Bıyl Qazaqstan halqy assambleıasynyń qurylǵanyna 20 jyl boldy. Atalǵan mereıtoı elimizdiń ár óńirinde joǵary deńgeıde atalyp ótildi. Alaıda ultshyldar arasynda áli kúnge deıin «Bizge Qazaqstan halqy assambleıasynyń keregi bar ma?» degen suraq jıi kóteriledi. Tipti belgili alashtanýshy ǵalym Tursyn Jurtbaı «Elimizdegi Assambleıa ekinshi Úkimettiń rólin atqaryp otyr. Sondyqtan da ol taratylmasa Qazaq eli tolyq táýelsizdikke ıe bolmaımyz» degen pikirde.
Ultshyldardyń narazylyǵyna qaramastan Qazaqstan halqy assambleıasy óz jumysyn júrgizip jatyr. Júrgizse júrgize bersin delik. Áıtse de, atalǵan uıym óziniń 20 jyldyq tarıhynda Qazaq eline qandaı paıda ákeldi? Máselen, úlken azamattardyń arasynda qazaqtyń namysyn jyrtyp, abyroıyn asqaqtatyp júrgen dıasporalar barshylyq. Naqtyraq aıtsaq, osy jyldyń basynda ómirden ótken Gerold Belgerdiń orny qazaq úshin erekshe edi. Sondaı-aq, qazaq múddesi degende aldyna jan salmaıtyn Asyly Osman, Nadejda Lýshnıkova, Rozaqul Halmuradov syndy ondaǵan azamattyń atyn atap, túsin tústeýge bolady. Mine atalǵan azamattar qazaq ultynyń máselesin bıik minberlerden árdaıym kóterip, ún qosyp keledi. Al jastar arasynda Gerold Belger men Asyly Osmannyń izin jalǵastyryp júrgen azamattar bar ma? Bar bolsa kimder?
Gennadıı GOLOVKIN
Qazaq ultynyń namysyn jyrtyp, abyroıyn asqaqtatyp júrgen jastar kim degende eń aldymen esimizge Gennadıı Golovkın túsedi. Óıtkeni, ol kásipqoı boksta aldyna jan salmaı, qazaqtyń týyn asqaqtatyp júr. Jalpy Gennadıı Golovkınnyń qarsylastaryn birinen keıin biri jeńýi qazaqtyń rýhyn kóterip, abyroıyn asqaqtatýda. Onyń ústine ol ár kezdesý saıyn qazaqtyń shapanyn ıyǵynan tastamaı, kók týyn ózimen birge rıngke alyp shyǵady. Bul árıne onyń qazaq ultyna degen qurmeti bolsa kerek. Qurmet demekshi Gennadıı Golovkın Qazaqstan halqy assambleıasynyń HH sesıasynda «Syrtta júrgende menen únemi ultyń kim dep surap jatady. Atalǵan suraqqa men «Ákem – orys, anam – káris, al men – qazaqpyn!» dep jaýap beremin» degen edi. Kezinde talaı ret reseılikter Gennadıı Golovkındi ózderine tartyp, ıemdengisi keldi. Alaıda Gena olardyń áreketine joǵarydaǵy sózi arqyly núkte qoıdy dep oılaımyz.
Ilá ILIN
Qazaq dese ishken asyn qoıatyn jerge qoıatyn azamattardyń biri hám biregeıi Ilá Ilın. Óıtkeni, ol ult tarıhynda eki dúrkin olımpıada chempıony atanǵan alǵashqy sportshy. Sondyqtan da dúıim jurttyń Ilá Iltınge degen qurmeti zor. Óz kezeginde aýyr atlette aıanyp qalmaı, qazaq ultyna ystyq yqylasyn jetkizýde. Mysaly ol taıaýda ótken anasynyń týǵan kúnin qazaq tilinde quttyqtady. Instagram áleýmettik jelisinde jarıalanǵan quttyqtaýynda
– Óz úıim, óleń tósegim» degen. Úıde tún uıqysyn tórt bólip, aıaly alaqanymen álpeshtep ósirgen anashym árqashan men úshin alańdap, ýaıymdap otyrady. Óıtkeni biz qansha uly bolsaqta, analar úshin árqashan bala bop qala beremiz. Anasy bar adamdar, eshqashan qartaımaıdy. Anashym men seni óte qatty jaqsy kóremin, – dep jazǵan.
Atalǵan jazba arqyly sportshy anasyna da, Otanyna degen de ystyq mahabbatyn kórsetkisi kelgen sıaqty.
Maksım ROJIN.
Sportta ǵana emes qazaq rýhanıatyn kóterýde de aldynda jan salmaı júrgen jastar barshylyq. Solardyń ishinde Maksım Rojınniń orny erekshe. Óıtkeni, ol qazaq tilin meńgerip qana qoımaı, onyń túıtkildi máselesine únemi nazar aýdaryp otyrady. Aıtalyq, ol Maksım Akımovtyń «Kóshpendi qazaq halqynyń eshqashan turaqty mekeni bolmady. Orys halqy Qazaqstandaǵy alǵashqy qalalardyń negizin qalady. Sondyqtan qazaq dalasynyń «tarıhı ıesi» - qazaq emes, orys ulty. Reseıde Mendeleev pen Lomonosovtar týylyp jatqanda, qazaq malyn baǵyp júrdi. Áli de sol» degen maqalasyna qarsy pikir bildirdi. Ashyǵyn aıtqanda, Maksım Rojınnyń «Akımovtyń sandyraǵyna aıtarym» atty saraptamalyq maqalasy qoǵamda qyzý qoldaýǵa ıe boldy. Sebebi ol sandyraqqa salıqaly túrde jaýap bere bildi. Bizdiń paıymdaýymyzsha ol atalǵan maqala arqyly qazaq ultynyń shynaıy janashyry ekendigin dáleldedi.
Maksım SPOTKAI
Jasta bolsa bas bolyp júrgen jastardyń biri Maksım Spotkaı. Pavlodardyń týmasy Ombyda qazaq tilinde shyǵatyn «Zamandas» gazetiniń bas redaktory bolyp otyr. Atalǵan basylym – Sibir jerinde shyǵatyn qazaq tilindegi jalǵyz gazet. Buǵan deıin ol orys tilinde shyqqan basylym Maksımnyń arqasynda qazaq tilinde jarıalanatyn boldy. Óıtkeni, Maksımnyń gazet shyǵarý týraly ıdeıasyn «Shoqan joly» qoǵamdyq birlestigi men Qazaqstannyń Ombydaǵy konsýldyǵy qoldaǵan.
– Bul – Ombydaǵy qazaq qaýymyna arnalǵan mádenı-aǵartýshylyq gazet. Onda dástúr, ádet-ǵuryp, mádenıet syndy máseleler qozǵalmaq. Qazaq tilin úırenýge bir bet arnaımyz. Sosyn Omby oblysynda turatyn adamdar jaıly jazamyz, – deıdi ol.
Maksım Spotkaıdyń Reseıge baryp qazaq tilinde gazet shyǵaryp jatqany quptarlyq dúnıe. Sondyqtan da aldaǵy ýaqytta Maksımnen budanda irgeli ister kútetin bolamyz.
P.S. Jalpy «jastar arasynda Gerold Belger men Asyly Osmannyń izin jalǵastyryp júrgen azamattar bar ma?» degende 4-5 jasty atyn ataımyz. Bul árıne az. Bizdiń oıymyzsha mundaı jastar elimizden júzdep, tipti myńdap shyǵýy kerek. Al Qazaqstan halqy assambleıasy bı bılep, án aıtýǵa aıryqsha nazar aýdara bermeı naqty áreket jasaýy kerek.
Serik Joldasbaı
Astana
