Oblys ákimi A.Aıdarbaev issaparmen Jańaózen qalasynda bolyp, munaıly mekenniń múmkindigi men keleshek kókjıegin keńeıtken birqatar óndiristik oryndardy aralady. Sapar barysynda munaı ónerkásibiniń ósim qarqynyn báseńdetpeý, suıytylǵan gaz baǵasyn qalypty deńgeıde ustaý arqyly jetekshi salalardyń ekonomıkadaǵy úlesin arttyrýǵa basymdyq berilip, túıtkildi máseleler tarazyǵa tartyldy. Oblys ákimi Alık Serikuly jaýapty tulǵalarǵa óndiristi ólkede sabaqtasqan salalarda kórinis taýyp otyrǵan kedergiler men kemshilikterdiń  jolyn kesýdi tapsyryp, naqty mindetter júktedi.   

 «Qara altyn» qunsyzdansa da...

Aımaq basshysynyń jumys sapary Jańaózenniń tynys-tirshiligimen bi­teqaınasqan «Ózenmunaıgaz» AQ bas keńsesinde kásiporynnyń qorytyndy esep berý jıynyna qatysýdan bastaldy. Atalmysh aksıonerlik qoǵamnyń bas dırektory M.Ibaǵarov baıandamasynda kásiporynnyń jartyjyldyǵyndaǵy  óndiristik ósim men qar­jylyq qıyndyqtar, aldaǵy mindetter men qol jetken tabystardy túıindedi.

– Munaıshylar birinshi jartyjyldyqta 2 mln.721 myń 500 tonna «qara altyn» óndirip, jospardy mejeli mólsherden 21 tonnaǵa artyq oryndady. Ótken jyly aksıonerlik qoǵamǵa qarasty ken oryndarynda jer qoınaýynan 5 mln.480 myń munaı óndirilgen bolatyn. Kásiporyn jumysshylary jyl sa­ıyn óndiristik ósimniń qarqynyn arttyryp, el yryzdyǵyn eseleýge jumystanyp keledi. Álemde «qara altyn» baǵasynyń quldyra­ýy saldarynan kompanıamyz qazirgi tańda 114 mlrd. teńge shyǵynǵa ushyrap otyr. Maýsym aıynda eki saǵattan asa ýaqyt elektr energıasy bolmaı, 500 myń tonnadan asa munaı joǵalttyq. Kompanıamyzdan áleýmettik nysandar salýǵa 1 mlrd.teńge qaraldy» degen Maqsat Ońǵarbaıuly ken ornynda jyl basynan beri birneshe óndiristik nysan boı kóterip, tozyǵy jetken ǵımarattar jańǵyrtýdan ótkenin habarlady.   

A.Aıdarbaev munaıshylardyń aldynda Úkimet basshysynyń tapsyrmasyna saı munaı óndirý kólemin azaıtpaı, eńbek ónimdiligin arttyrý mindeti turǵanyn jetkizip, osy talap údesinen shyǵýdy tapsyrdy.        

- Iran memleketine salynǵan halyqaralyq sanksıa alynyp tastaldy. Eger Iran  álemdik naryqqa shyǵatyn bolsa, munaı baǵasy taǵy da tómendep ketýi yqtımal. Ol memlekette «qara altyn» qory qomaqty. Sondaı-aq, Qytaı ekonomıkasy da tómendegendikten, mu­naı resýrsyna qajettilik azaıyp,  «qara altyn» quny quldyraýy múmkin. Burynǵydaı emes,munaı baǵasynyń tómendeýi uzaqqa sozylyp otyr. Sondyqtan da, shyǵyndardy esepke alyp, tıimdi jumys  uıymdastyrý kerek. «Ózenmunaıgazǵa» jańa elektr stansasyn salý máselesin tezdetip sheshý qajet. Bul stansanyń qurylysyna ınvestısıa tartýǵa bolady. Osy jumysty sozbalyqqa salmaı,  dereý iske kirisýdi tapsyramyn»,-dedi oblys ákimi. Sondaı-aq Alık Serikuly óz sózinde «Ózenmunaıgazdan» tapsyrys alatyn merdiger mekemeler jetkilikti jumys kólemimen qamtamasyz etilýi kerektigin qaperge saldy.   

Munan keıin  oblys ákimi «Ózenmunaıgaz» AQ-nyń ónerkásibiniń órisin keńeıtýge septesetin «Burǵylaý» JSHS-nyń óndiristik alańynda  jumysshylarmen kezdesti. Óndiristik órleýdi betke alǵan irgeli kásiporynmen 3 jyl­ǵa kelisim-shartqa otyrǵan burǵylaý mekemesi uńǵy qazýǵa tapsyrys  alady.    

– Qazirgi ýaqytta bizde jumysshylar sany artyp, ortasha aılyq jalaqy da ósti. Osydan  7-8 jyl buryn qyzmetkerlerimizdiń sany 1244 bolsa, qazir 2218-di quraıdy. Sońǵy jyldarda eńbek ónimdiligin jaqsartý maqsatynda ozyqf úlgidegi qondyrǵylar men tehnıkalar satyp alynyp, qoldanystaǵy qurylǵylar jańǵyrtyldy. Máselen, ótken jyly paıdalanýǵa berilgen VR-500 burǵy­laý qondyrǵysy avtomattandyrylǵan, tórt myń metr tereńdiktegi uńǵylardy qazýǵa qaýqarly. 226 tonna júkti kótere alatyn jańa qondyrǵy burǵylaý ýaqytyn únemdeýge múmkindik be­rip, jumysshylardyń qaýipsizdigi talaptary­na jaýap beredi,-deıdi atalmysh seriktestik dırektorynyń ekonomıka jáne qarjy jónin­degi orynbasary B.Qojanepesov.   

Burǵylaý mekemesiniń uńǵy qazýǵa alǵan tapsyrystary jyl saıyn artyp keledi. Aǵymdaǵy jyl basynan beri 156 ken ornynyń kózin ashqan burǵyshylar aldaǵy ýaqyt enshisinde 240-taı uńǵy qazýdy josparlap otyr.        

Suıytylǵan  gaz  senimdi qolǵa beriledi

Aımaq basshysynyń jumadaǵy jumys sapary «Qazaq gaz óńdeý zaýytynda» jalǵasty. Zaýyttyń keńse ǵı­maratynda oblys ákimi A.Aıdarbaevtyń tó­r­a­ǵalyǵymen ótken jıynda suıytylǵan gaz baǵasy tóńiregindegi túıtkildi máseleler tal­qylandy. 

– Zaýyt ónimi «QazMunaıGazÓnimderi» JSHS jáne kásipkerlerge jasaqtalǵan tizim men belgilengen lımıt boıynsha beriledi. Qazirgi ýaqytta baǵa ósimine toqtaý salynyp, janar-jaǵarmaı  beketterinde  uzyn-sonar kezek joq. Mınıstrlikke, Parlamentke hat jazylyp,  suıytylǵan gazǵa qoıylatyn bólshek saýda ba­ǵasyn retteý úshin zańǵa tolyqtyrýlar engizýge usynys jasaldy. Bul talabymyz oryndalsa, gaz taratýmen shuǵyldanatyn kásipkerler ónimdi tutynýshylarǵa belgilengen baǵada ǵana sata alady. Demek, gaz baǵasy tóńiregindegi qıyndyqtar men kedergiler tolyq sheshimin tabady. Aǵymdaǵy jyl aıaǵyna deıin zaýyttyń shyǵyn kólemi 4,5 mlrd.teńgege deıin jetedi dep kútilýde. Bul shyǵyndy jabýǵa «QazMunaıGaz» Barlaý Óndirý» AQ  kómektesip otyr»,-deıdi zaýyt dırektory  K.Nagmanov.    

Jıynda oblys ákimi A.Aıdarbaev  ból­shek saýda baǵasyn retteıtin zańǵa tolyq­ty­rýlar engizilgenshe, suıytylǵan gazdy «Qaz­­MunaıGazÓnimderi» JSHS-ne, jeke ká­sip­­kerlerge berý qoldan basqarylatynyn jet­­kizdi. Bul jumysty uıymdastyrýdy qala ákimi men zaýyt basshylyǵyna tapsyrdy. Oblys ákimi Alık Serikuly budan bylaı zaýyt qubyrlarynan aǵylǵan suıyq otyn ba­ǵany belgilengen mólsherden asyrmaı­tyn, alypsa­tarlyqpen aınalyspaıtyn «QazMunaı­Gaz­Ónimderine» qarasty janar-jaǵarmaı beketteri men senimdi kásipkerlerge ǵana berilý qajettigin  mindettedi. Sondaı-aq, aımaq basshysy óz sózinde suıyq otyndy satý-satyp alýdy zaýyt pen kásipkerler arasyndaǵy  kelisim- shart negizinde ǵana júzege asyrýdy usynys etti.  

Oblys kóleminde suıytylǵan gaz satýmen aınalysatyn 149 kásipker zaýyttan kúnine 400 tonna otyn alyp otyr. Buryn bir aıda óndirilgen 13 myń tonna suıyq otynnyń 1000 tonnasy eksporttalypty.  Zaýyt dırektory  K.Nagmanovtyń aıtýynsha, qazir basshylyqtyń tapsyrmasyna saı gaz oblys kóleminen ári aspaıdy. «Qaraqudyqmunaı», «Kensary», «Doń­ǵa», «Emiroıl» ken oryndarynda gazdan bó­linip shyǵatyn kondensatty atalmysh zaýytta óńdese, suıytylǵan gaz kólemin birneshe esege arttyryp, ishki naryqtan bólek shetelge de shyǵarýǵa bolady. Eýropanyń standarttaryna saı keletin otandyq ónimge shet memleketterde suranys bar bolǵandyqtan, qýatty jumys júrgizýge qaýqarly zaýyt aldaǵy ýaqytta óndiristik óristi keńeıtýge baǵyt túzeıdi. 

Jańa jobalar osynda qanattanady

Sapar sońynda oblys ákimi A.Aıdar­baev Jańaózen qalasynyń shetinde ornalasqan óndiristik alańǵa at basyn tiredi. Munda Jańaózen qalasy ákiminiń orynbasary N.Hýdıbaev monoqalalardy damytý baǵdarlamasy boıynsha salynyp, jýyrda paıdalanýǵa berilgen óndiristik aımaqtyń  áleýeti men sáýletinen habardar etti. 

Otandyq óndiristiń órisin keńeıtip, shaǵyn kásipkerlerdiń sharýasynyń shyraıyn keltirýge jol ashatyn jobalar osy óndiristik alańnan qanattanady. 30 gektar aýmaqty alyp jatqan  óndiristik alańda  jobamdy júzege asyramyn degen 35 kásipkerdiń jer telimi belgilenip, qazyǵy qaǵylǵan. 

– Munda «AqtaýOılMash» JSHS 1,5 ga aý­maqta munaı-gaz ónerkásibine qajetti qural- jabdyqtar shyǵarsa, «Batys proekt» kásiporny un óndiretin seh ashýdy josparlap otyr. Budan ózge jobalardyń arasynda turmystyq qatty qaldyqtardy óńdeıtin, dárethana qaǵazyn, jıhaz, plasıkalyq tereze, qurylys materıaldaryn óndiretin sehtar óz jumysyn bastaıdy. Bolashaqta osy alańda 300-den asa kásiporyn jumys jasaıdy» degen qala ákiminiń orynbasary N.Hýdıbaev salynatyn eki angarǵa 100 mln.teńge, ishki ınjenerlik-ınfraqurylymyn júr­gizýge 189,7 mln.teńge  qajettigin aıtty. 

Bul baǵyttaǵy jumystarǵa qoldaý bildi­re­ti­nin jetkizgen oblys ákimi A.Aıdarbaev jaýap­ty tulǵalarǵa tıisti tapsyrmalar júktedi.

Derekkózi: Mangmedia.kz.