ايتىسكەر اقىن رينات زايتوۆ Youtube جەلىسىندەگى NURSILA كانالىنىڭ "وي تۇبىندە جاتقان ءسوز" باعدارلاماسىنا سۇحبات بەردى دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
سۇحبات بارىسىندا رينات زايتوۆ ءوزىنىڭ قوعامداعى ورنى، ايتىسكەر اقىندار، ونەر ادامدارى، الدا كەلە جاتقان سايلاۋعا جانە قازىرگى قازاقستان بيلىگىنە كوزقاراسى تۋرالى ايتتى.
"حالىقتىڭ ءسوزىن سويلەۋ – مىندەتىم دەپ بىلەمىن"
جۇرگىزۋشىنىڭ "حالىق سەنىڭ اقىندىعىڭدى ەمەس، قوعامداعى بەلسەندىلىگىڭدى باعالايتىن ءتارىزدى. قوعامدا قانداي دا ءبىر وقيعا ورىن السا، سوعان بايلانىستى ءبىر ايتسا، رينات ايتار دەپ سەنىڭ پىكىرىڭدى تىڭداۋعا اسىعاتىندار بار. وزىڭە وسى ەكى قىرىڭنىڭ قايسىسى ۇنايدى؟ ارى قاراي قايسىسىن جالعاستىراتىن ويىڭ بار؟" دەگەن سۇراعىنا اقىن:
"مەنىڭ تۇسىنىگىمدە ەكەۋى بىر-بىرىنەن اجىرامايتىن نارسە. مەنىڭ اقىندىعىم، تانىمالدىعىم، تويدان تاپقان تابىسىم وزىمە جەتەدى. بيلىكتى ماقتاپ قويىپ، ءبىر جەرگە جۇمىسقا كىرىپ الۋعا بەدەلىم دە، مۇمكىنشىلىگىم دە بار. ءبىراق مەنىڭ ىشكى ۇياتىم ونداي بەي-جاي بولۋعا جىبەرمەيدى. تالاي رەت ساحنادا "ريناتقا جۇلدە بەرىڭدەر" دەپ شۋلاعان، مەنىڭ اماندىعىمدى تىلەپ، باتاسىن بەرىپ جۇرگەن حالىقتىڭ قوشەمەتىن ەڭ بولماسا وسىلاي حالىقتىڭ ىشىندە ايتا الماي جۇرگەن نارسەسىن ايتىپ قايتارۋىم كەرەك قوي. ول – مەنىڭ مىندەتىم"، – دەپ جاۋاپ بەرگەن زايتوۆ ايتىسكەر ارىپتەستەرىنىڭ حالىقتىڭ ءسوزىن ايتۋعا كەلگەندە، قىمسىنىپ قالاتىنىن جاسىرمادى.
"ءبىر داستارحاندا وتىرعاندا – ءبارى باتىر. ال ساحنادا باسقاشا. قاراپايىم مىسال، وتكەندە ءبىزدىڭ وداقتىڭ (رايتىس اقىندارى مەن جىرشى، تەرمەشىلەردىڭ حالىقارالىق وداعى-رەد) قۇرىلتايى ءوتتى. سوندا ءجۇرسىن ەرمان "ۇكىمەت مەنىڭ كانديداتۋرامدى قولدامادى. ەگەر سەنىڭ كانديداتۋراڭ ۇسىنىلاتىن بولسا، ءبىز ءبارىبىر وتكىزبەيمىز، سوندىقتان ايتىسىڭدى جاۋاپ تاستاماسىن دەسەڭ، سەن ءبىزدى قولدا دەپ ايتتى" دەپ ايتىپ الىپ، "ەندى ءبىز وداق بولىپ توقايەۆتى قولدايمىز. قولدايمىز با؟" دەگەندە اقىنداردىڭ 99 پايىزى قولدايمىز دەپ قول كوتەردى. بۇل نەنى بىلدىرەدى؟ ساحنادا دومبىرانى دىڭعىرلاتىپ "ەلىم، حالقىم" دەپ ايقايلايتىن اقىندار كوپ، ءبىراق وسىنداي سىن ساعاتى تاياعاندا سول باياعى مالدىق پسيحولوگيا، قولىن كوتەر دەسە، كوتەرەدى، ءتۇسىر دەسە، تۇسىرەدى، جات دەسە، جاتادى"، – دەپ ارىپتەستەرىن سىنعا الدى.
"بۇلتتىڭ ىشىندە ەمەس، ۇلتتىڭ ىشىندە ءجۇرۋ"
سونداي-اق، اقىن ءقازىر ونەر ادامدارى حالىقتان وزدەرىن بيىك قوياتىنىن ايتتى.
"ساحناعا شىققاندارىن مىندەت قىلادى ءقازىر ونەر ادامدارى. قۇددى ءبىر حالىق سولاردىڭ ارقاسىندا حالىق بولىپ وتىرعان سياقتى. ءقازىر كوپتەگەن ونەر ادامدارىنىڭ "مەن ونەر ادامىمىن عوي، مەنى تورگە شىعارىڭدار، سىيلاڭدار" دەگەن ساسىق كەۋدەلەرى بار. وندايلار بۇلتتىڭ ۇستىندە وتىر"، – دەگەن رينات زايتوۆ ءوزى ايتقان ونەر ادامدارىن "بۇلتتىڭ ىشىندە ەمەس، ۇلتتىڭ ىشىندە جۇرۋگە" شاقىردى.
"قويشى ساياساتكەر بولماعاندا، قايتەدى؟"
اقىننىڭ ويىنشا، ءقازىر بيلىكتەگى ادامدار ءوز جۇمىستارىن دۇرىس اتقارماي ءھام حالىقتىڭ يگىلىگىنە جۇمىس اتقاراتىن ازاماتارعا مۇمكىندىك بەرمەي وتىرعاندىقتان، حالىقتىڭ ءبارى ساياساتكەر بولىپ كەتكەن.
"ءبىزدىڭ قازاقستاندا رەسەيمەن دە تەڭ سويلەسە الاتىن، قازاقتىڭ شيكىزاتىن وندىرە الاتىن، قازاقتىڭ شيكىزاتىن رەسەيدىڭ كومەگىنسىز-اق، شەتەلگە شىعارا الاتىن جىگىتتەر بولدى. مۇحتار جاكىشيەۆ، عالىمجان جاقيانوۆتاي جىگىتتەر بولدى عوي. ءبارىن نە ىستەدى؟ ءبارىن سوتتاپ جىبەردى. نەگە ءبىز ءوزىمىزدىڭ سونداي ىسكەر جىگىتتەرىمىزدى ءوز قولىمىزبەن قۇرتىپ العاننان كەيىن حالىقتان كورەمىز. وسىدان كەيىن قويشى ساياساتكەر بولماعاندا قايتەدى؟ ولار دا كورىپ وتىر ەمەس پە، وسىنىڭ ءبارىن. ءبىزدىڭ ءقازىر سەنىپ وتىرعان دەپۋتاتتارىمىز بەس بالا ولگەندە جىلامايدى، نازاربايەۆ ورنىنان كەتسە ەڭىرەپ وتىر. ولار ساياساتپەن اينالىسىپ وتىرعان جوق قوي. ولار تەك جەۋمەن، وزدەرىن بايىتۋمەن، حالىقتى الداۋمەن عانا اينالىسىپ وتىر. وسىدان كەيىن حالىقتىڭ ءبارى ساياساتكەر بولماعاندا نە ىستەيدى"، – دەدى اقىن قازىرگى بيلىكتىڭ ۇستانىپ وتىرعان ساياساتىن سىنعا الىپ.
"حالىقتىڭ جاعدايىن ويلاسا، قازىرگى ۇكىمەت ءادىل سايلاۋ وتكىزسىن"
"ءبىزدىڭ ۇكىمەت ءقازىر ءبىزدى ادام ساناۋدى قويدى عوي. جالپى ءبىزدى جانى بار نارسە دەپ ساناۋدى قويدى ءقازىر. مەنىڭ ويىمشا، بيلىك ءقازىر سايلاۋدى ادەتتەگىدەي ىستەي سالامىز دەپ وتىر. شۋلاعان قازاق قايدا بارادى دەپ ويلاپ وتىر. بۇلار ونىڭ ارجاعىندا نە بولاتىنىن سەزىنىپ وتىرعان جوق. ەگەر بيلىك وسى مەملەكەتتىڭ تىنىشتىعىن، ءبىرتۇتاستىعىن ويلاسا، ادىلەتتى سايلاۋ وتكىزسىن. مۇمكىنشىلىك بەرسىن. قاسىم-جومارت توقايەۆ دەباتقا شىقسىن. حالىقتىڭ الدىنا شىعىپ سويلەسىن. ءبىراق توقايەۆتىڭ دەباتقا شىعىپ ءسوز تايتالاستىراتىنداي قازاقشاسى بار دەپ ويلامايمىن. توقايەۆ مىرزا ماعان رەنجىمەسىن. مەن ول كىسىنى ءوز ويىمەن ويلانىپ وتىرعان ادام دەپ ويلامايمىن. ويتكەنى، وتكەندە سەمەيگە باردى. قانشا جىل زارلاپ جاتقان سەمەي، ەڭ بولماسا، وسى سايلاۋدىڭ الدىندا وزىنە ۇپاي جيناۋ ءۇشىن وبلىستى اشىپ جىبەرسە بولاتىن ەدى عوي. جوق! بارعانداعى بەرگەن ۋادەسى نە؟ "مەن ابايدىڭ 170 جىلدىعىن جوعارى دەڭگەيدە وتكىزەمىن" دەيدى. وسى ما، سوندا بەرگەن ۋادەسى؟! جۇمىسسىز وتىرعان حالىققا توي قاجەت ەمەس ءقازىر. تويلايتىن ەمەس، ويلايتىن زامان. سوندىقتان حالىقتىڭ جاعدايىن ويلاسا، قازىرگى ۇكىمەت ءادىل سايلاۋ وتكىزسىن. ءبىراق وسى ۋاقىتقا دەيىن حالىققا جانى اشىماعان ۇكىمەت تاعى دا وزىنىكىن ىستەيدى دەگەن قورقىنىش بار"، – دەگەن اقىن الدا كەلە جاتقان سايلاۋدىڭ ءادىل وتەتىنىنە تولىقتاي سەنىمدى ەمەس ەكەنىن ءبىلدىردى.
سۇحباتتىڭ تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى ۆيدەودان كورە الاسىزدار.
ۆيدەو Youtube-تاعى NURSILA كانالىنان الىندى
دايىنداعان: ميات كاشىباي
♦وقي وتىرىڭىزدار: رينات زايتوۆ: سايلاۋ ادىلەتسىز وتسە، حالىق الاڭعا شىعاتىنا كەپىلدىك بەرەمىن
