ماعان جاڭا كارتيناما باعزى زامانداردا قازاقتىڭ قىزدارى كيگەن اياق كيىم تۇرلەرىن ءتۇسىرۋ كەرەك بولدى. ەڭ قاراپايىم دەگەن بىر-ەكى سۋرەت قانا قاجەت بولعان. ونىڭ ۇستىنە، اقىرى مۇراجايعا بارعان سوڭ، ۇلتتىق كيىمدەردى دە سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الارمىن دەپ ويلادىم.
سونىمەن، تاماشا كوڭىل-كۇيمەن سەنبىنىڭ اق تاڭىندا فۋرمانوۆ كوشەسىندە ورنالاسقان قازاقستاننىڭ ورتالىق مۇراجايىنا كەلدىم.
ەسىكتەن كىرە بەرگەنىمدە الدىمنان كۇزەتشى شىعا كەلدى. مۇراجايعا تەرروريستىك ءقاۋىپ ءتونىپ تۇرعانداي، ءوزىنىڭ مەتالل ىزدەگىشىمەن ءۇستى-باسىمدى ءبىر شارلاپ ءوتتى. تەكسەرىستەن قۇتىلعان سوڭ، اقىرىن عانا ادىمداپ ۇلتتىق كيىمدەر بولمەسىنە كەلدىم. «زالدا سۋرەتكە تۇسۋگە بولمايدى» دەگەن ماڭدايشانى كوزىم شالدى. سۋرەتكە تۇسىرۋگە رۇقسات بولماعانىنا قاراعاندا، زالدا بالليستيكالىق زىمىران بار بولار، ارينە، قاۋىپسىزدىك ءبىرىنشى ورىندا عوي دەپ ويلادىم ىشىمنەن.
قولىمداعى بيلەتىمدى تەكسەرۋشىگە كورسەتىپ، اياق كيىمدەر بولمەسىنە ادىمداپ بارامىن. ولاردى سۋرەتتەردەن كورگەندىكتەن، ماعان تانىس بولدى. ءبىراق، ءوز كوزىممەن كورگەن سەزىم مۇلدەم باسقاشا. ءسويتىپ، اياق كيىمدەردى سۋرەتكە ءتۇسىرۋ پروسەسى باستالىپ كەتتى. ارعى بەتتەن «كامەرا، كامەرا!» دەپ باقىلاۋشىنىڭ جۇگىرىپ كەلە جاتقانىن بايقادىم.
- كامەراعا نە بوپتى؟
- سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جاتىرسىڭ، بولمايدى!
- مەن تەك اياق كيىمدەردى ءتۇسىرىپ تۇرمىن، نەگە بولمايدى؟
- بولمايدى. تىيىم سالىنعان.
- نەگە؟
- بۇيرىق سونداي. باعىنۋعا ءتيىسسىز.
زالدان ەڭسەم ءتۇسىپ شىقتىم. شىعا بەرىستە باقىلاۋشى 3 ايەل وتىردى.
- مۇراجايلارىڭىز كوڭىلىمنەن شىقپادى، ناشار ەكەن، - دەدىم وتىرعان ۇشەۋىنە.
- نەگە؟ – دەپ ءۇش ايەل تەسىلە قارادى.
- سەبەبى، اياق كيىمدىەردى سۋرەتكە تۇسىرمەكشى بولعام، رۇقسات ەتپەدى.
- بۇل اسكەري قۇپيا ما ەدى؟ الدە مەملەكەتتىك قۇپيا ما؟
- جوق. بولمايدى دەگەن سوڭ، بولمايدى.
- ماعان سۋرەت كەرەك.
- بىزدەن البوم ساتىپ الساڭىز بولادى، البومدا كەرەك سۋرەتتەرىڭىزدىڭ ءبارى بار.
- البوم ساتىپ العىم كەلمەيدى.
ءارى قاراي اڭگىمەمىزدى جازىپ، وقىرماندارىمنىڭ ۋاقىتىن الماي-اق قويايىن. مۇراجايعا كەلە جاتقان جولداعى كوڭىل-كۇيىمنەن تۇك قالمادى. ارادا ءبىر كۇن ءوتتى. ورتالىق مۇراجايعا قاتىستى سۇراقتارىم كوڭىلىمە مازا بەرەر ەمەس.
قۇرمەتتى «كونەنىڭ كوزىن ساقتاۋشىلار»، سىزدەر كىم ءۇشىن جۇمىس ىستەيسىزدەر؟ نەگە باسقا مۇراجايلاردا سۋرەتكە تۇسۋگە رۇقسات ەتىلەدى، ورتالىق مۇراجايدا نەگە تىيىم سالىنعان؟ ۇرپاقتارىمىزعا ەلىمىزدىڭ مادەنيەتىن قالاي وقىتامىز؟ قاجەتسىز اقپاراتى بار كىتاپتاردى نەگە ساتىپ الۋىم كەرەك؟ ەندى نە ىستەيمىن؟
ەكسپو قاتىسۋشىلارىن مۇراجايعا قالاي قارسى الماقشىسىزدار سوندا؟ ولار بۇل تىيىمدارىڭىزدى تۇسىنەدى دەپ ويلايسىزدار ما؟ بۇنداي ىستەرىڭىزبەن ەلىمىزدىڭ مادەنيەتىن قالاي دامىتاسىزدار؟
جوق، قۇرمەتتى «مۇراجاي قورعاۋشىلارى». بۇل مەنىڭ تاريحىم، مەنىڭ ەلىمنىڭ تاريحى، مەنىڭ اتا-بابامنىڭ تاريحى. ونى مەنەن دە، مەنەن كەيىنگى ۇرپاقتان دا جاسىرا المايسىزدار. ءتۇسىرسىن سۋرەتكە، سالسىن الەۋمەتتىك جەلىلەرگە، ءسويتىپ بار الەمگە جايىلسىن ەلىمنىڭ مادەنيەتى، ەلىمنىڭ تاريحى!
استانادا وتەتىن ەكسپو قاتىسۋشىلارىنىڭ ارتىنان ءدال وسىلاي جۇگىرىپ جۇرمەسەڭىزدەر بولعانى. ماسەلەنى ەرتەرەك قولعا الساڭىزدار، قيىندىق تا تۋمايدى. بار الەمگە ۇياتتى بولۋدان ساقتانىڭىزدار.
دوسبول قاسىموۆ
اۋدارعان: گۇلىم جاقان
پىكىر قالدىرۋ