Konvergensıa teorıasy dep atalatyn teorıa júzege asty deıdi Reseıdiń ekonomıs- akademıgi Sergeı Glazev. Pıtırım Sorokın aıtyp edi endi konvergensıa júzege asyp keledi deıdi Glazev. Sosıalızm men kapıtalızm artyqshylyǵyn paıdalanyp keletin Qytaıdy keremet mysal retinde kórsetedi. Kapıtalızmniń artyqshylyǵy - naryqqa negizdelgen ekonomıka, al sosıalızmniń "artyqshylyǵy" - memlekettik sektor jáne strategıalyq josparlaý mobılızasıalyq múmkindigi. Glazevtiń qateligi: naryqtyq prınsıpke qarsylyǵy. Sosıalızm - sosıalızm emes- komýnızm, mindetti túrde, ıaǵnı ne totalıtarızm , ne avtorıtarızm. Totalıtarızm men avtorıtarızm memlekettik sektor jáne strategıalyq josparlaý mobılızasıalyq múmkindigin ashady, biraq bul júıelik temir qursaý jáne damýǵa tynys ashpaıdy, sebebi jeke múddelik ınısıatıvaǵa mursha bermeıdi. Aıtaıyn degenim: Qytaı men Reseı modeli qurdymǵa aparatyn jol. Qytaı ekonomıkasy komýnıstik júıedegi resýrstardy taýysty-12% bastap 6% jetti. Atalǵan 6% prıpıskı arqyly júzege asyrylyp keledi. Qytaıǵa endi lıberaldyq saıası quqyq reforma jasaý kerek, Qytaı lıberaldyq saıası quqyq reformalarǵa barmaıdy. Reseı de sosıalızmniń "artyqshylyǵy" - memlekettik sektor jáne strategıalyq josparlaý mobılızasıalyq múmkindigine jetpek. Bul da qurdymǵa aparatyn jol. Reseı de Qytaıdan úlgi alyp lıberaldyq saıası quqyq reformalarǵa barmaıdy. Reseıde jeke menshik sektordy qysqartyp ,memlekettik sektordy ósiredi. Bul jaǵdaı naryqtyq komponentti qysqartady da ekonomıkanyń ıkemdiligin qysqartyp, damý qarqyny tómendeıdi. Sonda bizge ne isteý kerek? Biz Nurekeńniń basqarýmen avtorıtarlyq modernızasıa múmkindigin negizinen paıdalanyp táýir jetistikke jettik, biraq odan ary damýymyz saıası quqyqtyq lıberalızasıaǵa ǵana baılanysty. Men bul qadamdar qanshalyqty múmkin jáne qaýipsiz ekenin bilmeımin. Bul jolda qaýip pen qaterler de bar. Saıası lıberalızasıa belgili dárejede memlekettiń tıanaqtylyǵyn ýaqytsha tómendetedi. Ýkraına saıası lıberalızasıa kezeńinde Qyrymdy Reseıge jem qyldy. Bizdiń janymyzda eki, tipti úsh agressıvti memleket bar: ol Reseı, Qytaı jáne Iran.
Ázimbaı Ǵalı
