Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń qoldaýymen Ulttyq jýrnalısik zertteý ortalyǵy 2019 jyldyń 1 mamyry men 1 qazany aralyǵynda din salasyndaǵy ózekti máselelerge baılanysty almatylyq jýrnalıser arasynda úzdik shyǵarmalarǵa baıqaý jarıalaǵan bolatyn. Búgin sol baıqaýdyń qorytyndysyn shyǵarylyp, júzden júırik shyqqandarǵa arnaıy dıplom men qalamgerlerge asa qajet elektrosamokattar tartý etildi.

Marapattaý saltanatyn ashqan Qoǵamdyq damý basqarmasy basshysynyń orynbasary Aıdar Esenbekov «Bul baıqaýdyń basty maqsaty – dinı senim bostandyǵyna baılanysty Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik saıasatyn, negizgi ustanǵan ustanymyn, saıasatyn túsindirý, qoǵam nazaryn din salasyndaǵy túrli máselelerge aýdarý. Ult múddesine nuqsan keltiretin túrli dinı teris aǵymdar men ekstremıstik toptarǵa qarsy kúresti kúsheıtýge úles qosý, jat pıǵyldy toptarǵa qarsy aqparattyq kampanıany qurý. Sonymen qatar, bolashaq urpaq boıyna ulttyq dil men dástúr jóninde tálim-tárbıeni sińirý» dedi.

Baıqaý sharty boıynsha qandaıda bir dinı ustanymdy nemese dindi nasıhattaýǵa baǵyttalǵan materıaldar qabyldanbaǵan. Basty qoıylǵan talap – Qazaqstannyń zaıyrly memlekettik qurylymyn qarapaıym ári uǵynyqty tilmen túsindirý, memlekettik saıasattyń zańnamalyq talaptaryn uǵyndyrý, dinı ekstremıstik aǵymdardy áshkereleý, dástúr men dinniń ózara baılanysyn jetkizý, dinı ekstremızmniń aldyn alý, teris dinı toptardyń ıdeologıasy men olardyń zıandyǵyn ashyp kórsetý.

Bul baıqaýǵa Almatydaǵy tirkelgen BAQ jýrnalıserinen ózge bloger, ǵalym, pýblısıser qatysyp, olardyń uzyn sany – 52-ge jetken. Jalpy sany – 120-dan astam jumys kelip túsken. Qazylar ótkir pýblısısıkalyq janrlarǵa erekshe nazar aýdarǵanyn aıtady.

Úzdik shyǵarmalar baıqaýynda aldymen  yntalandyrý syılyǵy tabystalyp, oǵan «Túrkistan» gazetiniń jaýapty hatshysy Dınara Myńjasar, «Arhar» saıtynyń tilshisi Asqat Qasenǵalıev, «yvision.kz» saıtynyń tilshisi Tólegen Bekmýhamedov, táýelsiz jýrnalıs, bloger Gúlden Jandıldınova, «Hıkmet» teleradıostýdıasynyń tilshisi Erkin Úsenbaev laıyq dep tanyldy. Syılyq ıegerleri 20 myń teńge men arnaıy dıplom aldy. Sondaı-aq, qazylardyń sheshimimen «Fotóner» qoǵamdyq birlestiginiń prezıdenti, belgili fotograf Asylhan Ábiraıymuly «Eń úzdik fotoreportaj» nomınasıasynyń, «Qazaq radıolary» JSHS Almaty stýdıasynyń redaktor-júrgizýshisi Baqytjan  Jarmuhambet «Eń úzdik radıo janry» nomınasıasynyń arnaıy júldesine ıe boldy.

Al dinı ekstremızmge qarsy kúreste qatarlastarynan úzdik shyqqan jýrnalıser men kósemsózgerler tómendegideı nomınasıalardy jeńip aldy. «Eń úzdik televızıa janry» nomınasıasyn «Qazaqstan» ulttyq arnasynyń «Iman ózegi» baǵdarlamasy, «Merzimdi baspasózdegi qazaq tilindegi eń úzdik pýblısısıkalyq maqala» nomınasıasyn «Nur-Múbarak» Egıpet ıslam mádenıeti ýnıversıtetiniń baspasóz hatshysy, ıslamtanýshy-jýrnalıst Aısha Keńesbaeva, «Internet jelisindegi eń úzdik beınerolık» nomınasıasyn «Almaty» arnasynyń telejúrgizýshi ári tilshisi Áıgerim Erdáýletqyzy, «Internet jelisindegi qazaq tilindegi eń úzdik maqala» nomınasıasyn «Qamshy.kz» aqparat agenttiginiń tilshisi Berik Beısenuly, «Internet-resýrstaǵy orys tilindegi eń úzdik maqala» nomınasıasyn «Zakon.kz» jelilik basylymynyń arnaıy reportajdar bóliminiń redaktory Torǵyn Nurseıtova, «Eń belsendi bloger» nomınasıasyn Ekstremızmniń aldyn alý salasyndaǵy mamandardy qaıta daıarlaý ınstıtýtynyń dırektory, belgili ıslamtanshy-teolog Asqar Sabdın, «Merzimdi baspasózdegi orys tilindegi eń úzdik pýblısısıkalyq maqala» nomınasıasyn dintanýshy, ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń dintaný jáne mádenıettaný kafedrasynyń aǵa oqytýshysy Elnar Berikbaev, «Áleýmettik jelidegi eń belsendi qoǵamdyq top» nomınasıasyn «Instagram», «Feısbýk», «VKontakte» áleýmettik jelilerindegi «Biz ekstremızmge qarsymyz» paraqshasy ıelendi.

Marapattaý saltanatyn qorytyndylaǵan Ulttyq jýrnalısik zertteý ortalyǵynyń jetekshisi Dármen Smaıyl «Dindi burmalap, aıarlyqpen sanany ýlap, ulttyq rýhanı qundylyqtarymyzdan aıyrý, halyq arasynda dúrdarazdyq, tasbaýyrlyq týdyrý – dinı ekstremızmniń basty maqsaty. Buǵan keıbir qoǵam músheleriniń aqparattardy saraptaı bilmeýi otqa quıǵan maı sekildi áser etip, jaǵdaıdy tipti ýshyqtyra túsedi. Osyndaı jaǵdaıda beıbit ómirdi saqtaý úshin birden-bir qyzmet jasaıtyn «tórtinshi bılik» ókilderi bolyp sanalady» dep, el tynyshtyǵy men memleket irgetasyn nyǵaıtý jolynda jumys istep kele jatqan áriptesterine tabys tiledi.

Uıymdastyrýshylar mundaı jýrnalıserge qoldaý kórsetý sharalary budan keıin de óz jalǵasyn tabatyndyǵyn jetkizdi. Esterińizge sala keteıik, dinı ekstremızmniń aldyn alý maqsatyndaǵy mundaı baıqaý Ulttyq jýrnalısik zertteý ortalyǵynyń muryndyq bolýymen Almatyda osymen tórtinshi ret ótkizilip otyr.