بيىلعى جىلى «بيزنەستى جۇرگىزۋ 2019: ترەنينگ جانە رەفورمالار» اتتى باياندامادا قازاقستان بيزنەستى جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى بويىنشا الەمدەگى توپ-30 ەل قاتارىنا ەنگىزىلدى.

2018 جىلعى 31 قازانداعى دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ «Doing Business 2019» رەيتينگى ناتيجەلەرىنە سايكەس ءوزىنىڭ رەيتينگىن وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 8 پوزيسياعا كوتەرە وتىرىپ، قازاقستان 28 ورىنعا ورنالاستى.

رەيتينگتە قازاقستان يسپانيا (30 ورىن)، فرانسيا (32)، پولشا (33)، پورتۋگاليا (34)، شۆەيساريا (38)، جاپونيا (39)، تۇركيا (43) سياقتى ەلدەردى باسىپ وزدى. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق ەلدەرىنىڭ اراسىندا قازاقستان كوشباسشى اتاندى، رەيتينگ بويىنشا روسسيا (31)، بەلارۋس (37)، ارمەنيا (41) ي كىرگىزستان (70) تومەنىرەك ورنالاستى.

Doing Business 2019 رەيتينگىسىن جاڭا زەلانديا باسقارادى. رەيتينگتەگى كوشباسشىلار وندىعىنا سينگاپۋر، دانيا، وڭتۇستىك كورەيا، گونكونگ، گرۋزيا، نورۆەگيا، اقش، ۇلىبريتانيا، ماكەدونيا كىردى

دۇنيەجۇزىلىك بانك قازاقستاندى 2017-2018 جىلدارى ۇشتەن اسا بيزنەستى جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى ينديكاتورلارى اياسىندا رەتتەۋشىلىك رەفورمالار جۇرگىزگەن ەلدەر قاتارىندا اتاپ ءوتتى.

كورسەتكىشتەر بولىنىسىندە قازاقستاننىڭ پوزيسيالارى كەلەسىدەگىدەي.

كورسەتكىشتەر DB 2018 DB 2019 وزگەرىس

كاسىپورىن اشۋ 41 36 +5

قۇرىلىسقا رۇقسات الۋ 52 35 +17

ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىنە قوسىلۋ 70 76 -6

مەنشىكتى تىركەۋ 17 18 -1

نەسيە الۋ 77 60 +17

مينوريتارلىق ينۆەستورلاردى قورعاۋ 1 1

سالىق سالۋ 50 56 -6

حالىقارالىق ساۋدا 123 102 +21

شارتتاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز

ەتۋ 6 4 +2

تولەمقابىلەتسىزدىكتى شەشۋ 39 37 +2

جالپى قازاقستان 10 بازالىق ينديكاتورلار بويىنشا باعالاندى. 10 بازالىق ينديكاتوردىڭ 6-ى بويىنشا قازاقستان پوزيسياسىن جاقسارتتى.

«مينوريتارلىق ينۆەستورلاردى قورعاۋ» ينديكاتورى بويىنشا قازاقستان ەكىنشى قاتارىنان الەمدىك كوشباسشى بولىپ تانىلدى.

قازاقستان «حالىقارالىق ساۋدا» (+21)، «نەسيە الۋ» (+17)، «قۇرىلىسقا رۇقسات الۋ» (+17)، «كاسىپورىن اشۋ» (+5)، «شارتتاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ» (+2) جانە «تولەمقابىلەتسىزدىكتى شەشۋ» (+2) ايتارلىقتاي ءوسىم كورسەتتى.

جالپى العاندا، دۇنيەجۇزىلىك بانك ۇكىمەتتىڭ كەلەسى باعىتتاعى رەفورمالارىن اتاپ ءوتتى:

«كاسىپورىن اشۋ» (1 رەفورما)

قازاقستان قوسىلعان قۇن سالىعىن تىركەۋگە قاجەتتى ۋاقىتتى قىسقارتا وترىپ، بيزنەستى جۇرگىزۋ شارتتارىن جەڭىلدەتتى.

«حالىقارالىق ساۋدا» (2 رەفورما)

قازاقستان يج استانا-1 كەدەندىك دەكلاراسيا ەلەكتروندى جۇيەسىن ەنگىزۋ ارقىلى جانە كەدەندىك اكىمشىلىك الىمداردى قىسقارتۋ حالىقارالىق ساۋدا جۇرگىزۋدى جەڭىلدەتتى.

«شارتتاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋ» (2 رەفورما)

قازاقستان كوممەرسيالىق ىستەردەگى بارلىق دەڭگەيدە ۇسىنىلعان سوت شەشىمدەرىن كوپشىلىككە قول جەتىمدى ەتىپ، جانە جەرگىلىكتى كوممەرسيالىق سوتتاردىڭ قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن باعالاۋ تۋرالى ەسەپتى جاريالاپ، شارتتاردىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتۋدى جەڭىلدەتتى.

سونىمەن قاتار، «سالىق سالۋ» (-6)، «ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىنە قوسىلۋ» (-6) جانە «مەنشىكتى تىركەۋ» (-1) ينديكاتورلارى بويىنشا پوزيسيالاردىڭ تومەندەۋى بايقالادى.

«مەنشىكتى تىركەۋ»

قازاقستان Doing Business 2018 سالىستىرعاندا الدىڭعى شەكتەن قاشىقتىعىن 0،01 پۋنكتكە ۇلعايتتى، بۇل رەتتە باسقا پارامەترلەر (راسىمدەردىڭ سانى، ۋاقىتى، تىركەۋ قۇنى) وزگەرىسكە ۇشىراعان جوق.

«سالىق سالۋ»

قازاقستان Doing Business 2018 سالىستىرعاندا الدىڭعى شەكتەن قاشىقتىعىن 0،19 پۋنكتكە ۇلعايتتى. سونىمەن قاتار، دۇنيەجۇزىلىك بانك سالىق تولەۋگە كەتەتىن ۋاقىتتىڭ، تولەمدەردىڭ سانىنىڭ ارتۋىن اتاپ ءوتتى.

«ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىنە قوسىلۋ»

قازاقستان Doing Business 2018 سالىستىرعاندا الدىڭعى شەكتەن قاشىقتىعىن 0،11 پۋنكتكە قىسقارتتى. ءبىراق دۇنيەجۇزىلىك ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جۇيەسىنە قوسىلۋ قۇنىنىڭ 4،3 پايىزدىق پۋنكتكە تومەندەگەنىن اتاپ ءوتتى.

الدىڭعى شەك ءاربىر ەلدىڭ «شەكتەن» قاشىقتىعىن بىلدىرەدى. بۇل شەك Doing Business 2005-تەن باستاپ ءاربىر ينديكاتورعا قاتىستى كورسەتىلگەن كەز-كەلگەن ەلدىڭ كورسەتىلگەن ەڭ جاقسى ناتيجەسىن بىلدىرەدى. الدىڭعى شەك 0-دەن 100-گە دەيىنگى باعاممەن ولشەنەدى، مۇنداعى 0- ەڭ ناشار ناتيجە، ال 100 شەكتى كورسەتەدى. مىسالى، Doing Business 2017 مالىمەت بويىنشا ەل ءۇشىن 75 باللعا تەڭ كورسەتكىش بارلىق ەل بويىنشا جانە بارلىق جىلدار بويىنشا ەڭ جاقسى كورسەتكىشتەر نەگىزىندە ەسەپتەلگەن ەلدىڭ جەتىستىكتەرى مەن الدىڭعى شەكتىڭ اراسىنداعى ارا قاشىقتىق 25 باللعا تەڭ.

سونداي-اق مىسالى، ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىسىنە قوسىلۋ مەرزىمى بويىنشا بارلىق ۋاقىت بويىنشا ەڭ ۇزدىك كورسەتكىش 18 كۇن بولسا، كورەيا رەسپۋبليكاسىندا بۇل كورسەتكىش 13 كۇن قۇرادى، ال باا-دە 10 كۇن. بۇل ەلدەردە (كورەيا جانە ءباا) ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىسىنە قوسىلۋ مەرزىمى ءارتۇرلى بولعانىمەن، ولار 100 بالل الادى. سەبەبى ولار ەڭ ۇزدىك كورسەتكىش شەگىنەن وزدى.

جۇرگىزىلگەن رەفورمالار جونىندە

201-2018 جىلدار ارالىعىندا ۇكىمەت ىسكەرلىك احۋالدى جاقسارتۋ بويىنشا قازاقستاندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان تۇبەگەيلى رەفورمالاردى جۇرگىزدى.

قازاقستان قولدانىستاعى زاڭنامانى رەفورمالاۋ، رۇقساتتاما جۇيەسىن جەتىلدىرۋ، بيزنەستى اشۋ راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ، مەملەكەتتىك باقىلاۋ-قاداعالاۋ قىزمەتىن وڭتايلاندىرۋ، ەلدەگى بيزنەس احۋالدى جانە حالىقارالىق رەيتينگتەردەگى قازاقستاننىڭ پوزيسيالارىن جاقسارتۋ بويىنشا ۇكىمەتتىڭ جۇيەلى جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە بيزنەس جۇرگىزۋ جەڭىلدىگى بويىنشا 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىردى.

قابىلدانعان زاڭدار:

2014 جىلعى 2 شىلدە مەملەكەتتىك باسقارۋدى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى تۋرالى؛

2014 جىلعى 29 جەلتوقسان قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا كاسىپكەرلىك قىزمەت جۇرگىزۋ جاعدايىن جاقسارتۋدىڭ تۇبەگەيلى شارالارى تۋرالى؛

2014 جىلعى 22 ءساۋىر كاسىپكەرلىك قىزمەتكە مەملەكەتتىڭ قاتىسۋىن شەكتەۋ تۋرالى؛

2016 جىلعى 29 ناۋرىزداعى رۇقسات قاعازدارىن قىسقارتۋ جانە رۇقسات الۋ راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ سۇراقتارى بويىنشا؛

2017 جىلعى 27 اقپان ازاماتتىق، بانكتىك زاڭنامالاردى جەتىلدىرۋ جانە كاسىپكەرلىك قىزمەت ءۇشىن جاعدايدى جاقسارتۋ سۇراقتارى بويىنشا؛

2018 جىلعى 24 مامىر كاسىپكەرلىك قىزمەتتى رەتتەۋدى جەتىلدىرۋ سۇراقتارى بويىنشا.

بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن ناقتى جاعدايدى ءىس جۇزىندە جاقسارتۋ باعىتتالعان جۇمىس بۇگىنگى تاڭدا قابىلدانعان شارالارمەن شەكتەلمەيدى، جانە مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىنا سايكەس جۇيەلى نەگىزدە جالعاستىرىلاتىن بولادى.

قازىرگى كەزدە ق ر زاڭناماسىنا Doing Business رەيتينگىنىڭ نەگىزگى ينديكاتورلارى اياسىندا جۇيەلى وزگەرىستەر ەنگىزۋدى كوزدەيتىن وزگەرىستەر ەنگىزۋدىڭ كەزەكتى پاكەتى بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە (7 پاكەت).