Almaty qalasyndaǵy Ulttyq ǵylymı kitaphanada «Astana – óńirlerdiń qarqyndy damý faktory» atty ǵylymı-tájirıbelik konferensıa ótti. Jıyndy Almaty qalasy İshki saıasat basqarmasynyń tapsyrysymen «El-shejire» qoǵamdyq qory uıymdastyrdy.

İs-sharanyń basty maqsaty – Jańa elordanyń óńirlerdi damytyp, gúldenýine qosqan úlesin aıshyqtaý. Aımaqtyń ekonomıkalyq áleýetin arttyryp, halyqtyń tynys-tirshiligin jaqsartýǵa jasalǵan jaǵdaıdy júıelep jetkizý.

Atalmysh sharaǵa «Aqıqat» jýrnalynyń bas redaktory Amanhan Álimuly, saıasattanýshy, tarıh ǵylymdarynyń doktory Ázimbaı Ǵalı, QazUÝ profesory Gúljaýhar Kókebaeva, aqyn, «Qazaq úni» JSHS prezıdenti Qazybek Isa, etnolog, ǵalym, tarıh ǵylymdarynyń doktory Ahmet Toqtabaı, «Qamshy» aqparattyq agenttiginiń jetekshisi Bilál Qýanysh, Baykadam holdıńiniń prezıdenti Arman Baıqadam syndy birqatar qoǵam qaıratkerleri men bıznes ókilderi qatysty.

Almaty qalalyq Máslıhatynyń depýtaty, fılologıa ǵylymdarynyń doktory Kenjehan Matyjanov tizgindi óz qolyna alyp, jıyndy kirispe sózden bastady. Sóz sóıleıtin qonaqtarǵa taqyryp aýqymynyń keń ekenin eskertip, saıası, ekonomıkalyq jaǵdaı men halyqtyń ál-aýqaty, áleýmettik turmysy qamtylýyn talap etip, qatysýshylarǵa sóz kezegin usyndy.

Alǵashqy sózdi bastaǵan Amanhan Álimuly mundaı jıyndarda aqyndyqtyń júrmeıtinin jetkizdi. Óıtkeni jyr álemine barmaı, shyn dúnıeni, aqıqatty aıtqysy keletinin kesip aıtty. Ol óz sózinde «Astana bizdiń kóz aldymyzda ósti. Astana týraly áńgime bastalǵanda, osy jolda baryn salǵan jýrnalıserimiz jaıynda aıtqym keledi. Qazirgi jas jýrnalıserimiz tarıhqa úńilmeıdi. Biz áli kúnge deıin Ońtústik Qazaqstannan barǵandardy ózbek, Shyǵys Qazaqstannan barǵandardy orystar retinde qabyldaımyz. Osylaısha qazaqy mentalıtetten áli aryla almaı kelemiz. Qaıta oǵan qýanýymyz kerek. Sebebi ońtústiktiń turǵyndary ózderiniń jylýyn, meıirimin, jaqsy qasıetterin apardy. Mysaly, Nú-Iork, Tokıo qalalarynda terıtorıa bolmaǵasyn ǵımarattardy vertıkaldy túrde saldy. Ony keıbireýler ádemilik úshin dep oılaýy múmkin. Biraq olaı emes. Al biz gorızontal ósýimiz kerek. Qudaıǵa shúkir jerimiz keń. Alyp jatqan keń baıtaq dalamyzdy qalaǵa toltyrýymyz kerek.

Arqada búginde ádebıet, mádenıet, teatr birtindep qalyptasyp kele jatyr. Bolashaqta bizdegi ákem teatr syndy úlken mádenı oshaqtardyń ornyǵatynyna nyq senimdimin. Sol sebepti de biz Astanaǵa úlken úmitpen qaraımyz. Shyndyǵynda baqytty elmiz. Búginde Astananyń kishkene kemshilikteri bolsa da beli bekemdelip, qabyrǵasy qataıdy. Bul az ǵana jyldaǵy kórsetkish. Al aldaǵy ýaqytta dál osy qarqynmen, kóptegen qamal asatynymyzǵa senimdimin» – dep jaqsy oılaryn ortaǵa saldy.

Belgili saıasattanýshy Ázimbaı Ǵalı da Elordanyń Astana bolyp kóshirilgen alǵashqy jyldaryn eske aldy. «Alǵash barǵanymyzda eshqaısysymyz bunyń asqaqtaǵan Astana bolyp ketetine sengenimiz joq. Almatynyń deńgeıine jetetinine kúmánmen qaradyq. Adam turatyn jer emes sıaqty kórindi. Al búginde kelbeti, sáýleti jaıynda aýyz toltyryp aıta berýimizge bolady. Osy oraıda halyqtyń sanaly ósýi jóninde oı qozǵaý kerek sıaqty. Biz otarlyq sanadan, táýelsiz sanaǵa qalaı kóterilip kele jatqanymyzdy maqtana aıta alamyz. Meniń demograf retinde oılaǵanym, soltústik ólkeden qazaqtar kelse de, ońtústik ólkeden kelmeıdi degem. Biraq, kelýshiler sany biz oılaǵannan áldeqaıda kóp boldy. Mine bizde ishki ulttyq mehanızm bar. Astanany arqaǵa kóshirý shaǵyn jańǵyrý boldy», – dep sózin aıaqtady.

«Astana halqymyzdyń ǵana emes, búkil halyqty ózine tartyp, mıdaı aralastyryp bara jatqan qubylys. Elorda bolǵannan beri, barlyq qazaq júzge, rýǵa bólinbeı aralasyp ketti. Ózimizden bólek qyrǵyz aǵaıyndarymyzdyń da ertede bizde qonystanyp, astanalyq bolyp ketkenderi kóp. Ult ábden óziniń kemeline kelgen kezde basqa ulttardy sińire bastaıdy. Másele sonda. Sol úshin bizge barlyq ultty qabyldap, ózimizdiki etý kerek», – deıdi sóz arasynda moderator K.Matyjanov.

Sondaı-aq, aqyn, «Qazaq úni» JSHS prezıdenti Qazbek Isa da Astana jaıyndaǵy alǵashqy sózin estelikterden bastady. «Qazaq halqy, bizder shynymen de baqyttymyz. Elimiz, jerimiz, týymyz, memleketimiz bar. Bizge uıǵyrlar, taǵy da basqa ulttar qyzyǵyp qaraıdy. Óıtkeni olardyń óz memleketi joq. Qazaq bolyp týǵanymyzǵa qýanýymyz kerek. Táýelsizdiktiń bizge bergen baǵasy sheksiz», –dep memleketemizdiń mártebesi bıik ekenin basa aıtty.

Al, «Qamshy» aqparattyq agenttiginiń jetekshisi Bilál Qýanysh Astanany kóshirý qutty qadam bolǵanyn alǵa tartty. Ol «Táýelsizdikten keıin qazaq ultynyń saıası sheshimder shyǵaratyn ult ekenin kórsetetin birneshe qadamdar boldy. Sonyń eń negizgisi osy – Astanany kóshirý ıdeıasy edi. Búginde nátıjesi, jetistigi bar. Bul – táýelsiz qazaqstannyń ǵana Astanasy emes, búkil álem qazaqtarynyń astanasy. Búgingi bizdiń balalarymyz astanany, báıterekti kórýdi armandaıdy. Iaǵnı arman qalaǵa aınaldy. Aldaǵy ýaqytta bilim, ǵylymnyń ordasyna aınalmaq. Iaǵnı bolashaqtyń qalasy. Astananyń ereksheligi – barlyq qazaqty biriktirýshi, ózge ultty sińirýshi. Saryarqamyz qazaqqa tolyp, egemendi elimizde erkelep júre bergenge ne jetsin!», – dep sózin túıindedi. Osylaısha eki saǵatqa sozylǵan ǵylymı-tájirıbelik konferensıa barynsha shynaıy ótti. Basynda aıtylǵandaı alyp shahardyń arǵysy men bergisi tolyqtaı qamtyldy. Jıynda bastan-aıaq moderatorlyq etken Kenjehan Matyjanuly «Ult bolý úshin ulttyq rýhymyzdy, ulttyq sanamyzdy kóterýimiz kerek. Bizdiń rýhanı jańǵyrýymyzdyń basy osy – Astanany kóshirýden bastalǵan», – dep jıyndy aıaqtady.