بۇگىندە جاس رەجيسسەرلار تولقىنى تەاتر ونەرىندە جاڭا دۇنيەلەردى ءجيى ۇسىنىپ، كورەرمەندەرىن قۋانتىپ كەلەدى. سولاردىڭ ءبىرى، جاقىن كۇندەرى الماتى مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىندا بالالارعا ارنالعان سپەكتاكلدىڭ پرەمەراسىن وتكىزەتىن جاس رەجيسسەر ەركەبۇلان قابدىلمەن تەاتر رەجيسسۋراسى جانە قازاق ونەرىندەگى كەيبىر ماسەلەلەر جونىندە سۇحباتتاسۋدىڭ ءساتى تۇسكەن ەدى.
– قايىرلى كۇن، ەركەبۇلان مىرزا. العاشقى ساۋالىمىز ادەتتەگىدەي، ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىڭىز بەن ءسىزدى سوقپاقتى جولعا اكەلگەن نەندەي كۇش دەگەن سۇراق بولماق...
– قايىرلى كۇن! 
بالا كۇنىمنەن ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىم بولدى. ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتىم مەكتەپ كەزدەرىندە بايقالاتىن. بارلىق ءىس- شارالاردىڭ باسى-قاسىندا ءجۇرىپ، ۇيىمداستىراتىنمىن. ءبىراق، ونىڭ رەجيسسۋرانىڭ باستاماسى ەكەنىن ول كەزدە تۇسىنگەن دە جوق بولاتىنبىز. مەكتەپ بىتىرگەن سوڭ تۋريزم سالاسىنا وقۋعا تاپسىرىپ، ءبىلىم الىپ جۇرگەنىممەن بويىمدا دا، ويىمدا دا ونەر بولدى. سونان سوڭ، ءبىرىنشى كۋرستى اياقتاپ، بىردەن تەاتر رەجيسسۋراسىنا تاپسىرىپ، وقۋىمدى ونەر جولىندا جالعاستىردىم. مىنە، ءقازىر وسى سالادا قىزمەت ەتىپ ءجۇرمىن.
– مىنە، تاۋەكەل! ونەر – وڭاي جول ەمەس. وسى سالاداعى ۇستازدارىڭىز، باعىت-باعدار بەرگەن جاناشىرلارىڭىز كىم بولدى؟
– 2010 جىلى ت.ق. جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنا ج.حادجييەۆ شەبەرحاناسىنا قابىلداندىم. تەاتر تاريحى، تەورياسى بويىنشا س.قابدييەۆا، م.جاقسىلىقوۆا سىندى ۇستازدارىمىز دا كوپ ءبىلىم بەرىپ، كوكجيەگىمىزدى كەڭەيتتى. ۇستازىم ج.حادجييەۆ تا جان-جاقتى قالىپتاسۋىمىزعا ىقپال ەتتى. سول ارقىلى اقىرىن ءوز جولىمىزدى ىزدەي باستادىق.
– "دراما تەاتر رەجيسسەرى" ماماندىعىن ءبىتىردىڭىز. ءبىراق، بۇگىندە مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىنىڭ رەجيسسەرىسىز. بالالار تەاترىنا جولىڭىز قالاي ءتۇستى؟
– ءيا، بارلىق رەجيسسەر ءبىر سارىندا ويلانۋى، جۇمىس جاساۋى مۇمكىن ەمەس. رەجيسسۋرا ماماندىعىندا وقىعانداردىڭ بارلىعى بىردەي باعىتتا جۇمىس جاسامايدى. ول زاڭدى دا. ستۋدەنت كەزىمدە قۋىرشاق تەاترىندا وتەتىن ءتۇرلى فەستيۆالدەر مەن پرەمەرالارعا كەلىپ، قۋىرشاق ونەرىنىڭ قىر-سىرىنا قىزىعا ءتۇستىم. بۇل تەاترعا دەيىن ەكى وبلىستىق تەاتردا رەجيسسەر رەتىندە قىزمەت اتقاردىم. ءبىراق، تۇپكى سانامدا بالالارعا ءبىر تاربيەلىك ءمانى بار دۇنيەنى ساحنالاسام دەگەن وي ءجۇردى. درامادان گورى قۋىرشاق تەاترىنىڭ قىزىقتىرۋى باسىم بولدى. سودان وسى تەاترعا كەلدىم جانە بۇل تەاتر مەنى ودان ءارى باۋراي ءتۇسىپ، جاڭا دۇنيەلەر جاساۋعا دەگەن نيەتىمدى وياتتى. بۇگىندە قۋىرشاق تەاترى باعىت-باعدارى ايقىن كاسىبي جوعارعى دەڭگەيدەگەى تەاترلاردىڭ قاتارىندا.
– جاقىندا جاڭا پرەمەرا. بالالارعا بازارلىق ۇسىنباقشى ەكەنسىز. قويىلىم جايىندا از-كەم اڭگىمەلەپ بەرسەڭىز؟
– بۇل پەسا تاتار جازۋشىسى ءارى دراماتۋرگ ت.ءمينيلۋننىڭ شىعارماسى. تمد مەملەكەتتەرىنىڭ ءبىرازىندا ساحنالانعان تۋىندى. ال، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەكىنشى رەت عانا ساحنالانعالى وتىر. نەگىزگى ايتار ويى تەرەڭ. وتاندى ءسۇيۋ، تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن ءبىلۋ، باعالاۋ دەگەن ويلاردى بالالارعا جەتكىزۋگە تىرىسساق دەپ ويلاپ وتىرمىن. شىعارماداعى كەيبىر اۋىر ويلاردى بالالارعا ۇعىنىقتى ەتىپ، رەجيسسەرلىك كوزقاراسپەن وزگەرتۋگە تىرىستىم.
– تۇسىنىكتى. قۋىرشاق تەاترىنىڭ قوعامداعى ءرولى جايىندا ءسوز قوزعايىقشى؟
– قوعام بالالاردان باستالادى. بالالار تىكەلەي كەيىپكەرلەردىڭ ارەكەتى ارقىلى تەاتردا كوپ نارسەنى ءتۇسىنىپ شىعا الادى. جاي عانا مىسال، تەاتر رەپەرتۋارىنداعى "قىزىل تەلپەك" قويىلىمىنداعى قاسقىردىڭ ىس-ارەكەتى دۇرىس ەمەس ەكەنىن بىلەدى. ولاي جاساۋعا بولمايتىنىن، قايتالاماۋ كەرەكتىگىن تۇسىنەدى. مىنە، بالالار وزدەرىنىڭ تىكەلەي كورىپ، قاتىسىپ وتىرعان سپەكتاكلدەرىنەن تەك جاقسى اسەر الىپ قانا قويماي، بولاشاقتا قالىپتاسۋىنا دا ىقپالىن تيگىزەدى. سوندىقتان، قۋىرشاق تەاترىنىڭ قوعامداعى ءرولى وتە زور دەپ ويلايمىن. تەلەديدار، ۇيالى تەلەفوننان كورەتىن دۇنيەلەردەن گورى الدەقايدا شىنايىلىق باسىم ءارى دۇنيەتانىمىنا تيگىزەتىن جاعىمدى اسەرى مول سپەكتەكللدەر ساحنالادى.
– بولاشاقتا قانداي تاقىرىپتا سپەكتاكلدەر ساحنالاعىڭىز كەلەدى؟
– قازاق حالقىنىڭ كلاسسيكالىق ەرتەگىلەرىن ساحنالاۋ ويىمدا ءجۇر. اسىرەسە، ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزعا اينالعان اۋىز ادەبيەتىندەگى قانشاما جاقسى دۇنيەلەردى ساحناعا شىعارىپ، قازاق ەرتەگىلەرىن كورەرمەندەر نازارىنا ۇسىنساق. ماسەلەن، "ەر توستىك"، "ۇر توقپاعىم، ۇر" سەكىلدى ەل اۋزىندا ەسكىدەن كەلە جاتقان تۋىندىلاردى ساحنالاپ، كلاسسيكانى دارىپتەگىم كەلەدى. كوبىنە اۋدارما شىعارمالاردىڭ ورىنىن باساتىنداي ەرتەگىگە باي حالقىمىزدىڭ كەيىپكەرلەرىن ساحنالاۋ ويدا.
– بۇگىنگى قازاق دراماتۋرگياسىنداعى بالالارعا ارنالعان پەسالار قانشالىقتى قاناعاتتاندىرادى جانە قىزىقتىرادى؟
– وسى "اۋىل ءيتى اقباي" سپەكتاكلىن دايىنداۋ الدىندا كوپ ىزدەنگەن بولاتىنمىن. ارينە، قازاق دراماتۋرگياسىن دا قارادىم. ءبىراق، كوبىنە دراماتۋرگيا زاڭدىلىقتارىنا باعىنبايتىن شىعارمالار بولدى. ايتار ويى، مەنىڭ كوزقاراسىممەن سايكەس كەلەتىندەرىن كەزدەستىرمەدىم. سوندىقتان، اتالمىش شىعارماعا دەن قويدىم. بالالارعا ارنالعان شىعارمالار وتە از. ازدىڭ ءوزىنىڭ ساپاسى كوڭىل قۋانتارلىق دەپ ايتا المايمىن. سوندىقتان ەرتەگىلەردىڭ ساحنالىق نۇسقاسىن جاساپ ساحنالاۋ تۋرالى ويلاپ ءجۇرمىن.
– جاقسى. نەگىزى نە نارسەنى بولماسىن بالالارعا ءتۇسىندىرۋ وتە قيىن. زاماناۋي تەاتر بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋدىڭ قانداي جولىن تابا الادى؟
– جالپى تەاتر بالالارعا تۇسىنىكتى قويىلىمدار ساحانالاۋ كەرەك. ول بۇرىنعى تەاترلار بولسىن، زاماناۋي تەاترلار بولسىن ميسسياسى ءالى وزگەرگەن جوق. ەڭ باستىسى بالالاردى سەندىرە ءبىلۋ كەرەك. سوندا ولارعا بولىپ جاتقان وقيعالاردى ءوز ويىندا سارالاۋىنا ىقپال ەتىپ، جاقسى باعىتقا جەتەلەي الامىز.
– شىعارماشىلىعىڭىزدى تەك تەاتر رەجيسسۋراسىمەن بايلانىستىراسىز با، الدە كينو سالاسىندا دا كورۋىمىز مۇمكىن بە؟
– ءدال ءقازىر ءوزىمدى تەك تەاترعا ارناپ ءجۇرمىن. ءبىراق، بولاشاقتىڭ قاي باعىتقا بۇرىپ جىبەرەتىنىن بىلمەيمىن. ەگەر بۇيىرتىپ جاتسا، كينو سالاسىندا دا كورىنۋىم مۇمكىن.
– بۇگىنگى قازاق تەاتر ونەرىنىڭ دەڭگەيى جايىندا نە ايتاسىز؟
– قازاق تەاتر ونەرى الەم ەلدەرىمەن سالىستىرعاندا كەنجە پايدا بولعان ونەر ءتۇرى. سوعان قاراماستان دەڭگەيى جوعارى دەپ ايتار ەدىم. كوپتەگەن شەتەلدىك تەاتر فەستيۆالدەرىندە ونەر كورسەتىپ، جۇلدەگەر اتانىپ ءجۇرۋىمىز وسىنىڭ ايقىن ءبىر دالەلى.
– جاس بۋىن رەجيسسەرلار قاتارىنداسىز. زامانداس ارىپتەستەرىڭىزدىڭ اراسىنان كىمنىڭ جۇمىستارىن جوعارى باعالايسىز جانە ەڭبەكتەرىمەن قانشالىقتى تانىسسىز؟
– تەاترىمىزداعى جاس رەجيسسەر انتون زايسيەۆتى وتە ىزدەنىمپاز رەجيسسەرلاردىڭ قاتارىنا قوسار ەدىم. جۇمىستارىمەن دە جاقسى تانىسپىن. بىرنەشە تەاتر فەستيۆالدەرىنەن جەڭىسپەن ورالىپ جاتىر. سونىمەن قاتار، فارحات مولداعالي ساحنالاعان سپەكتاكلدەردى دە جاقسى باعالايمىن. جانات حادجييەۆ شەبەرحاناسىنان بىرگە بىتىرگەن ءا.اقانوۆ اتتى ارىپتەسىم دە وبلىستىق تەاتردا جاڭا دۇنيەلەردى ساحنالاپ، ەڭبەكتەنىپ ءجۇر.
– پەداگوگيكا سالاسى جايلى وي قىلاڭ بەرەدى مە؟ ۇستاز رەتىندە ءقازىر بولماسا دا، كەيىنىرەك شاكىرت تاربيەلەۋ ويىڭىزدا بار ما؟
– نەگىزى ۇستاز بولۋ كەز كەلگەننىڭ قولىنان كەلەتىن وڭاي دۇنيە ەمەس. ءوز ءىسىنىڭ كاسىبي شەبەرى بولعانىمەن، كەيبىر ماماندار پەداگوگ رەتىندە قالىپتاسا المايدى. بولاشاقتا ءوزىمدى ۇستاز رەتىندە كورگىم كەلەدى. وعان قارىم-قابىلەتىم، يكەمىم بار سەكىلدى. سەبەبى، بالالارمەن جۇمىس جاساعان ۇنايدى.
– سۇقباتقا ۋاقىت بولگەنىڭىز ءۇشىن راقمەت. ءسوز سوڭىنا نۇكتەنى ءوزىڭىز قويىپ، جاقىندا ساحنالاناتىن جاڭا سپەكتاكل رەجيسسەرى رەتىندە كورەرمەندەردى شاقىرساڭىز...
– سىزگە دە راقمەت. قۇرمەتتى بالالار جانە ولاردىڭ اتا-انالارى! سىزدەردى مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترىنىڭ جاڭا 85ء-شى ماۋسىمىنىڭ اشىلۋىنا جانە سول كۇنى پرەمەراسى وتەتىن "اۋىل ءيتى اقباي" قويىلىمىنا شاقىرامىن. جەتى قازىنانىڭ ءبىرى ءيتتىڭ وقيعاسىن نەگىزگە الا وتىرىپ، تاربيەلىك ءمانى بار سپەكتاكل جاساپ شىعارۋعا تىرىستىق. كەلىڭىزدەر، كورىڭىزدەر جانە باعاسىن بەرىڭىزدەر. اسىعا كۇتەمىز!
سۇقباتتاسقان،
بەيبىت ازامبەك قىزى
پىكىر قالدىرۋ