Myna álemge adamnan ne kerek degen saýalǵa jaýap izdegen bul maqalaǵa 300 000 unatý basylǵan. 8 myńnan asa pikir jazylypty. Biraq maqala avtory Devıd Vong asa jaǵymdy nárse jazbaǵan. Onyń aıtqan nárseleri adam sanasyn sarsańǵa túsiredi. Qarsylyq, narazylyq týdyrady. Biraq aıtqany ómirden alynǵan soń adamdy shynymen ózgertetinin moıyndatady. Onyń aıtqandary adam balasyn ózgertip, ósirýge laıyqtalǵan. Sizdiń ómirińiz nesimen baǵaly? Eger jumysta jetistikke jetip, óz ómirińiz ózińizge unasa, súıiktińizben baqytty bolsańyz, ary qaraı oqymaı-aq qoısańyz da bolady. Onda sizge tek sáttilik tileımiz! Kúnińiz jaqsy ótsin! Al, qalǵandarǵa suraq qoıamyz: ózińizdi naqty kórsetetin aıqyn dúnıelerdiń beseýin atańyzshy! Solardy qaǵazǵa túsirip alyńyz. Nemese bólmede otyrsańyz aıqaılap aıtyńyz. Eger aıta almasańyz, onda bul maqala siz úshin! № 6. Bul álem sizden ne alady? Ózińiz ólip-óship súıetin adamyńyzdy atyp ketti dep oılap kóreıikshi. Kósheniń ortasynda qansyrap, qyńsylap jatyr delik. Bir jigit keledi de sizge «ary tur» deıdi. Ol jarasyn qarap, bákisin alady da – kóshede ota jasamaqqa nıettenedi. Siz odan «Dárigersiz be?» dep suraısyz. Ol «Joq» deıdi. «Ne istep jatqanyńdy bilesiń be ózi?» deısiz. Osy sátte jigit ashýlanady. Ol óziniń jaqsy adam ekenin, árdaıym kerekti jerde ýaqtyly júretinin aıtady. Ol sizge ónegeli urpaq ekenin, ómirinde áýestenetin dúnıeleri kóp ekeninin jetkizedi. Sonysyna maqtanatynyna, sosyn eshqashan beıpil sóılemeıtinin de eskertedi. Siz qysylasyz. «Munyń barlyǵyn nemenege ezip otyrsyń? Meniń súıiktim óleıin dep jatqan jerde? Myna jaraqattan oqty alyp tastaıtyn adam kerek! Sen sony jasaı alasyń ba, joq pa?» dersiz. Endi jigit úgitteıdi sizdi. Nege osynshalyq jeńiltek, ózimshilsiń dep. Meniń aıtqandarymnyń eshbiri unamady ma? Meniń júretin qyzymnyń týǵan kúnine deıin esimde bolatynyna nege mán bermeısiń? Osynsha mańyzdy nárselerdi tekke tizip shyqtym ba, onyń janynda ota degen ne? Osy mezette siz ornyńyzdan atyp turasyzda, qan-qan qolyńyzben ony jaǵadan ala túsesiz. «Munyń barlyǵynyń maǵan esh qajeti joq. Maǵan osy sátte qandy toqtatyp, oqty sýyryp alatyn adam kerek, eı naqurys!» Syrtqy álem týraly eń qorqynyshty shyndyq osy: ár adam osyndaı úmiti úzilmeli sátti kúnde basynan keshedi. Siz bákisin jalańdatqan jigittiń ornyndasyz. Al, qoǵam – qansyrap jatqan atys qurbany. Nege qoǵam sizden tys aınalady, ıakı syılamaıdy? Óıtkeni, qoǵamda muratyn izdegen adam kóp. Olarda baspana , tamaq, oıyn-saýyq, nápsisin toıattatý suranysy ǵana bar. Al, siz tótenshe jaǵdaı bolǵan jerge bákińizdi jalańdatyp jetip keldińiz. Siz týǵan kezde, dúnıe esigin ashqan sátte toqtaýsyz júıeniń bólshegine aınalasyz. Bul júıe tek adamnyń suranysyn qanaǵattandyrýǵa baǵyttalǵan. Bolmasa, siz «adamdardyń qalaýyn tabý» sıaqty talapqa den qoıasyz. Sol arqyly birqatar erekshe ádetterdi meńgeresiz. Áıtpese, bul álem kótenińizden bir teýip júıeden shyǵarady. Sizdiń qanshalyqty meıirimdi, jomart, ádepti ekendigińizge qaramaıdy. Siz kedeı, ári jalǵyzsyz. Aıazdy kúni dalada qalasyz. Bul ashshy, dúbárá, baqaı esep kórinýi yqtımal. Mahabbat pen meıirim she – olardyń mańyzy joq pa? Árıne, bar. Biraq bul sezimderdi sizden ózgeden izdemeıtinine sengende ǵana kórsete alasyz. Basqadan alatynyn kórseńiz, sizdiń sezimder túgesiledi. № 5. Hıppıler qatelesipti Álemdik kıno tarıhyndaǵy uly sát: Alek Boldýınniń «Amerıkalyqtar» degen fılmindegi aıtatyn sózi. Boldýınniń keıipkeri – biz ony qaskúnem dep qabyldaımyz – bólme toly jigitterge qarap, satý kórsetkishin kótermese, jumystan shyǵaratynyn aıtady. «Jaqsy jigit degen kim? Shataǵym joq. Jaqsy áke she? Ket, joǵal! Úıińe bar da bala-shaǵamen oına. Eger osynda tabys tapqyń kele me, onda satýdyń josparyn orynda». Óte dóreki, qatal, áleýmettik teńsizdikti kórsetedi. Al, ekinshi jaǵynan budan asqan aqıqat joq. Álem senen ne kútetinin budan artyq týra ári shyn aıtý múmkin emes shyǵar. Aıyrmashylyǵy ómirde senimen eshkim bulaı sóılespeýi kerek degen kózqarasta bolar. Osy ótirikpen ómirin ótkizetinder qansha... Osy kınodaǵy sát meniń ómirimdi ózgertti. Alek Bodýın Oskarǵa nomınanttaldy. Biraq kıno barysynda onyń aıtatyny osy bir-eki aýyz sóz ǵana. Aqyldy adamdardyń baıqaýynsha, bul sózdiń ǵajaptyǵy kórermenniń teń jartysy «bastyǵyń ıt minezdi bolǵany qandaı jaman» degendi oılaýy. Al, ekinshi jartysy «Durys! Dáp solaı! Baryńdar da jumys isteńder!» dep oılaıtynynda. Eger sol bólmede siz bolǵanyńyzda, onda bul urysty tek jumystaǵy bir qısynsyzdyq dep baǵalar edińiz. Biraq oıyńyzda tek jumysty durys atqarý ǵana bolady. Al, báz bireýler myna jigit ońbaǵan eken der edi. Menimen bulaı sóılesýge qandaı qaqysy bar dep ashýlanady. Nemese ádettegi qýlyqqa basady. Bastyqtyń órekpigen kóńilin basý úshin ol týraly jamanat aqpardy qaıdan tapsam eken deıdi. Eki túrli kózqarastyń aıyrmashylyǵy renishtiń ornyna alǵa jyljý týraly oıy. Osy nárse adamnyń qandaı jetistikke jetetinin baıqatady. Kóp adam Taıler Derdenniń «Sen – ol seniń jumysyń emes» degen sózine elikteıdi. Biraq siz ol sizdiń jumysyńyz bolyp shyǵady shyntýaıtynda. Iá, sizdiń jumysyńyz jáne sol eńbek jolyna salatyn bar qasıetińiz eki bólek bolýy yqtımal. Degenmen, nátıjesi tek sizdiń jınaqtar ádet-tájirıbeńiz bolmaq. Mysaly, ana bolý - ol da jumys. Oǵan arnaýly biliktilik kerek. Qoǵamnyń ózge múshelerine paıdasyn tıgizý úshin jasalar eńbek. Sizdiń «jumysyńyz» - qoǵamǵa tıgizer birden-bir paıda, meniń barym osy ǵana dep oılap qatelespeńiz. Osy sebepti hırýrgterdi ájýá jazatyn jazýshylardan artyq kóredi. Mehanıkterdi jumyssyz hıpsterden zor baǵalaıdy. Sizdiń jumysyńyz etıketkańyzǵa aınalady. Máselen mynaý sıaqty: Ulttyq quramadaǵy qorǵaýshy ózin ózi óltiripti. Taıler: «Sen - «seniń jumysyń» emessiń» dep aıtty. Soǵan qaramastan ol sabyn óndirý boıynsha aldyńǵy qatarly kompanıany qurdy. Sol arqyly halyqaralyq áleýmettik jáne saıası qozǵalystyń basyna keldi. Ol óz jumysymen birtutas boldy. Nemese taǵy bir mysal. Chick-fil-A kompanıasy kógildirlerdiń úılenýine qarsy shyqty. Qarsylyqqa qaramastan kompanıa mıllıondaǵan sendvıchterin kúnbe kún satyp jatty. Bul AQSH-pen keliskendiginen emes, tek olar dámdi sendvıch jasaǵandyqtan. Mańyzdysy osy nárse ǵoı. Ne nárseniń barlyǵy sizge unaı berýi shart emes. Meniń týǵan kúnimde jańbyr jaýǵany unamaıdy. Biraq únemi jańbyr jaýady. Adamnyń suranysy bar. Sol suranysynyń ón boıymen ómir jolynda kezdesken ózge adamdardy baǵalaıdy. Ǵalamnyń qarapaıym tetikteri. Olar bizdiń tilekterge saı emes. Eger men usaq kapıtalıs nemese materıalıs emespin dep narazylyq tanytatyn bolsańyz, aqsha degen bárin sheshetinine kelispeseńiz – onda sizge bir saýal qoıalyq: Aqsha týraly bir aýyz sóz aıtyldy ma? Odan da mańyzdyny jiberip aldyńyz. № 4. Siz ne isteseńizde aqsha emes, adamǵa paıdasyn tıgizýi kerek Aqsha emes, basqa mysal keltireıik. Mysalmen talasyńyz týmas. Bir jylda qoly túkke jetpegen kóptegen adamdardyń hıkaıasyn oqımyn. Olardyń aıtýynsha, táp-táýir jigit bolsa da, áıelder qaramaıdy eken. Mundaı oıdyń astarynda ne jatatynyn aıtyp bereıin. Biraq Alek Boldýın ony menen jaqsy jetkizer. Bul jaǵdaıda Alek Boldýın súıkimdi áıeldiń rólin oınaıdy. Árıne, betke tik ári dóreki aıtpaıdy. Qoǵam ózgelermen shynaıy bolmaýǵa úıretedi. Biraq negizgisi ol emes. «Jaqsy jigit degen kim? Shataǵym joq. Jaqsy áke she? Ket, joǵal! Úıińe bar da bala-shaǵamen oına. Eger osynda tabys tapqyń kele me, onda satýdyń josparyn orynda». «Sonda mende deni durys jalaqy men qaltam toly aqsha bolmaıynsha táýir qyz qaramaıdy degiń kele me?» Bul sizdiń mıdaǵy aýytqý. Sizge osyndaı túıin tıimdi. Kelispeıtinderdiń barlyǵy ózimshil ári jeńiltek bolyp shyǵady. Ne usyna alasyz? Aqyldysyz ba? Kóńildi? Qyzyqty? Daryndy? Menmensiz be? Zamanaýı? Meıli. Osy qasıettiń bárin álemge jarıa etý úshin ne istedińiz? Jaqsymyn dep aıtý jetkiliksiz. Ádemi qyzdardyń báriniń janynda aptasyna 36 ret sen ǵajapsyń deıtin jigiti bar. Kóshede adam qansyrap jatyr. Sen oǵan ota jasaı alasyń ba? Joq pa? «Men nápsiqumar, sarań, qatal, násilge bólgish emespin! Basqa ońbaǵandar sıaqty emespin!» deýińiz ábden múmkin. Biraq, keshirip qoıyńyz, eger qolyńyzdan eshteńe kelmese, mundaı aqyldy tyńdaý qıyndaý. Endeshe qansyraǵan adamnan ary tur. Anaý aqylyna kórki saı boıshań jigittiń kelesheginen úmit zor, sol ota jasaýǵa daıyn. Júregiń qan jylaı ma? Endi ne bolmaq? Hırýrg bolǵyń kele me? Bári ózińniń qolyńda, tek jylaı berme. Qyzdarǵa tek aqshaly sumyraılar ǵana kerek dep. Qyzdar ol sumyraılarǵa olardyń ne usyna alatynyna qaraı tańdaý jasaıdy. «Men tyńdaı bilem». Solaı ma? Jaqsy qyzdyń janynan tabylýdyń ornyna bir buryshta tynysh otyrǵanyńa maldansań, erkiń ózińde. Al, endi ol qyzdyń ómirinde basqa jigit bar dep oıla. Ol da tyńdaı alady, oǵan qosa gıtarada án salady. Men jaqsymyn deý – úzdik taǵam usynýdyń ornyna tek ýlandyrmaıtyn tamaq satatyn meıramhana sıaqty bolý. «Aǵylshynsha kıno» nemese «Ártister jaqsy kórinedi» degen ataýmen usynylǵan kıno sekildisiń. Osy sebepti ǵana sen «jaqsy jigitsiń». Ózińdi oılaǵanda boıyńdy qorqynysh bıleıdi. Al, shyn máninde... № 3. Eshteńe istemegeniń úshin ózińdi jek kóresiń «Sonda qyzdy qalaı tabý kerek degen kitap oqy demeksiń be?» Iá. Biraq ol kitaptyń birinshi sóılemi «Qyzdar qasyńnan tabylatyn jigit bolǵyń kelse» dep bastalýy kerek. Bul qadamǵa eshkim mán bermeıdi. «Jumysty qalaı tabam?» deıdi, «Jumys berýshi armandaıtyn adam bolǵym keledi» demeıdi. «Sulý qyzǵa unaý úshin ne isteýim kerek?» deıdi. Biraq «Qyzdarǵa unaıtyn jigit bolý úshin ne isteý qajet?» demeıdi. Ekinshi túrdegi suraqtar maǵynasy joq áýestikterińizben qoshtastyrýy kádik. Syrtqy álpetińizge kóńil bólýdi, taǵysyn taǵylarǵa jeteleıdi. Ózińiz múlde ózgerýińiz de múmkin. «Nege osy kúıimde súıetin adam tabylmaıdy?» dersiz. Jaýaby: Óıtkeni, adamdardyń qajettiligi kóp. Qurban bolǵan adam qansyrap jatyr, qolyńnan keleri janyń ashyp, qarap turý. Álemde oq tıgen jer ózdiginen jazylǵan birde bir mysal joq. Jáne bir beıne. (Vot eshe odno vıdeo). İshkıimsheń syrtyńnan jamylǵyńdy ile salyp sahnaǵa shyǵyp, lypańdy laqtyryp tastap, saımanyńmen jurt aldynda júgirýden ne ustaıdy sizdi? Osylaı jasaǵan adam bir shyndyqty anyq túsindi. Jasamaǵannan jasap kórý durys ekenin bildi. «Men sonshalyqty jaqsy emespin!». Ne deıik? Jaqsy jańalyǵymyz bar. Qaıtalaýǵa ýaqyt bólseńiz, táýirlenýge múmkindik bar. Jetkinshek kúnimde nashar jazýshy boldym. 25-ke kelgende birshama óstim. Jumysym júrmeı jatqan 8 jyl boıyna aqyryndap jaza berdim. Aptasyna bir maqaladan. Biraq maqala úshin aqyny tek segiz jyldan soń ǵana ala bastadym. Kózge túsip, jaqsy jazýshy atanyp, New York Times bestseller tizimine ený úshin 13 jyl qajet boldy. Ózimniń nashar mátinderimdi jaqsartýǵa maǵan 20 000 saǵattyq tájirıbe kerek boldy. Óz ýaqytyńdy tájirıbe jınaýǵa jumsaǵyń kelmeı me? Onda sizge bir jaqsy jáne bir jaman jańalyq aıtalyq. Jaqsysy – jumysta jınaıtyn tájirıbe álemnen tyǵylǵan jumyrtqa qursaýdy jaryp shyǵýǵa kómektesedi. Jyldar boıy keńselik ish pystyrarlyq eńbekpen shuǵyldandym. Tájirıbeni syrttan alatynymdy bildim. Keı adam bastaǵan isin orta jolda qaldyryp ketedi. Olar nátıjeni lezde kórgisi keledi. Jalpy júrip jatqan úderistiń ózi nátıje ekenin túsine almaıdy. Jaman habar – sizde tańdaý joq. Jumys istegińiz kelse, jospardy oryndańyz. Meniń sarapshylyq emes pikirimshe, siz ózińizdi tómen baǵalaǵandyqtan jaman sezinesiz. Adamdardyń qataldyǵynan emes. Siz eshteńe istemeı júrgendikten ózińizdi jek kóresiz. Tipti siz de «ózińizdi osy qalpyńyzda jaqsy kóre almaısyz». Sondyqtan siz baqytty emessiz. Sodan da maǵan hat salyp, ómirimdi qalaı túzesem bolady dep jazasyzdar. Myna esepti shyǵaryńyz: ózgeler oılap tapqan tutynýshylyq zattarǵa neshe ýaqytyńyzdy bólesiz (TV, mýzyka, beıne oıyn, saıt), ózińizge neshe saǵat arnaısyz? Osy ýaqyt qana sizdiń ómirińizdi baǵaly etedi. «Eń bastysy ishiń taza bolsyn» degenmen ómir súrseńiz, onda mynaǵan qulaq salyńyz... № 2. İshtegi oı sizdi qozǵaltýǵa shamasy jetse ǵana mańyzdy Osy bızneste júrgendikten, men ózin jaqsy kóretin talaı avtordy bilem. Olar ózderin jazýshy sezinedi. Tanysqan kezde osylaı tanysady. Óıtkeni, ishteı ózin júrekpen jazamyz dep senedi. Olar kórmeıtin bir gáp: jazbalary qaıda jatyr? Munyń mańyzy bar ma? Jazdy ma – boldy, jazýshymyn deýshilerge osy da jetkilikti. Joǵaryda aıtyp ótken jabyndy týraly áńgime osyǵan saıady. Ony adamǵa menmendik aıtqyzady. İshki synı pikirden alshaqtatady. Ózińdi jetildirýge tusaý salady. «İshimnen jaqsy adam ekenimdi bilem» degen satqyn oı. «Men ózimmen ózim bolýym kerek». «Men kim ekenimdi bilem ǵoı» degen syńarlary bar. Bóten oı týmasyn. İshińizde ne bar bolsa, siz solsyz. Úıdi bastan-aıaq ózi salǵan jigit - ishi sondaı bolǵan soń saldy. Siz jasaǵan kez kelgen jaman qylyq jaman oıdan bastaldy. Ol sizdi tolqytty, tebirentti, syrtqa shyqty. Jaqsy qylyq ta osylaı jasalady. «İshińde kimsiń» degen tirkes – metaforalyq qı, onda sizdiń jemister ónedi. Ár adam bilýge tıisti bir aqıqat. Muny kópshilik túsinbeýi de múmkin. «Siz – tek jemis qanasyz, basqa eshteńe de emessiz». Bóten jandy sizdiń qı qyzyqtyrmaıdy. «İshińizde kim bar» dep úńilip jatpaıdy. Al, ózgelerge ne usyna alasyz? Bul mańyzdy. İshteı kedeılerge janyńyz ashıdy. Jaqsy delik. Osy oıǵa baılanysty jasalǵan tym bolmasa bir áreket bar ma? Sumdyq jaǵdaıdy estigende, «oıbý, beıshara balalar-aı, olarǵa meniń ne oılatınymdy jetkizińizshi» deısiz be? Bul ıttik bolady. Olarǵa ne keregin anyqtap, sony aparyp berýge tyrysyńyz. Kony týraly beınejazbany mıllıondaǵan adam kórdi. Vırtýaldy túrde olar afrıkalyq balalar týraly oılady. Bul qoǵam sol oıdan ne tyndyrdy? Túk te. Balalar kúnde ólip jatyr. Óıtkeni, mıllıondaǵan mender ózine jan ashý áreket etýmen birdeı degendi tańdady. Mıdyń jalqaý bóligimen qadaǵalanatyn ishki mehanızm. Ol bizdi ómirdegi naqty jaǵdaılarǵa mán berýden tartyndyrady. Qanshama adam qazir «Eger ol meni shyn bilse, jaqsy kórer edi» degen syltaýmen ómir súrip jatyr. Solaı ma? Sizdiń utymdy oılaryńyzdy bilmegen soń sizdi baıqamaǵan bolyp shyǵady. Bul oıdyń bárin ómirge qalaı usynýǵa bolady. Olar ózin álemge sizsiz bere almaıdy ǵoı. Oı áreketke bastaýy kerek emes pe? Eger siz súıetin jan bir aı boıy sizdi beınetaspaǵa túsirse, ábden rıza bolar edi dep oılaısyz ba? Adam oıdy oqymaıdy. Tek kórgenin baǵalaıdy. Olar sizdiń ómirdiń bir bóligine aınalǵysy keler me edi? Sizderge aıtpaǵym: ózgege qoldanatyn tarazyny ózińizge de ustansańyz. Janyńyzda bir dindar dosyńyz bar shyǵar, ne aıtsań da «duǵa jasaıyn sol úshin» deıtin. Jynyńyzǵa tıe me? Men munda duǵa áser ete me, joq pa – ony sóz qylmaımyn. Kómektesý úshin adam bir orynnan qozǵalýy kerek. Qozǵalysta júretin adam kez kelgen jamandyqtan aýlaq júredi. Olardyń nıeti taza. İshki jan dúnıesinde qı joq. Olar qandaı jemis ósiredi? Olar osylaı isteý eń jaqsy ustanym ekenin tereń túsinedi. İnjilde aıtatyn sóz bar: Isa paıǵambardyń sózi, «aǵashty onyń jemisine qaraı baǵalaıdy» degen. Nege ekenin ol paıǵambar bola tura «osynda jumys istegiń kelse, jospardy orynda» demegen. «Jaqsy jemis bermegen aǵashty shaýyp, otqa jaǵý kerek» degen. Adamdarǵa mundaı nárseni aıtsań qabyldamaıdy. Menedjer ataýly da Alek Boldýınniń fılmdegi sózin jaqtyrmady. Olar ne paıda ákelýi tıistigin, ne jumysyn aýystyrýy kerektigin uǵynbady. Bul jaǵdaı sońǵy sózge ákeledi... № 1. Jan dúnıeńiz jetilýge qarsy bolady Adamnyń sanasy — erekshe ǵajaıyp dúnıe. Ózgergińiz kelgen kezde onyń jumysynyń tyńǵylyqty ekenin anyq baıqaısyz. Sizdiń psıhıkańyz qorǵanysh mehanızmdermen qaptalǵan. Sizdi ózgeriske bastaıtyn ár oı tamyr sala bastaǵan sátte ony sol jerde joıyp otyrady. Osyny kez kelgen esirtki shegýshiden surańyz. Tipti qazirdiń ózinde osy maqalany oqyǵan adamnyń kóbi jaqtyryńqyramaıtyny aıqyn. Qabyldama muny dep tur. Ózimniń jeke tájirıbeme súıenip, «synnyń bárin qabyldaý qorlaný» dep túsiný aǵattyq ekenin aıta alamyn. «Meni jalqaý, paıdasyz dep aıtatyndaı kim ol? Jaqsy adam menimen bulaı sóılespes edi. Óziniń menen artyq ekenin kórsetý, ózimdi osynsha tómen sezinýim úshin ǵana jazyp otyrǵan ǵoı. Men muny bulaı qaldyrmaspyn, esebimdi túgendeımin!» - Siz munda ne aıtylǵanyna emes, kimniń aıtqanyna mán berip tursyz. «KİM ol sonshama? MAǴAN aqyl aıtatyndaı? Kezekti jelidegi aqylman! Onyń kim ekenin anyqtap alatyn aqparat izdeıin. Onyń ınternettegi beınejazbalaryn kórdim, jazǵandary – qoqys ásheıin!» - Munda da maqalanyń mazmunyna emes, qalaı jazylǵanyna mán berý basym «Til tıgizerlik bir qaljyńyn taýyp alaıyn. Ony mátinnen julyp alsa bolǵany, sol týraly ǵana oılap, esemdi túgendeımin. Bir qorlyq sóz bútin kitapty joq qylatynyn bilem». - Óz qıalyńyzdy óńdeý «Jaman eshteńe bola qalǵan joq. Ótken aıda ózime ózim qol jumsaǵanymdy bilem. Biraq qazir bári ózgerdi. Meniń qalym jaqsardy. Osylaı júre bersem, bári ózi-aq jaqsarady. Biraz ýaqyt demalaıyn. Sosyn ol qyzǵa taǵy baram. Báribir ol meniki bolady!» - Ózińdi ózgertý – ózińniń menińdi satyp ketýge para-par deý «Sonda men barlyq komıksterdi ysyryp qoıyp, alty saǵat boıy sportzalda sharshaýym kerek eken ǵoı? Teleshoýdaǵy esalańdar sıaqty ótirik kúnge kúıip, qap-qara bolyp júrýim kerek pe? Jalǵyz balama osy ǵana ma?» Osylaı kete beredi. Qaıǵyrý – yńǵaıly. Sol úshin adamdar qaıǵyrýdy tańdaıdy. Baqytty bolýǵa qajyr-qaırat kerek. Batyldyq bolýy shart. Eger sen eshteńe jasamasań, eshkim kelip buzyp ketpeıdi. Osylaı oılaý yńǵaıly. Bir oryndyqtan túspeı, otyryp alyp ózgege syn taǵý degen ońaıdyń ońaıy. Dámsiz kıno. Myna balalar jaman tárbıelenipti. Anaý juptyń qarym-qatynasy saz balshyq sıaqty. Turalap qalǵan. Mynaý baı kisi tıyn sanaǵysh eken. Ar jaqtaǵy meıramhana – túkke turǵysyz. Osy bir ınternet-jazýshy – topas. Jazbalaryna ony jumystan shyǵaratyndaı pikir qaldyrý kerek eken. Kózin qurtsyn. Kórdińiz be, men de birdeńe jasap qoıdym. Aıtpaqshy, aıtaıyn dep umytyppyn. Siz jasaǵyńyz kelgen nárseniń barlyǵy – meıli ol taqpaq, sony ádet, jańa qarym-qatynas bolsyn – aınalańyzda siz jasaǵan nársege keri pikir aıtatyndar kóp ekendigin baıqaısyz. Tipti, siz joq jerde bolsa da olar degenin tyqpalap áýrelenedi. Alqash dostaryńyz saý júrgenińizge narazy bolmaq. Semiz dostar aryqtaǵanyńyzǵa qarsy. Jumyssyz dostar jumysqa basy bútin berilgenińizdi túsinbes. Olar tek óziniń qorqynyshyn kórsetetinin umytpaǵaısyz. Eshteńe istemeýdi aqtap alý úshin ózgeniń eńbegin joqqa shyǵarý ádet. «Eger ony basqalar shyǵarsa, men ne úshin jasaýym kerek? Endigi bir roman jazyp tastar em, ázirge erte, taǵy bir jaqsy kezi keler, kezekti dúnıeni jazǵym kelmeıdi». Ózi eshteńe jasap kórmegen adam ózin keremet sanaıdy. Ony eshkim synamaıdy. Eger ol bir nárse jasap shyǵarsa da, ol buny basqa maǵynada jasaǵananyn aıtyp, aqtalady. Ádeıi nashar jasadym der. Bul shynaıy ıkemin kórsetý bolmaǵandyǵyn pash etý. Naǵyz shabytpen istelengen dúnıe keremet bolatynyna senimmen qaraıdy. Senderdikindeı shala-sharpy emes. Aqyr sońy pikirdiń bári myna oıǵa saıady: «Bundaı nárseni jasaǵandy doǵar. Men jasaıtyn nárseden bólekteý eken. Al, jasaǵan nárseńizben eldiń nazaryn aýdarýyńyz meni ózim úshin alańdaýǵa ıtermeleıdi». Mundaı adam bolýǵa asyqpańyz. Eger osyndaı bosańyz, doǵaryńyz. Adamdardyń sizdi jekkórýiniń birden-bir sebebi osy. Osy qylyǵyńyz úshin ózińizde ózińizdi jek kóresiz. Bir jyl. 2014 jyldyń sońǵy jaǵy. Bizdiń dedlaın. Nemese muny oqymaǵanǵa deıingi jyl. Basqa jurt «bıyl men 15 keli tastaımyn» dep jatqanda, men sizge esi durys bir ádet meńgerińiz dep jatyrmyn. Sizdi adam retinde ósiretin bir qylyqty ıgerińiz. Jáne sony jaqsy deńgeıge shyǵaryńyz. Ózge jurtqa áser etetindeı bolsyn. Ne ekenin menen suramańyz. Ózińizdiń beıimińiz bar dúnıege yqylasyńyzdy bólińiz. Túk tappasańyz, karatege jazylyńyz. Bı úıirmesine. Qolóner mektebine. Tamaq pisirýdi úırenińiz. Qustarǵa uıa jasańyz. Massaj jasaýdy meńgerińiz. Baǵdarlama jasaýdyń tilin ıgerińiz. Tym qurymasa porno túsirińiz. Sýperqaharman bolyńyz. Qylmyskerlermen kúresińiz. Joq degende YouTube-tan beıneblog júrgizińiz. Aıtpaǵym, uly isterge kóshpes buryn maıda-shúıdeni de esten shyǵarmaý kerek. Kóp aqsha tabý úshin bir nársege nazar toqtatýdy úırený shart. Osy úırengenińizdi jetildirip, ózgeler qaıtalaı almastaı deńgeıge shyǵaryńyz. Sonda ózgeler úshin siz baǵaly ári qymbat jan bolasyz. «Mende aqsha joq. Úıirmege qatysa almaımyn» degen syltaýdan alys bolyńyz. Internetten taýyp alyńyz. Ne degen adamsyz! Syltaýlardan qutylyńyz. Áıtpese, olar sizdiń túbińizge jetedi. Osyny durys túsinip alyńyz. Siz eshteńe joǵaltpaısyz. Al, álem sizge muqtaj. BAQ.KZ