ەرجان تاتىشيەۆتىڭ ولىمىنەن كەيىن ءتورت مارتە ساراپتاما جاسالعانى ءمالiم. ءبىراق، ءبىر قورىتىندىدا گەرمانيالىق مىلتىق وزدىگىنەن اتىلۋى مۇمكىن ەمەس دەسە، ەندi بىرەۋلەر ولاي بولۋى مۇمكىن دەگەن ۇيعارىمعا كەلگەن. مارقۇم بانكيردىڭ وتباسى بۇل ماسەلەگە نۇكتە قويۋ ءۇشىن ساراپتاما سالاسىندا 20 جىلدان استام تاجىريبەسى بار امەريكالىق مايكل پاتريك مەرفي، سكوتت مايكل پەركينس پەن يريس دەللي ەسىمدى ماماندارعا جۇگىنگەن. ولار بۇگiن تارازداعى سوتقا قاتىسىپ وتىر. وتىرىسقا سونداي-اق ءتاتiشيەۆتەر وتباسىنىڭ ادۆوكاتى ەۆگەنيي ياۆورسكيي قاتىسۋدا.

مايكل پاتريك مەرفي قىلمىستى زەرتتەۋ، ونىڭ iشiندە ادام ءولiمiن تەرگەۋ سالاسىندا 25 جىل جۇمىس iستەيتiنiن ايتتى.

«ماعان وسى ءولiمدi زەرتتەۋ ۇسىنىسى ءتۇستi. سول سەبەپتەن سوت-ساراپتامالىق توپ قۇردىم. مەن وسى توپتىڭ جەتەكشiسiمiن. توپتا مەديسينالىق، كريمينالدىق، قان تاڭبالارىن زەرتتەيتiن ساراپشىلار جۇمىس iستەدi. بiز قازاقستاندىق پوليسيا قىزمەتiمەن جۇمىس iستەپ، قاجەتتi اقپارات جينادىق. قىلمىس بولعان جەرگە دە باردىق. بارلىق ساراپشىلار ءوز زەرتتەۋiن جۇرگiزiپ، قورىتىندىسىن جاسادى. مەنiڭ نەگiزگi جۇمىسىم - وقيعانىڭ سەبەبiن انىقتاۋ. وسى وقيعا جايلى ايتسام، ادام (ەرجان ءتاتiشيەۆ - اۆت.) ارت جاقتان اتىلعان. قارۋ وعان ادەيi باعىتتالعان. ال جانىندا وتىرعان ادام ونى ءولتiرە المايدى. جۇرگiزۋشi العا قاراپ كەلە جاتقاندا ءولتiرiلگەن. بۇعان وقتىڭ ۇشۋ باعىتى مەن مارقۇمنىڭ العان جاراقاتتارى دالەل. قارۋ وتە قىمبات بولعان. بۇنداي قارۋ ەشقاشان ءوزi اتىلمايدى. بiز وسى قارۋدى تازالايتىن اداممەن سويلەسكەندە، ول قارۋدىڭ جاعدايى جاقسى بولعانىن ايتتى. وسى وقيعادان كەيiن قارۋ پوليسيادا دا تەكسەرiلگەن. ولار دا قارۋ ءوزدiگiنەن اتپايدى دەگەن. قارۋدىڭ سەرiپپەسiن باسپاسا، ول ءوزدiگiنەن اتىلمايدى. قارۋ كەيiننەن بiرەۋمەن وزگەرتiلگەن»، - دەدi مايكل پاتريك مەرفي.

جۋىردا سوت پروسەسiندە ءتاتiشيەۆ ابايسىزدا ءولتiرiلدi دەپ تانۋ ءۇشiن قارۋعا مەحانيكالىق وزگەرiس جاسالعانى بەلگiلi بولدى. وسىلايشا، قارۋ ءوزدiگiنەن اتىلدى دەگەن قورىتىندى شىققان. وزگەرiس جاساعان كۋاگەردەن دە جاۋاپ الىنعان ەدi.

مايكل پاتريك مەرفيدiڭ ايتۋىنشا، ەرجان ءتاتiشيەۆ قاساقانا ءولتiرiلگەن. سەبەبi، قارۋ وعان ادەيi باعىتتالىپ، ول ءولتiرگەن ادامنىڭ قولىندا قالعان. ال، ابايسىزدا جاسالعان قىلمىس بولسا، قارۋ قولدان قۇلاپ، باسقاشا جاتۋشى ەدi.

اتاپ وتسەك، كەشە سوت وتىرىسىندا تاراپتار وقيعا ورنىندا ءتۇسiرiلگەن ۆيدەومەن تانىستى. ۆيدەودا ءتوقمادي ءتاتiشيەۆتi قالاي ءولتiرگەنiن كورسەتتi.

الماتى قالاسى بويىنشا سوت ساراپتاماسى ينستيتۋتىنىڭ سوت-مەديسينالىق ساراپشىسى اناتوليي ۆاسيليەۆ - 2004 جىلى ءتاتiشيەۆتiڭ ءولiمiنە بايلانىستى كەشەندi ساراپتاما جۇرگiزگەن مامانداردىڭ بiرi.

ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، سول كەزدە كەشەندi ساراپتامامەن بiرنەشە ادام اينالىسقان. ال، ءوزi مەديسينا قىزمەتكەرi رەتiندە زەرتتەۋ جۇرگiزگەن.

«مەن مارقۇمنىڭ تەرiسi مەن كيiمدەرiن زەرتتەدiم. جاراقات العان ادامنىڭ وق تيگەن جەرi - باسىندا وق كۇيەسiنiڭ iزدەرi قالعان. سۆيتەرi مەن كۇرتەشەسiن دە زەرتتەدiم. ولار دا ىس بولعان. زەرتتەۋلەر ناتيجەسiندە ىستىڭ قۇرامىنان قورعاسىن انىقتالدى. وق تىم جاقىن جەردەن، 10-15 سم قاشىقتىقتان اتىلدى دەپ ايتۋعا بولادى. مارقۇمنىڭ باسىنا وق وڭ جاق تۇسىنان اتىلعان»، - دەدi ۆاسيليەۆ.

مامان 2004 جىلى بارلىق زەرتتەۋشiلەر بiرلەسە جۇمىس اتقارعان دەيدi. قارۋدى كيسيليەۆ زەرتتەگەنiن دە جەتكiزدi.

«كيسيليەۆ قارۋدى جان-جاقتى زەرتتەدi دەپ سەنiممەن ايتا الامىن. ول قارۋدى رەزەڭكە بالعامەن جان-جاقتان سوقىلاپ، باسقا دا زەرتتەۋ تۇرلەرiن جاساپ كوردi. وسىلايشا، وق ءوزدiگiنەن اتىلمايدى دەگەن قورىتىندىعا كەلدi. قارۋ جاڭا بولعان. ءارi، «زاۋر» دەگەن بۇكiل الەمگە ايگiلi قارۋ ەكەنiن بiلەمiز. كيسيليەۆ بۇل قورىتىندىنى سۋديا مەن ءتوقماديدiڭ ادۆوكاتىنا كورسەتتi. بiراق، ادۆوكات بۇنىمەن كەلiسپەيتiنiن ايتتى. كەيiننەن مەن قوسىمشا ساراپتاما جاسالعانىن ەستiدiم. ونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قارۋ ءوزدiگiنەن اتىلۋى مۇمكiن دەلiنگەن ەكەن. سول كەزدە سوتتا بiشمانوۆ تا (بiشمانوۆ - سوت ساراپتاما ورتالىعىنىڭ باسشىسى - اۆت.) قارۋ ەسكi بولعاندىقتان ءوزدiگiنەن اتىلادى دەگەن بولاتىن. بiز ارينە بۇنىمەن كەلiسپەدiك. كيسيليەۆ تە ءوز زەرتتەۋ جۇمىسىن قورعادى. مەن كەيiننەن تاعى ساراپتامالار جاسادى دەپ ەستiدiم. بiراق، ولار جايلى مەن بiلمەيمiن»، - دەدi ۆاسيليەۆ.

ال، قارۋعا كەيiننەن ساراپتاما جاساعان ساراپشىلاردىڭ بiرi - ميحايل لوماكين سوتتا قارۋدىڭ سۋ جاڭا بولعانىن ايتادى. ونىڭ ايتۋىنشا، قارۋ 2003 جىلعى.

«بۇل باعالى قارۋ بولعاندىقتان وعى دا ءدال تيەدi. ءوزiن سىيلاعان كەز كەلگەن اڭشى اڭعا شىققاندا قارۋىن سايلاپ الادى. ەشقاشان ناشار قارۋمەن بارمايدى. بۇنداي قارۋ وتە ۇزاق قىزمەت ەتەدi. ول كۇنiنە 100 رەت وق اتسا دا كەم دەگەندە 25 جىلدان استام ۋاقىت بويى قىزمەت ەتۋi تيiس»، - دەدi ميحايل لوماكين.

اتاپ وتسەك، بۇگiن ادام ءولiمiن تەرگەۋ سالاسىندا 25 جىل جۇمىس iستەيتiن مايكل پاتريك مەرفي قارۋ ءوزدiگiنەن اتىلمايتىنىن، ەرجان ءتاتiشيەۆ ادەيi ءولتiرiلگەنiن ايتتى. جانە دە بۇگiن ساراپشىلار - سكوتت مايكل پەركينس پەن يريس دەلليدەن جاۋاپ الىندى.

جۋىردا سوت پروسەسiندە ءتاتiشيەۆ ابايسىزدا ءولتiرiلدi دەپ تانۋ ءۇشiن قارۋعا مەحانيكالىق وزگەرiس جاسالعانى بەلگiلi بولدى. وسىلايشا، قارۋ ءوزدiگiنەن اتىلدى دەگەن قورىتىندى شىققان. وزگەرiس جاساعان كۋاگەردەن دە جاۋاپ الىنعان ەدi.

سونداي-اق، كەشە سوت وتىرىسىندا تاراپتار وقيعا ورنىندا ءتۇسiرiلگەن ۆيدەومەن تانىستى. ۆيدەودا ءتوقمادي ءتاتiشيەۆتi قالاي ءولتiرگەنiن كورسەتتi. 

ەسكە سالساق، تارازدا تۇران الەم بانكiنiڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى ەرجان ءتاتiشيەۆتi ءولتiردi دەپ ايىپتالىپ وتىرعان بيزنەسمەن مۇراتحان ءتوقمادي iسiنە قاتىستى سوت پروسەسi ءوتiپ جاتىر. وسىلايشا، 14 جىل بۇرىنعى قىلمىس قايتا تەكسەرiلۋدە. ال، 11 جىل بۇرىن بيزنەسمەن ءتوقمادي ءدال وسى قىلمىسى ءۇشiن جازادان سىتىلىپ كەتكەن بولاتىن. سول كەزدە قىلمىس ابايسىزدا جاسالدى دەلiنiپ، مۇراتحان ءتوقمادي تاراز قالالىق سوتىنىڭ 2007 جىلعى 3 قىركۇيەكتەگi ۇكiمiمەن بiر جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلىپ، راقىمشىلىقپەن جازادان بوساتىلدى. بۇل iس بويىنشا تەرگەۋ امالدارى مەن سوتتار 3 جىلعا سوزىلعان ەدi. 

2017 جىلعى 12 ماۋسىمدا الماتىداعى ارنايى وپەراسيا بارىسىندا «قازسترويستەكلو» ج ش س باس ديرەكتورىنىڭ كەڭەسشiسi مۇراتحان ءتوقمادي ۇستالدى. بيزنەسمەن «Iرi كولەمدەگi ءمۇلiككە يە بولۋ ماقساتىندا بوپسالاۋ» بابى بويىنشا قىلمىس جاسادى دەگەن كۇدiكپەن قۇرىقتالىپ، ءۇش جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى. 2017 جىلعى قازاندا كتك ارناسىنان كورسەتiلگەن فيلمدە ءتوقمادي ەرجان ءتاتiشيەۆتi ءولتiرگەنiن مويىنداپ، بانكيردiڭ كوزiن مۇحتار ءابلازوۆتىڭ تاپسىرىسىمەن جويعانىن ايتتى. سونداي-اق، ابلازوۆتەن ءتاتiشيەۆتi ءولتiرۋ ءۇشiن 2 ترانشپەن 4 ملن دوللار كولەمiندە سىياقى العانىن دا جاسىرمادى. وسىلايشا، مۇحتار ءابلازوۆ ەرجان ءتاتiشيەۆتiڭ ءولiمiنەن كەيiن تۇران الەم بانكiنiڭ باسشىلىعىنا كەلگەن. 2018 جىلعى 16-اقپاندا جامبىل وبلىستىق سوتىندا توقماديدەن جاۋاپ الىنىپ، ول وسى ايتقاندارىن راستادى.