اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى نۇرلان نوعايەۆ ەنەرگيامەن جابدىقتاۋ، سۋمەن، گازبەن، جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا جينالىس وتكىزدى، - دەپ حابارلايدى اتىراۋ وبلىسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى.
جينالىس بارىسىندا ەنەرگەتيكا جانە تكش باسقارماسىنىڭ باسشىسى مۇرات يعالييەۆ وبلىس تۇرعىندارىن سۋمەن، جىلۋمەن، گازبەن جانە ەلەكتر ەنەرگياسىمەن ۇزدىكسىز قامتۋ جايىن ايتتى.
-بۇگىندە وبلىستىڭ 125 ەلدىمەكەنى ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن قامتىلعان، بۇل -78،9%، ياعني تۇرعىنداردىڭ 99،2% دەگەن ءسوز. 21 ەلدىمەكەنگە اۋىز سۋ ارنايى كولىكپەن جەتكىزىلەدى، - دەدى م.يعالييەۆ.
-ول ەلدىمەكەندەردە قانشا ادام تۇراتىنىن كىم بىلەدى؟ سۋدى كولىكپەن اپارادى، ال ونىڭ ساپاسىن كىم باقىلاپ وتىر؟ بۇل ءوز كەزەگىندە تۇرعىنداردىڭ دەنساۋلىقتارىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى. 13 ەلدىمەكەندە ورتالىقتاندىرىلعان سۋمەن قامتۋ جۇيەسى جوق، ياعني ولار سۋدى قۇدىقتان الىپ وتىر. مۇندا دا اۋىز سۋ ساپاسى تۋرالى ماسەلە بار، - دەپ اتاپ ءوتتى نۇرلان نوعايەۆ.
وبلىس اكىمىنىڭ سوزىنشە، بۇگىندە كەيبىر ەلدىمەكەندەر اۋىز سۋعا قول جەتكىزە الماي وتىر. مىسالى، قۇرمانعازى، يساتاي، جىلىوي اۋداندارىندا پروبلەما بار.
-جاعداي سىن كوتەرمەيدى، اۋدانداردى سۋمەن تولىق كولەمدە قامتاماسىز ەتە الماي وتىرمىز. بىرىكتىرىلگەن كەشەننىڭ ىسكە قوسىلۋىنا بايلانىستى سۋ جيناۋ جەتكىلىكسىز. سۋتاراتقىشتى تولىق جوندەۋدەن وتكىزۋ كەرەك، - دەدى «ماگيسترالدى سۋتاراتقىش» ج ش س باس ديرەكتورى ماديار بەرلىبايەۆ.
وسى كومپانيا «استراحان-ماڭعىشلاق» ماگيسترالدى سۋتاراتقىشىن جانە وعان جاپسارلاس سۋتارتقى جەلىلەرىن باسقارادى. سۋتاراتقىش كوممۋنالدىق مەكەمەلەرگە سۋ جەتكىزەدى، ول جەردە سۋدىڭ ساپاسى جاقسارتىلىپ، ەلدىمەكەندەردى قامتاماسىز ەتەدى.
كومپانيا باسشىسى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى اياسىندا 56 كم سۋتاراتقىش سالىنعانىن اتاپ ءوتتى، سونىڭ ارقاسىندا جاقىن ۋاقىتتا سۋ بەرۋ كولەمى 20 مىڭ كۋب مەترگە دەيىن ارتادى. قاربالاس كەزەڭدە ءدال وسى مولشەردە سۋ جەتىسپەيدى.
2020 جىلدان باستاپ وسى سۋتاراتقىشتان 15 مىڭ كۋب مەتر تەحنيكالىق سۋ مۇنايحيميا تەحنوپاركىن قامتاماسىز ەتەتىن بولادى. بۇل ايماق تۇرعىندارىن سۋمەن قامتۋ كورسەتكىشىن ءبىراز تومەندەتەدى. سوندىقتان وبلىس اكىمى بيىل پايدالانۋعا بەرىلەتىن كارىز تازارتۋ كەشەنىنىڭ تەحنيكالىق سۋىن پايدالانۋ ماسەلەسىمەن بۇگىننەن باستاپ اينالىسۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.
ء-بىزدىڭ ستراتەگيالىق مىندەتىمىز – ءوڭىر تۇرعىندارىن سۋمەن قامتۋدىڭ بارلىق تالاپتارىن ساقتاي وتىرىپ، ەكونوميكانى دامىتۋ. بىرىنە ءبىرى كەسەلدىك كەلتىرمەۋى كەرەك. سۋ رەسۋرستارىن ءتيىمدى پايدالانۋ مۇمكىن بولعان كەزدە نەگە سۋدى بۋلانۋ الاڭىنا توگەمىز؟ ودان دا ءتيىستى ساپاسىنا دەيىن جەتكىزىپ، قاراباتانعا جانە مۇنايحيميا كەشەنىنە اپارايىق، -دەدى نۇرلان نوعايەۆ.
ەلەكتر ەنەرگياسىمەن اسىرەسە جازعى ماۋسىمدا ۇزدىكسىز قامتۋ ماسەلەسى دە كۇن تارتىبىندە تۇر. «اتىراۋ جارىق» اق پرەزيدەنتى سۇندەت كەنجەعالييەۆتىڭ ايتۋىنشا، قالادا ترانسفورماتور ستانسيالارىن اۋىستىرۋ جۇمىستارىن قولعا الۋ كەرەك.
-ەلەكتر ەنەرگياسىمەن جابدىقتاۋدى جاقسارتۋ ءۇشىن قوسىمشا 50 ترانسفورماتور قوسالقى ستانسيالارىن ورناتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان بولاتىن. تۇرعىنداردان شاعىمدار بار. تومەن كەرنەۋ، اسىرەسە جازعى ۋاقىتتا قولايسىزدىق تۋدىرادى. 50 جاڭا قوسالقى ستانسيا ورناتۋمەن قاتار تۇرعىنداردىڭ ءار كەزدەرى وزدەرى سالىپ العان ۇزىندىعى 11 شاقىرىم بولاتىن ەلەكتر جەلىلەرىن اۋىستىرۋ قاجەت، سەبەبى تالاپقا ساي ەمەس، - دەدى سۇندەت كەنجەعالييەۆ.
ەنەرگەتيكتەر بيىل جازدا ەلەكترمەن جابدىقتاۋدا ىركىلىس بولمايتىنىن ايتىپ سەندىردى. ماڭعىستاۋ اەك-پەن، باسقا دا ەلەكتر ەنەرگياسىن وندىرۋشىلەرمەن ايماقتا ەلەكتر ەنەرگياسىن بەرۋدى 20-25%-كە جوعارىلاتۋ بويىنشا كەلىسىم شارتتارعا قول قويىلعان.
-بۇل ماسەلەنى بۇگىن شەشۋ كەرەك. ەرتەڭ ءبارى سالقىنداتقىشتاردى پايدالانعان كەزدە ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىنۋ كولەمى دە ارتادى، پروبلەمالار بولادى. سىزدەردىڭ ۇسىنىپ وتىرعان قىزمەتتەرىڭىزدىڭ ساپاسى تۇرعىنداردىڭ كوڭىلدەرىنەن شىعا بەرمەيدى،-دەدى وبلىس اكىمى اتىراۋەنەرگوساتۋ مەكەمەسىنىڭ وكىلىنە. –ارينە، قارىزدارىن تولەمەگەندەردىڭ ەلەكتر جەلىلەرىن اجىراتىپ تاستايسىزدار. ءبىراق تۇتىنۋشىعا ەلەكتر ەنەرگياسىن ۇزدىكسىز بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋلەرىڭىز دە كەرەك، تۇتىنۋشى زارداپ شەكپەۋى ءتيىس.
ەنەرگيا قاداعالاۋ جۇمىسى دا وبلىس اكىمىنىڭ سىنىنا ۇشىرادى. ەلەكترمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنە قوسىلۋ راسىمدەرىن ءتۇسىندىرۋ ماسەلەسىمەن اينالىسۋ كەرەك، بۇل جۇمىستاردا باقىلاۋدىڭ ازدىعىنىڭ كەسىرىنەن ترانسفورماتور جەلىلەرىندە ەلەكتر جەلىسىن اركىم ءوز بەتىمەن قوسىپ الاتىن بولدى. قالا ءوسىپ كەلەدى، جاڭا ىقشاماۋداندار بوي كوتەردى. ولاردى كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىممەن قامتۋ ءبىرىنشى كەزەكتە.
جينالىستى قورىتىندىلاعان ايماق باسشىسى تۇرعىنداردى كوممۋنالدىق قىزمەتتەرمەن ۇزدىكسىز قامتۋعا قاتىستى پروبلەمالاردىڭ شەشىمىن تابۋى وتە ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
-حالىق بىزدەن ساپالى قىزمەت كورسەتىلۋىن كۇتەدى. تەلەگرامداعى چات-كانالعا شاعىمدار از تۇسپەيدى. ءبىرى ەلەكتر ەنەرگياسىندا ىركىلىس بولدى دەسە، ەندى ءبىر سۋ جوق دەيدى. وسىنىڭ ءبارى باقىلاۋدا بولۋىن تاپسىرامىن، تۇرعىنداردى ءتيىستى قىزمەتتەرمەن تولىق قامتۋ كەرەك. ەشكىمگە ءبىزدىڭ پروبلەمالارىمىز، بيۋدجەت سۇرانىمى، تەندەر، قۇرىلىس نورمالارى مەن ەرەجەلەرى سەكىلدى ماسەلەلەر قىزىق ەمەس. ولار ءتيىستى رەسۋرستاردى ۇزدىكسىز العىلارى كەلەدى، ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – وسىنى قامتاماسىز ەتۋ، - دەپ قورىتىندىلادى نۇرلان نوعايەۆ.