta Astana qa­lasy kó­shelerin san túr­li gúldermen kómkerý dás­­túr­ge aınalyp keledi. Gúl­­­zar­­lardyń aýmaǵy jyldan-jylǵa keńeıip barady. Ótken jyldyń ózin­de qalamyzdaǵy gúl­zarlar kó­lemi úsh ese artty. Sonymen birge keıingi kezde «Astana-Kógaldandyrý qu­ry­lysy» AQ kásiporyndary ósim­dikterdi kúzep, retteý ar­qyly jasyl músinder jasaý dástúrin tájirıbege berik en­gizdi. Qazir qa­lamyzdyń barlyq kóshe­lerinen der­lik osyndaı jasyl músin­derdi kórýge bolady. Bul músinderdi kez kelgen jasyl óskin­derden jasaı berýge bolmaıdy. Ol úshin 1 sharshy metr arnaıy aýmaqqa 2 myń túp kóshet otyrǵyzylady. Bul ósimdikterge jan-jaqty kútim jasalyp, úzdiksiz sý­ary­la­dy. Ús­timizdegi me­re­k­eli jyly mundaı kóz tar­­tar jasyl músinderdiń qa­ta­ry burynǵydan da kó­beı­tiletin bolady. Búginde qala kóshelerinde jol boıy ornatylǵan kózdiń jaýyn alatyn qumyraǵa salynǵan aspaly gúlder qala turǵyndaryna etene jaqyn boldy. Bıyl da qala kóshe­ler­inde qorshaǵan temir shar­baq­tarǵa gúl ósirilgen myń­daǵan aspaly qysh qu­my­ralar ilinetin bolady.

Elordanyń 10 jyldyq me­reıli merekesi atalyp ótil­gen jyldar­dan bastap Astana qala­synda aýla­lardy abat­tan­dyrý jumysy júıeli jal­ǵasyp keledi. 

Jalpy baǵzy zamandarda mundaı jasampaz ıdeıalardyń bolǵanyn tarıhtan oqyp júrmiz. Uly patshalardyń ornatqan ǵajaıyp baq-ormandary, búginge deıin ańyzdarǵa arqaý bolyp keledi.         Altynorda handarynyń biri Jánibek el astanasy Saraı qalasynda sulý qyzdaryna arnap ǵajaıyp baq  ósirgen. Hansha men hanzadalar, mártebeli qonaqtar úshin serýen quratyn onyń aıdyndy kógildir kólderinde aqqýlardyń  meken etkendigi týraly derekter búgingi kúnge deıin jetip otyr.     Jáńgir Bókeıúly  hannyń bastamasymen 19-shy ǵasyrdyń  alǵashqy jartysynda  han ordasynda tamasha qońyrjaı aýa raıyn qalyptastyrǵan qaraǵaıly ormandar egilipti.  

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar