بۇگىن كورنەكتى عالىم، اكادەميك ءابدۋالي تۋعانباي ۇلى قايداردىڭ دۇنيەدەن وتكەنىنە تۋرا ءبىر اپتا. وتباسى اتا-بابا داستۇرىمەن جەتىسىن دە بەرەتىن شىعار. سوڭعى دەمى ۇزىلگەنشە ۇلتىنا قىزمەت ەتكەن مارقۇمنىڭ يمانى سالامات بولسىن! استانادا دۇنيەدەن وتكەن كورنەكتى تۇلعالاردى جەرلەيتىن پانتەون سالماق جوسپاردى دا، وعان جەرلەنەتىندەردىڭ لاۋازىمدىق تىزبەسىن دە كوردىك. ءبىراق ءبىزدى ايگىلى تۇلعالاردى جەرلەۋ ءراسىمىن ۇيىمداستىرۋدا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ الالىق جاسايتىنى الاڭداتتى.
مىسالى، سوڭعى جىلداردا وتكەن ءۇش تۇلعانى الايىق. سالىق زيمانوۆ، سۇلتان جيەنبايەۆ، ءابدۋالي قايدار. العاشقى ەكى اعامىزدىڭ سۇيەگى اباي اتىنداعى وپەرا جانە بالەت تەاترىنان شىعارىلدى. ولار البەتتە مۇنداي قۇرمەتكە ابدەن لايىق. ەكەۋى دە مايدانگەر. ەكەۋى دە كورنەكتى قايراتكەر. قوشتاسۋلار جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلدى. وعان وتە ريزامىز. ال ءابدۋالي تۋعانباي ۇلى «عىلىم ورداسىنىڭ» قۇرمانعازى كوشەسى جاقتاعى ءوزى تار، ءوزى كۇڭگىرت، ەڭسەسى تومەن فويەسىنەن شىعارىلدى.
ۇشەۋى دە كورنەكتى تۇلعا، ۇشەۋى دە مەملەكەتكە ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر، ۇشەۋى دە مايدانگەر. ۇشەۋىنىڭ دە جاسى قاتار. ۇشەۋىنە دە ەلباسىنىڭ كوڭىل ايتۋ حاتى جولداندى. ەندى كەلىپ نەگە الالايمىز؟
ءابدۋالي قايدار ۇعا اكادەميگى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، «حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ ۇزاق جىلدار ءتوراعاسى بولدى. قازاق ءتىلىنىڭ كونستيتۋسيالىق دەڭگەيدە مەملەكەتىك ءتىل بولىپ ورنىعۋىن تاباندىلىقپەن قورعاعان، ءقازىر ءوزىمىز مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اۋىسقالى جاتقان لاتىن قارپىنە كوشۋ تۋرالى ەڭ العاش ۇسىنىس جاساعان، ونىڭ ىلكى نۇسقاسىن ازىرلەگەن، ءتىل ءبىلىمى عىلىمىنا ەتنولينگۆيستيكا سياقتى جاڭا سالا ەنگىزگەن، تۇركولوگيانى ەرەكشە دامىتىسقان، وراسان ەڭبەك سىڭىرگەن عالىم. 17 عىلىم دوكتورىن، 75 عىلىم كانديداتىن دايىنداعان. 39 وردەن-مەدالىن پرەزيدەنت ارحيۆىنە ءوز قولىممەن ساناپ وتكىزدىم. ونىڭ ىشىندە 9-ى سوعىستا العان جاۋىنگەرلىك وردەن-مەدالدار. اراسىندا ەكى «قىزىل جۇلدىز»، ءىىى دارەجەلى «داڭق»، ءى جانە ءىى دارەجەلى «ۇلى وتان سوعىسى» وردەندەرى بار. پرەزيدەنتتىككە كانديداتتاردان، ونىڭ ىشىندە ن.نازاربايەۆتان دا قازاق ءتىلى بويىنشا ەمتيحان العانى ەستە. وسىنداي تۇلعا وپەرا تەاترىنان شىعارۋعا لايىق ەمەس پە ەدى؟!
وسىنداي لايىقتى تۇلعانى وتباسىنىڭ كەلىسىمى سولاي بولدى دەپ سىلتاۋراتىپ «عىلىم ورداسىنىڭ» فويەسىنەن شىعارعانى مۇلدە ۇيات بولدى. جەرلەۋدى ۇيىمداستىرۋعا بايلانىستى كوميسسيا قۇرىلسا دا مۇنداي بولماس ەدى. مەملەكەت ءوزىنىڭ لايىقتى تۇلعالارىن مەملەكەتتىك تۇرعىدان اسپەتتەپ شىعارعانى جاراسار ەدى. نەمقۇرايدىلىق قادام باسقان سايىن كورىنىپ تۇردى. قوشتاسۋ راسىمىندە ەشبىر مينيستر، ءتىپتى قالا اكىمى دە بوي كورسەتپەدى. ادەتتەگى سىلتاۋلار.
ارينە، دۇنيەدەن وتكەن ادامعا مۇنىڭ ءبارىنىڭ تۇككە دە كەرەگى جوق. بۇل تىرىلەرگە، ورتا بۋىنعا، جاس بۋىنعا كەرەك. وتانعا ادال قىزمەت ەتسە، وراسان ەڭبەك سىڭىرسە سوڭعى ساپاردا لايىقتى قۇرمەت كورەتىنىن ءبىلۋ ول دا ونەگە ەمەس پە؟! سوندىقتان مەملەكەتتىك ورگاندار ومىرلىك قىزمەتىن مەملەكەت باسشىسى مويىنداعان كورنەكتى تۇلعالاردى سوڭعى ساپارعا اتتاندىرۋعا بايلانىستى نەمقۇرايدىلىق ساياساتىن جاناشىرلىق ساياساتىنا اۋىستىرعانى ءجون دەر ەدىم.
مارات ءبايدىلدا ۇلىنىڭ Facebook-تەگى جازباسى
ۇسىنعان: گۇلىم جاقان
پىكىر قالدىرۋ