22 قىركۇيەك كۇنى الماتىدا قازاقستان حالقىنىڭ تىلدەر كۇنى قارساڭىندا «انا ءتىلىم – ارداعىم» اتتى مەرەكەلىك ءىس-شارا وتكەن بولاتىن. ۇستىمىزدەگى جىلى ءتىل تۋرالى زاڭنىڭ قابىلدانعانىنا 20 جىل تولىپ وتىر. الماتى قالاسى اكىمدىگى مەملەكەتتىك تىلمەن بىرگە بارلىق ەتنوستاردىڭ انا تىلدەرىن دامىتۋ ساياساتىن ساليقالى جۇرگىزىپ كەلە جاتقان بىردەن ءبىر مەكەمە.

اكىمدىك ۇيىمداستىرىپ وتىرعان سالتاناتتى جيىن الماتى قالاسى تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى احەتوۆ ماماي قاني ۇلىنىڭ قۇتتىقتاۋىمەن باستالدى. ماماي قاني ۇلى ءسوزىن سوناۋ تاريح تەرەڭىنەن كۇلتەگىن مەن تونىكوكتىڭ تاسقا تاڭبالانعان مۇرالارىنان باستاپ، ماحمۇت قاشقاري، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ ءتىل تۋرالى ايتىپ كەتكەن ناقىل سوزدەرىنەن مىسال كەلتىردى:

 «ءتىل تەك قاتىناس قۇرالى عانا ەمەس ول ءاربىر ادامعا تىكەلەي قاتىسى بار مادەني قۇبىلىس. ۇلتتىڭ تاريحى مەن تاعدىرى، ءتالىمى مەن تاربيەسىنىڭ نەگىزى. جۇرەكتىڭ تەرەڭ سىرلارىن، باسىنان كەشىرگەن داۋىرلەرىن، دۇنيەگە كوزقاراسىن نانىمىن، ۋايىمىن، قايعىسىن، قۋانىشىن، قىسقاسى، جانىڭنىڭ بارلىق تولقىندارىن تۇقىمنان تۇقىمعا جەتكىزىپ ساقتاپ وتىراتىن قازىناسى سول حالىقتىڭ ءتىلى».

ءسوزىن تىلگە جانى اشىعان باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ 1944 جىلعى كومپارتياعا جازعان حاتىمەن جالعاستىرا كەلە، ءتىل ماسەلەسىنىڭ ەشقاشاندا كۇن تارتىبىنەن تۇسپەگەنىن ايتتى. سول حاتتان مىناداي ءۇزىندى كەلتىرىلدى: «اياق استى ەلۋسىز بولىپ كەتكەن قازاقتاندىرۋ ماسەلەسىن الدىمەن قازاقتاردىڭ وزدەرىن ءتىل جونىنەن تارتىپتەۋدەن باستاپ، بارلىق ۇكىمەت كەڭسە عىلىم، وقۋ، ءوندىرىس، ونەركاسىپ ورىندارىندا قايتادان ادىلەتتىكپەن كوتەرىلىپ قولعا الىنۋى ءجون. ەكىنشىدەن ءتيىستى وقۋ ورىندارىندا قازاق ءتىلى، قازاق ادەبيەتى، قازاقستان تاريحى مىندەتتى ساباق بولۋى كەرەك. ءۇشىنشى، بارلىق قازاق ۇل بالالارى، قىز بالالارى الدىمەن انا تىلىندە ءبىلىم الۋى قاجەت».

نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «قازاقتىڭ بولاشاعى قازاق تىلىندە» دەگەن تۇجىرىمى «قازاقستان ماڭگى جاساي بەرەدى دەگەنمەن ۇندەس». ەلباسى ۇسىنعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ باستى ماقساتى جوعىمىزدى تۇگەندەپ، بارىمىزدى بارىنشا ناسيحاتتاۋ. نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازابايەۆ «بولاشاققا باعدار» رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلامالىق ماقالاسىندا «قازاق ءتىلىن بىرتىندەپ لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ جۇمىستارىن باستاپ، بۇل ماسەلەگە نەعۇرلىم دايەكتىلىكپەن، تەرەڭ ءتۇسىنىپ، بايپپەن قاراۋ قاجەتتىگىن ايتتى». لاتىن الىپبيىنە كوشۋ قازاق ءتىلىنىڭ حالىقارالىق دارەجەگە شىعۋىنا، حالىقارالىق اقپارات كەڭىستىگىنە كىرىگۋگە ءتيىمدى جول اشادى. سول ارقىلى ۇلت مۇراسىنىڭ جاڭا ءبىر بەلەسكە ورلەۋىنە تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ ءوزارا بايلانىسىنىڭ ارتۋىنا، جاڭا زامان تالابىنا ساي وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋىنە زور مۇمكىندىك تۋدىرادى».

سونىمەن قاتار، ماماي قاني ۇلى قالالىق بايقاۋلاردىڭ جەڭىمپازدارىن ماراپاتتادى. جۇلدەگەر اتانعاندار:

• «ءتىل جانە ب ا ق» قالالىق بايقاۋىندا باسپاسوزدەگى ۇزدىك جۋرناليست اتاعى رەسپۋبليكالىق ايقىن قوعامدىق ساياسي گازەتىنىڭ شولۋشىسى - تورەعالي ءالىپ ۇلى تاشەنگە بەرىلدى.
• «ۇزدىك تەلەجۋرناليست» نوميناسياسى بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى قازاقستان ۇلتتىق ارناسى الماتى فيليالىنىڭ رەداكتورى نازىم ءابىل قىزى پەرنە الدى.
• «ۇزدىك راديوجۋرناليست» نوميناسيسياى بويىنشا قازاق جانە شالقار راديوسى الماتى ستۋدياسىنىڭ جەتەكشىسى باقىت جاعىپار ۇلى قۇتپانبايەۆ ماراپاتتالدى.
• «ينتەرنەت سايتتاعى ۇزدىك جۋرناليست» رەتىندە Qamshy.kz ينتەرنەت پورتالىنىڭ ءتىلشىسى نۇرعالي نۇرتاي تانىلدى.
• «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامسى اياسىندا دارىندى جاستار اراسىندا وتكەن كوركەمسوز وقۋ شەبەرلەرى قالالىق بايقاۋىنىڭ باس جۇلدەسىن جەڭىپ العان الاتاۋ اۋدانى اكىمى اپپاراتى مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ ءبولىمىنىڭ باس مامانى جانار الشىن قىزى ناقوۆا ماراپاتتالدى.
• قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىن جەتىك مەڭگەرگەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر اراسىندا وتكەن «ءتىل شەبەرى» قالالىق بايقاۋىندا ءبىرىنشى ورىندى ناۋرىزباي اكىمى اپپاراتى مەملەكەتتىك قۇقىقتىڭ ءبولىمىنىڭ باس مامانى ماقپال جامبىل قىزى گاۋحاربەكوۆا الدى.
• ورىس ءتىلىن جەتىك مەڭگەرگەن قازاق جاستارى اراسىندا وتكەن «وي سانا» قالالىق بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى الاتاۋ اۋدانى №160 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ فيزيكا ماتەماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى دارىن سەرىك ۇلى ساينوۆ بولدى.