قالا اكىمدىگىنىڭ باسپا ءسوز ورتالىعىندا الماتى قالاسى كاسىپكەرلىك جانە ينۆەستيسيالار باسقارماسى جانە «الماتى» الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراسياسى اق (ءارى قاراي اكك) باسقارماسىنىڭ وكىلدەرىمەن بريفينگ ءوتتى.

بريفينگ بارىسىندا اكك باسقارما ءتوراعاسى اسقار بىلىسبەكوۆ الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىكتىڭ، ەڭ الدىمەن حالىق تۇتىناتىن تاۋارلاردىڭ باعاسى كۇرت ءوسىپ كەتپەۋى ءۇشىن باعانى ۇستاپ تۇرۋ شارالارىنىڭ ءجۇرىپ جاتقانىن حابارلادى.

قازىرگى كەزدە اكك الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن ۇستاپ تۇرۋ شارالارىن جۇزەگە اسىرۋدا، ولار – قالىپتاعى نان، ۇن، سيىر جانە قوي ەتى، كوكونىس ونىمدەرى.

– قالادا باعانى ۇستاپ تۇرۋدىڭ كەشەندى شارالارى قولعا الىنعان، ياعني باسەكەگە قابىلەتتى ورتانى قالىپتاستىرۋعا، ازىق-تۇلىكتى تىكەلەي جەتكىزۋگە، باعانى تۇراقتاندىرۋدىڭ جاڭا تەتىكتەرىنە ەرەكشە ءمان بەرىلۋدە، – دەپ اتاپ ءوتتى اسقار بىلىسبەكوۆ.

نان جونىندە ايتار بولساق، بۇگىنگى كۇنى قالادا ناننىڭ اعىمداعى باعاسىن ساقتاۋ تۋرالى كەلىسىمگە قولجەتتى. ول ءۇشىن ۇن وندىرەتىن «AizetFarms» ج ش س جانە نان شىعاراتىن – «رۋزي نان»، «الماتى نان»، «№7 نان زاۋىتى»، «التىن باشاق» (ءارى قاراي نشك) سىندى جەتەكشى كاسىپورىندارمەن نان شىعاراتىن كاسىپورىندارعا (نشك) 2020 جىلدىڭ قاڭتارىنا دەيىن 1 سورتتى ۇندى ۇزدىكسىز جەتكىزۋ تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. جەتكىزۋ كولەمى – كەم دەگەندە 3000 توننا، سارالانعان باعا 115 تەڭگە بويىنشا ءارى بۇعان ءونىمدى جەتكىزۋ دە ەنەدى.

ءوز كەزەگىندە نشك ءبىر بولكە ناننىڭ باعاسىن 79 تەڭگە شاماسىندا ۇستاپ تۇرۋعا مىندەتتەندى. اتالعان كاسىپورىندار كۇنىنە كەمدەگەندە 30 توننا ءونىم شىعارادى، قالادا قالىپتى ناندى پايدالانۋ تاۋلىگىنە 15%-دى قۇرايدى.

ايتا كەتەرلىگى، اكك مەن «رۋزي نان» نشك 800 مىڭ بولكە كولەمىندە قالىپتى نان شىعارۋ ءۇشىن تۇراقتى قوردان 348 توننا 1 سورتتى ۇن جەتكىزۋ، دايىن ءونىمدى سارالانعان باعا بويىنشا (ءبىر بولكەنىڭ باعاسى 75 تەڭگە شاماسىندا) ساتۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويدى.

وسىلايشا، رەسپۋبليكاعا شاققاندا حالىق پەن ونىڭ از قامتىلعان ساناتىن نان ونىمدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋدە الماتىلىق باعا دەڭگەيى ەڭ تومەنگى مولشەرىن ساقتاپ قالۋدا.

جەتەكشى ساۋدا جەلىلەرىمەن تۇراقتى بايلانىس ورناتۋ ارقاسىندا نەگىزگى كوكەنىس ونىمدەرىنىڭ باعالارى (كارتوپ، پياز، ءسابىز، قىرقابات) 2019 جىلدىڭ قازانىنان 2020 جىلدىڭ ءساۋىرى بويىنشا تۇراقتى بولادى. اتالعان ونىمدەردىڭ باعا ءدالىزى بولشەك ساۋداداعى باعادان 15-20%-عا تومەن.

وندىرۋشىلەرمەن بىرلەسىپ جۇمىس جۇرگىزۋ ناتيجەسىندە 1 كگ. سيىر ەتىنىڭ باعاسى 1900 تەڭگە دەڭگەيىندە قالۋدا. جالپى سوماسى 100 ملن. تەڭگەدەن اساتىن 60 توننادان استام ءونىم ساتىلدى. باعانى ۇستاپ تۇرۋعا جەرگىلىكتى جەرلەردەگى «جەكسەنبىلىك جارمەڭكەلەردىڭ» ءوتۋى وڭ ىقپال ەتۋدە. ولارعا ايىنا 240 مىڭنان استام تۇتىنۋشى كەلۋدە، ال تاۋار اينالىمى 6 ملرد. تەڭگەدەن استام.

«Magnum Cash&Carry» ج ش س كەلىسىم جاسالدى، ولار فەرمەرلەردەن ەگىستىك باستارىندا كوكونىستەردى ساتىپ الادى، دۇرىس ساقتايدى جانە از باعا (7%) قوسىپ ساتاتىن بولادى. كەلىسىمدە ەڭ تومەنگى بولشەك ساۋدا باعالارى قالىپتاسقان، كارتوپ (جەلتوقساندا 110 تگ/كگ، ساۋىردە 145 تگ. دەيىن/كگ)، ءسابىز (132 تگ/كگ جەلتوقساندا، 162 تگ. دەيىن/كگ ساۋىردە)، پياز ( 108 تگ/كگ جەلتوقساندا، 130 تگ/كگ دەيىن ساۋىردە)، قىرىققابات ( 148 تگ/كگ جەلتوقساندا، 200 تگ/ك دەيىن ساۋىردە).

سونىمەن قاتار، «الەل اگرو» اق جانە «سكيف-ترەيد» ج ش س («Small» ساۋدا جۇيەسىنىڭ وپەراتورى) كەلىسىم جاسالىپ، مەموراندۋمعا قول قويىلدى. ونىڭ بارىسىندا، «Small» دۇكەندەرىندە 2019 جىلدىڭ جەلتوقسانىنان 2020 جىلدىڭ ءساۋىرى ارالىعىندا ساتۋ باعاسى 797 تەنگە/كگ دەڭگەيىندە بولادى. ءوز كەزەگىندە «الەل اگرو» توڭازىتىلعان قۇس ەتىن «Small» جۇيەلەرىنە 745 تەڭگەدەن وتكىزگەن بولاتىن.

– الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ونىمدەردىڭ باعاسىن تۇراقتاندىرۋ جونىندە تۇراقتى قور قۇرىلدى. ەسەپتى كەزەڭدە ونىڭ قورىندا جالپى باعاسى 722،5 ملن. تەڭگە بولاتىن 2547،1 توننا ءونىم بار، ونىڭ ىشىندە باعاسى 104،4 ملن. تەڭگە بولاتىن 348،1 توننا قاراقۇمىق، 265،6 ملن. تەڭگەلىك 699،03 مىڭ ليتر سۇيىق جانە وسىمدىك مايى، 352،5 ملن. تەڭگەلىك 1500 توننا قانت ونىمدەرى بار، سونىمەن قاتار، باعاسى 430 ملن. تەڭگە بولاتىن 2000 توننا قانت جەتكىزۋ ءۇشىن فيۋچەرسىلىك كەلىسىم جاسالدى، – دەپ اتاپ ءوتتى اسقار بىلىسبەكوۆ.

سونىمەن قاتار، الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىكتەردىڭ قوسىمشا باعاسىن 15%-دان ارتتىرماۋ جونىندە اۋداندار اكىمدىكتەرى مەن 27 ساۋدا سۋبەكتىلەرىمەن («Magnum»، «Small»، «رامستور»، «تويمارت»، «Carefood»، «Galmart»، «ستوليچنىي»، «يۋبيلەينىي»، «چايكا» جانە باسقالارى) مەموراندۋمعا قول قويىلدى. ەگەر باعا كۇرت كوتەرىلسە نەمەسە ءونىم تاپشىلىعى بايقالسا، وندا اكك ءوزىنىڭ جەكە ساۋدا ينفراقۇرىلىمدارى جانە سەرىكتەستەرىنىڭ ساۋدا جۇيەلەرى ارقىلى تاۋار ينۆەنتاريزاسياسىن جاساۋعا دايىن.

جالپى، الماتىدا باعانى ۇستاپ تۇرۋ جاعدايى نارىق كونيۋنكتۋراسى جانە ءونىم ءوندىرۋشى مەن جەتكىزۋشى اراسىنداعى قايشىلىقتى رەتتەۋ مەحانيزمدەرى ارقىلى جۇزەگە اسۋدا. الماتى قالاسىندا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعاسىن تومەن دەڭگەيدە ۇستاۋ ودان ءارى ساقتالادى دەپ بولجام جاساۋعا بولادى، – دەپ قورىتىندىلادى ءسوزىن اسقار بىلىسبەكوۆ.