«Indýstrıalandyrý kúni» sheńberi aıasynda 2 maýsym kúni Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen ótken jalpyulttyq telekópirge «Nurly jol – Pýt v býdýshee» memlekettik baǵdarlamasymen  iske asyrylyp jatyrǵan «Aqtaý teńiz portyn soltústik baǵytta keńeıtý» jáne «Borjaqty-Ersaı» temirjol taraýynyń qurylysy» atty eki joba usynyldy.

«Aqtaý halyqaralyq teńiz saýda porty» Ulttyq kompanıasy» AQ prezıdenti Mıhaıl Ialbachev onlaın tártibinde «Aqtaý teńiz portyn soltústik baǵytta keńeıtý» jobasyn iske asyrý barysy týraly aıtty.

Qurǵaq júkti óńdeý arqyly port qýattylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan jobalyq qýat jylyna 2,5 mln. tonna qurǵaq júkti quraıdy.  

«Jobanyń quny 38 mıllıard teńgeni quraıdy. Búgingi tańda astyq, konteınerlik jáne negizgi júkke arnalǵan aılaq boıynsha jumystar aıaqtalyp qaldy. Astyq súrleıtin shuńqyrdyń barlyq alty termınaly kóterildi, jabdyqty qurastyrý isi bitýge jaqyndady. Port flotyna arnalǵan tórtinshi aılaq ta aıaqtalý barysynda. Sondaı-aq ákimshilik ǵımarattyń, sanıtarlyq-epıdemıologıalyq qyzmet, materıaldyq qoıma, ınventarlyq qoıma men kólikjaı ortalyqtarynyń irgetasy qalanyp jatyr. Sonymen qatar avtokólik kirme joldaryn tóseý jumystary da atqarylýda. Barlyq jumystar qatań túrde keste boıynsha júrgizilýde. 300-den joǵary jumysshy tartyldy. Obektini tapsyrý 2015 jyldyń ekinshi jarty jyldyǵyna josparlanyp otyr», - dep atap ótti Mıhaıl Ialbachev.

Jobaǵa sáıkes árqaısysy 10 myń tonna bolatyn alty býnkerden turatyn astyq qoımasynyń qurylysy qarastyrylǵan. Ol jylyna 1,5 mıllıon tonnadan kóp astyqty tasymaldaýǵa múmkindik beredi. Jylyna 1 mıllıon tonna júkti óńdeıtin konteınerlik alańsha men árqaısysy 150 metr bolatyn úsh aılaq teńiz portynyń kóliktik shamasyn damytýǵa kómektesedi.

Jobany iske asyrý 3 kezeń boıynsha júzege asyrylady. Birinshi kezeń boıynsha qurylystary 2009 ben 2012 jyldary aıaqtalǵan 2006-2011 jyldar aralyǵynda qorǵanysh qurylystary mol men tolqyn tosqy salyndy. Qarajat kózi «Qazaqstannyń Damý Banki» AQ qaryz esebinde alyndy. Qurylystyń jalpy quny – 10,82 mlrd. teńgeni quraıdy.

Qazirgi ýaqytta 2-nshi kezeń boıynsha 2013-2015 jyldarǵa eseptelgen «Túpke deıin úńgý jumystaryn ótkizý» jumystary júrgizilýde. Jobalyq quny – shamamen 5,4 mlrd. teńge. Túpke deıin úńgý jumystaryn aldaǵy ýaqytta jalǵastyrý úshin «AHTSP» UQ» óz qarajattaryn bóledi.

«Inter port development PTE.ltd» (Sıngapýr, 60%),  «KTZ Express» AQ (30%), «Aqtaý HTSP» UQ» AQ (10%) kompanıalarynyń qatysýymen 2014-2015 jyldarǵa arnalǵan «Qurǵaq júk termınaly men ınfraqurylymnyń  qurylysy» 3-nshi kezeńin júzege asyrý úshin «Aqtaý teńiz soltústik termınaly» JSHS birlesken kásiporny quryldy.  «Memsaraptama» RMK qorytyndysyna sáıkes qurǵaq júkti aılaq pen ınfraqurylymdyq porttyń qurylysyna jumsalǵan ınvestısıalyq shyǵyn 36,5 mlrd. teńgeni quraıdy.

Jalpyulttyq telekópir barysynda memleket basshysy qurylys jumystary 2014 jyldyń 1 qazany kúni bastalǵan «Borjaqty-Ersaı» temirjol tarmaǵynyń qurylysymen tanysty. Temirjol magıstrali arqyly Quryq portynyń qurylysyna qajetti júkter jetkiziledi. Bolashaqta bul tarmaq teńiz munaı operasıalaryn qoldaıtyn mańyzdy ınfraqurylymdyq obekt bolady. Ol jumys jasap turǵan «Mańǵyshlaq-Ózen» magıtraline janasyp salynyp, qýatty paromdy keshen turǵyzylyp jatyrǵan Kaspııdegi Quryq porty baǵytyna aparady.

Qazirgi ýaqytta Borjaqty stansıasynda negizgi jáne qabyldap-jiberetin eki bekettiń joldary, toǵyz  strelkalyq joldar tóseldi. Búgin de stansıa belsendi túrde júkter men qurylys materıaldaryn qabyldaıdy. Jumys poıyzdary 7-maýsymnan bastap júrip jatyr. 1-maýsymnan bastap jańa temirjol taraýy arqyly Ersaı stansıasy men Quryqqa sement, qum, temirbetondy bloktar júkteri jetkizilip bastady. Bul materıaldardyń barlyǵy paromdy keshendi turǵyzýǵa qajet. «Borjaqty-Ersaı» jobasy boıynsha barlyq joldardyń uzyndyǵy, beketterdi qosyp eseptegende 23,8 kılometrdi quraıdy.  

Mańǵystaý aımaǵy eldiń eksporttyq-tranzıttik shamasyn damytatyn  mańyzdy kóliktik-logıstıkalyq torap bolyp keledi. «Teńiz portyn soltústik baǵytta keńeıtý» men «Borjaqty-Ersaı» temirjol taraýynyń qurylysy» jobalary batys baǵyttaǵy porttar arqyly Kaspııge aparatyn Qazaqstannyń tranzıttik jáne eksporttyq shamasyn nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan iri jobalardyń quramyna kiredi. Óz kezeginde, ol Mańǵystaý oblysynyń Qazaqstannyń ońtústik-batysynda óńirlik hab bolyp birjola qalyptasýyna múmkindik beredi», - dedi Mańǵystaý oblysynyń ákimi Alık Aıdarbaev.

Anyqtama úshin: Ótken jyly Qazaqstannyń teńiz qaqpalary arqyly tasymaly 10,3 mıllıon tonnany qurap, 2013 jylmen salystyrǵanda 2%-ǵa artty. Temirjol arqyly 6,2 mıllıon tonna tasymaldandy (tasymal kólemi 10%-ǵa artty). Tasymal kóleminiń ósýi Jezqazǵan-Beıneý jáne Ózen-Bolashaq jańa temirjol tarmaqtarynyń paıdalanýǵa berilýimen baılanysty.

Aqparat kózi: Mańǵystaý oblysy ákiminiń baspasóz qyzmeti.