Búgin, 2024 jylǵy 28 maýsymda Májilis Spıkeri Koshan Qoshanovtyń tóraǵalyǵymen Parlament palatalarynyń birlesken otyrysy ótti, onda depýtattar VIII shaqyrylymnyń ekinshi sesıasynyń jumysyn qorytyndylady.

Erlan Qoshanov ótken sesıa is júzinde "kúshti prezıdent – yqpaldy Parlament – esep beretin úkimet"formýlasynyń tıimdiligin dáleldegenin atap ótti.

"Prezıdent jarıalaǵan zań ústemdigi men tártip qaǵıdaty ótken zań shyǵarý maýsymynda negizgi baǵdar boldy. Berilgen vektor qoǵamnyń sapaly zańdar qabyldaýǵa degen suranysyn arttyrdy. Parlament kópshilik talqylaýǵa jáne eldegi bar problemalar boıynsha zańnamalyq sheshimder ázirleýge arnalǵan alańǵa aınaldy. Zańdy qabyldaý problemalardy sheshýdiń negizgi kilti retinde qalyptasady. Normatıvtik qujattardyń mártebesi men salmaǵy artyp keledi", - dep bólisti Májilis Tóraǵasy.

Palata Spıkeri bul sesıada tolyqqandy parlamenttik sıkl pysyqtalǵanyn atap ótti. Depýtattyq korpýs qyzmetiniń bazalyq vektory Memleket basshysynyń jyl saıynǵy Joldaýlaryn, prezıdenttik saılaýaldy baǵdarlamasyn, Ulttyq quryltaıda qabyldanǵan sheshimderdi iske asyrý boldy.

"Ekinshi sesıanyń zańnamalyq kún tártibi óte baı boldy. Palatalardyń bes birlesken otyrysy, Májilistiń 39 jalpy otyrysy jáne Senattyń 43 jalpy otyrysy ótkizildi. Aǵymdaǵy sesıa barysynda eki palatanyń jumysynda 179 zań jobasy boldy, onyń 102 – si qabyldandy", - dedi Eran Qoshanov.

Qabyldanǵan zańdardyń qataryna Jylý energetıkasy, Memlekettik satyp alý, buqaralyq aqparat quraldary, adam saýdasyna qarsy is-qımyl, turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kúres, qaryz alýshylardyń quqyqtaryn qorǵaý máseleleri, lýdomanıaǵa qarsy kúres jáne t.b. jatady.

Atap aıtqanda, depýtattar býkmekerlik keńseler men kazınolarǵa qoıylatyn talaptardy qatańdatyp, onlaın-kazıno qyzmetin uıymdastyrý úshin qylmystyq jaýapkershilikti engizdi, boryshkerler men alımentshilerge oınaýǵa tyıym saldy. Osylaısha, Májilis tóraǵasynyń aıtýynsha, qoǵamdy áleýmettik saýyqtyrýǵa mańyzdy qadam jasaldy.

Sonymen qatar, parlamentshiler eldiń basty qarjylyq qujaty-respýblıkalyq búdjetti qabyldady. Zıandy eńbek jaǵdaılary bar jumystarda jumys isteıtin adamdardy áleýmettik qorǵaý máselesin sheshýge múmkindik týdy. Sondaı-aq, Parlament 46 halyqaralyq sharttar men kelisimderdi ratıfıkasıalady.

Májilis spıkeri jańa konstıtýsıalyq normanyń arqasynda respýblıkalyq búdjettiń atqarylý sapasyna parlamenttik baqylaý aıtarlyqtaı kúsheıtilgenin atap ótti. Depýtattar joǵary aýdıtorlyq palata tóraǵasynyń esebin jylyna eki ret tyńdaıdy.

"Sesıa barysynda sý salasy, sondaı-aq kólikti damytý máselelerine qatysty esepter tyńdaldy. Qazir bul kóptegen eldi mekender úshin eń ózekti máseleler. Qorytyndysy boıynsha Parlament qajetti usynymdar qabyldap, Úkimet pen joǵary aýdıtorlyq Palatanyń atyna joldandy", - dedi Eran Qoshanov.

Aǵymdaǵy kezeńde Májilis pen Senatta úsh parlamenttik tyńdaý jáne 10 úkimettik saǵat ótti. Spıker olardyń zań shyǵarý prosesine qoǵamdyq qatysýdyń tıimdi tetigi bolǵanyna nazar aýdardy.

"Sonymen birge Úkimetpen ózara is-qımyl jasaý kezinde keıbir problemalyq máselelerge toqtalǵym keledi. Zań jobalary normalarynyń jetkiliksiz pysyqtalýy, olardyń sapasynyń tómendigi oryn alýda. Kórneki mysal - Sý kodeksiniń jobasy. Bul týraly tek depýtattar ǵana emes, sarapshylar qaýymdastyǵy da aıtady. Qurylys kodeksiniń jobasyna uqsas jaǵdaı. Májiliske zań jobalaryn engizý merzimderi erekshe nazar aýdarýǵa turarlyq. Olar jıi buzylady", - dep atap ótti Májilis Tóraǵasy.

Eran Qoshanov depýtattyq saýaldarǵa jaýaptarǵa jeke toqtaldy. Onyń aıtýynsha, olarda tolyq emes, ústirt jaýaptar beriledi, naqtylyq joq. Spıker Úkimetke birlesken jumysty úılestirý úshin aıtylǵan máselelerge nazar aýdarýdy usyndy.

Parlament jumysynda saılaýshylarmen baılanysqa basa nazar aýdarylady. Bul sesıada depýtattar 800-ge jýyq eldi mekendi aralap, 2000-ǵa jýyq kezdesý ótkizdi.

"Depýtattar bizdiń saılaýshylarymyzdyń barlyq problemalyq máselelerin ózderiniń depýtattyq saýaldarynda kórsetedi. Osylaısha, osy sesıa barysynda Úkimet pen basqa da memlekettik organdardyń atyna Senat pen Májilis depýtattarymen 727 depýtattyq saýal joldandy. Sesıa bastalǵannan beri Úkimet múshelerin shaqyra otyryp, eki otyrys ótkizildi, onda bizdiń saılaýshylardyń jazalary jeke qaraldy. Nátıjesinde, búgin Memleket memlekettik organdardyń qyzmetin adamdardyń suranystaryn eskere otyryp retteıtin taǵy bir jumys arnasyn aldy", – dep atap ótti Májilis Tóraǵasy.

Sonymen qatar, depýtattyq tájirıbede ótkir máselelerdi sheshý úshin óńirlerge shuǵyl saparlar berik ornyqty. Depýtattar men jurtshylyq arasyndaǵy jaqsy "kópir" Májilistiń qoǵamdyq qabyldaý bólmesi boldy. Al Májilis janyndaǵy Qoǵamdyq palata halyqtyń túrli toptary ókilderiniń múddelerin bildirý úshin qoljetimdi trıbýnaǵa aınaldy.

Jalpy, gosýdarstvaan Qoshanovtyń aıtýynsha, Memleket basshysynyń qoǵamdyq pikirtalastar Parlament qabyrǵasynda júrgizilýi tıis degen ıdeıasy osy alańdardyń belsendiligi túrinde damydy.

Sonymen qatar, qoǵamnyń bılikke degen senimin edáýir nyǵaıtýǵa elektrondyq parlament qyzmet etýge shaqyryldy. Sondaı – aq, "Bir el-bir mýdde", "ınklúzıvti Parlament" jáne "Óńir"depýtattyq toptary belsendi jumys júrgizýde.

Spıker parlamenttik dıplomatıany damytýǵa erekshe kóńil bólinetinin atap ótti. Sesıa barysynda depýtattar 14 halyqaralyq parlamenttik uıym sheńberinde belsendi jumys istedi. 257 halyqaralyq is-sharaǵa qatysyp, 38 shet eldiń parlamentterimen yntymaqtastyqty júzege asyrdy.

Sońynda Erlan Qoshanov aıaqtalǵan sesıada depýtattar odan ári zań shyǵarý jumystaryna negiz qalaǵanyn atap ótti.

"Keshe prezıdent Qasym-Jomart Toqaev óz sózinde Parlamenttiń jumysyna oń baǵa berdi. Kelesi sesıada biz alǵan qarqynymyzdy tómendetpeýimiz kerek. Eń aldymen, biz Memleket basshysynyń bastamalaryn zańnamalyq qamtamasyz etýge nazar aýdarýymyz kerek. Qazirgi ýaqytta Parlament portfelinde 71 zań jobasy bar. Depýtattyq korpýsqa Búdjet, Salyq, qurylys, sý kodeksterimen jumys isteý kerek. Biz sondaı-aq múldem jańa sandyq kodty kútemiz. Bizdi sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl, esirtki bıznesine qarsy kúres, din sot júıesin reformalaý jáne basqa da máseleler boıynsha zań jobalary boıynsha baısaldy jumys kútip tur. Bul jerde Parlamenttiń, Úkimettiń de, saraptamalyq qoǵamdastyqtyń da úılesimdi jáne muqıat jumysy qajet bolady", - dedi Májilis Tóraǵasy.

Sózin qorytyndylaı kele, pravıtelstvaan Qoshanov Úkimet múshelerine, azamattyq qoǵam ókilderine, sarapshylar qaýymdastyǵy men buqaralyq aqparat quraldaryna alǵysyn bildirdi.