الماتىدا حالىقارالىق تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ كۇنى اتالىپ ءوتتى

/uploads/thumbnail/20180425162500153_small.jpg

الماتىنىڭ بەلسەندى جاستارى بورالداي ساق قورعانىنىڭ ماڭايىن تازالادى.

الماتىدا حالىقارالىق تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ كۇنى اتالىپ ءوتتى. قالانىڭ بەلسەندى جاستارى بورالداي ساق قورعانىنا بارىپ، ەكسكۋرسيا جاساپ، ارحەولوگيالىق جەردىڭ ماڭايىن تازالادى. مەرەكەلىك شاراعا ارنا تىلشىلەرى دە قاتىسىپ قايتتى.

تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ كۇنىندە قالانىڭ بەلسەندى جاستارى بورالداي ساق قورعانىنا بارىپ، ەكسكۋرسيا جاسادى. ونداعى تاريحي قۇندى زاتتارمەن تانىستى. سونىمەن قاتار، ەرتەدەگى ادامداردىڭ قالاي جەرلەنگەنىن تاماشالادى.

ساق، ءۇيسىن كەزەڭىندە ءمايىتتى جەرلەيتىن جەردى ىزدەيتىن ارنايى ادامدار بولعان. ولار زيراتتىڭ قوس قاپتالىنان وزەن وتەتىن ورىندى تاڭداعان، دەيدى ارحەولوگتار. ويتكەنى، سول كەزدەگى ادامداردىڭ تۇسىنىگى بويىنشا مازارلار ورنالاسقان جەر قۇدايمەن بايلانىس ورناتاتىن ورىن بولىپ سانالعان. قورعاندا ادامدار ءارتۇرلى جەرلەنگەن. ياعني، مۇندا ءار كەزەڭنىڭ حاندارى نەمەسە لاۋازىمدى ادامدارى جاتقان بولۋى مۇمكىن. بورالداي ساق قورعانىن قاز-قالپىندا ساقتاپ، الداعى ۋاقىتتا مۋزەي قىلىپ اشۋ جوسپاردا بار ەكەن.

«بۇل ەسكەرتكىشتەردىڭ ەشقايسىسىنا قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلمەگەن. بارلىعى بۇزىلىسسىز كۇيدە. ازىرگە مەملەكەتتىڭ قورعاۋىندا تۇر. جالپى، بولاشاقتا وسى جەردە بورالداي ساق قورعاندارى مۋزەيىن اشۋ جوسپارلانعان. قازىرگى تاڭدا جوباسى ازىرلەنۋدە»، - دەدى  الماتى مۇراجايىنىڭ قىزمەتكەرى تولعاناي ماحامبەتالي.

2 مىڭ 600 جىلدان استام تاريحى بار ارحەولوگيالىق ورىندا 47 ساق قورعانى مەن 200-دەن استام ءۇيسىن قورعاندارى ورنالاسقان. ولاردىڭ بيىكتىگى 14 مەتردەن اسىپ جىعىلادى. ادامدار مۇندا ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن ءىىى، ءىى عاسىرلاردا كەلىپ قونىستانا باستاعان. اتالعان ايماقتان اتتىڭ ءتىسى، ەڭبەك قۇرالدارى تابىلىپتى.

ارحەولوگيالىق ورىننىڭ اۋماعى ات شاپتىرىم جەر. ۇزىندىعى 3 شاقىرىم بولسا، ال ەنى 800 مەترگە دەيىن جەتەدى. بورالداي ساق قورعانى وسى كۇنى قازاقستاننىڭ ساكرالدى كارتاسىنا ەنگەن ورىن. بۇگىنگى مەرەكەلىك شارا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىر.

«بۇل ەلباسىنىڭ ساليقالى ساياساتى – «بولاشاققا باعدار.رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ بارىسىندا كەلەر ۇرپاعىمىزدىڭ كەلەشەگىنە دەگەن ات سالىسۋ بويىنشا يگى ءىس-شارالاردىڭ ءبىرى»، - دەدى الماتى قالاسى مادەنيەت جانە ارحيۆتەر باسقارماسىنىڭ مادەني مۇرا ءبولىمىنىڭ باسشىسى نازەركە كاكەجانوۆا.

جالپى، الماتىدا رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى ماڭىزى زور 136 تاريحي ەسكەرتكىشتەر بار. ولاردىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ مادەني مۇراسى ءۇشىن ورنى ەرەكشە. سوندىقتان بىلتىر قازاقستاننىڭ ساكرالدى كارتاسى دايىندالىپ، تاريحي ورىنداردىڭ اتلاسى جاسالعان بولاتىن. ونداعى ماقسات - ەلىمىزدىڭ تاريحي قۇندى جەرلەرىن قورعاۋ، ولاردى كەلەر ۇرپاققا قاز-قالپىندا جەتكىزۋ بولسا كەرەك.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار