اۋىلدىق جەرلەردەگى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋعا قاتىستى پارتيانىڭ سايلاۋالدى ۋادەلەرىن ىسكە اسىرۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى «Nur Otan» پارتياسى جانىنداعى وڭىرلىك دامۋ جونىندەگى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا تالقىلاندى.
كەڭەس ءتوراعاسى، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى يۋليا كۋچينسكايانىڭ ايتۋىنشا، بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندىقتاردىڭ 40%-دان استامى اۋىلدىق جەردە تۇرادى. بۇل رەتتە جەكەلەگەن اۋىلدارداعى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى مەن ساپاسى اراسىندا ايتارلىقتاي الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ايىرماشىلىق ساقتالۋدا.
ايتالىق، «Nur Otan» پارتياسىنىڭ قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتى جۇرگىزگەن الەۋمەتتىك زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىنە سۇيەنسەك، ءاربىر ەكىنشى وتباسىنىڭ اي سايىنعى تابىسى 100 مىڭ تەڭگەدەن، ءاربىر ونىنشى وتباسىنىڭ تابىسى 42500 تەڭگەدەن اسپايدى. اۋىلداعى وتباسىلاردىڭ ورتاشا تابىسى قالالىقتاردان جانە رەسمي ستاتيستيكادان ايتارلىقتاي تومەن.
پارتيانىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا 3،5 مىڭ اۋىلدى جاڭعىرتۋ مىندەتى قويىلعان. بيىل «اۋىل – ەل بەسىگى» جوباسى اياسىندا 1،3 ملن. ادام تۇراتىن 480-نەن استام اۋىلدى دامىتۋعا 105 ملرد. تەڭگە جۇمساۋ جوسپارلانۋدا.
«بۇل كولىك، الەۋمەتتىك جانە تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ ءۇشىن مىڭنان استام جوبانى ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جوبانى ودان ءارى ىسكە اسىرۋ اياسىندا 3،5 مىڭ اۋىلداعى تۇرعىنداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ ءۇشىن 5 جىل ىشىندە شامامەن 800 ملرد. تەڭگە بولىنەدى»، - دەدى وتىرىس بارىسىندا ۇلتتىق ەكونوميكا ۆيسە-مينيسترى الىشەر ءابدىقادىروۆ.
ءوز كەزەگىندە كەڭەس مۇشەسى، ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرلىك تايجانوۆ تىرەك جانە سەرىكتەستەر تىزىمىنە كىرمەيتىن اۋىلداردىڭ تاعدىرى تۋرالى ماسەلەنى كوتەردى. ول مىسال رەتىندە وتىرىسقا قاتىسۋشىلارعا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ مايبالىق اۋىلىنا اپاراتىن جولداردىڭ جاعدايىن كورسەتتى.
«سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا جولداردىڭ جاعدايى ناشار، سۋمەن قامتاماسىز ەتىلمەگەن. ادامدار نەگە ۇيلەرىن تاستاپ كەتىپ جاتىر؟ سەبەبى جەرگىلىكتى بيلىك جاعدايدى جاقسارتۋ ءۇشىن ەشتەڭە ىستەمەيدى. وتكەن جىلى بۇل جولدى جوندەۋگە 252 ملن.تەڭگە جۇمسالعانى تۋرالى ايتىلىپ ەدى، ءبىراق مەن وندا ەشقانداي قيىرشىق تاس تا، سەمەنت تە كورگەن جوقپىن. بۇل جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ سالعىرتتىعى»، - دەدى ول.
پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ايگۇل قۇسپان اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردى ىرىكتەۋ كەزىندە نەعۇرلىم يكەمدى ءتاسىلدى قولدانۋدىڭ جانە مارتەبەسىنە قاراماستان اۋىلدا قولايلى جاعداي جاساۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. بۇگىندە اۋىل تۇرعىندارىنىڭ بارلىعى بىردەي تۇرعىلىقتى جەرىن اۋىستىرۋعا دايىن ەمەس، وعان مۇمكىندىگى جوقتار بارشىلىق.
سونىمەن قاتار، پارتيا مۇشەلەرى وڭىرلەردى دامىتۋعا قاتىستى جۇيەلى پايىمنىڭ جوقتىعىن دا اتاپ ءوتتى. كەڭەس ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، دەپۋتات ءامىرحان راحىمجانوۆ اۋىلدىق ەلدى مەكەندەرگە ىرىكتەمەلى تالداۋ جۇرگىزۋ كەزىندە، اۋدانداردىڭ كوپ بولىگى جوباعا كىرمەي قالاتىنى بەلگىلى بولعانىن باسا ايتتى. مىسالى، اقمولا وبلىسىنداعى اۋداندار اراسىندا ايتارلىقتاي ايىرماشىلىق بايقالادى. استراحان اۋدانىندا ىرىكتەلگەن اۋىلدار اۋىل حالقىنىڭ 78%-ىن قامتىسا، ال اقكول اۋدانىندا بۇل كورسەتكىش – تەك 11%-ىن قامتىپ وتىر.
كەڭەس مۇشەسى، دەپۋتات ۆەرا كيم تىرەك جانە سەرىكتەس اۋىلداردى دامىتۋدىڭ جول كارتالارىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس، كەيبىر اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە تۇرعىنداردىڭ تابيعي اعىنىن قوسپاعاندا، جوبانى ىسكە اسىرۋ كورسەتكىشتەرى بارلىق كەزەڭدە وزگەرمەيتىنىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، «قارجىلاندىرىلاتىن جوبالارعا جۇرگىزىلگەن تالداۋ جۇمىستارى قولداۋ كورسەتىلەتىندەردىڭ اراسىندا دامۋعا ەمەس، اعىمداعى جوندەۋگە باعىتتالعان جوبالار باسىم ەكەنىن كورسەتەدى. مۇنداي جاعدايدا، ءبىز 3،5 مىڭ اۋىلدى ءىس جۇزىندە جاڭعىرتا الامىز با جانە اۋىل تۇرعىندارىنىڭ 88%-نىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا قاتىستى بەرگەن ۋادەلەرىمىز بوس ءسوز بولىپ قالماي ما؟»،- دەدى ۆەرا كيم.
پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ەكاتەرينا سمىشليايەۆا جانە ەكونوميست يارالي حاليلوۆ «اۋىل – ەل بەسىگى» جوباسىن وڭىرلەردى دامىتۋ، جۇمىسپەن قامتۋ جانە بيزنەستى قولداۋ، سۋارمالى جەرلەردى ءبولۋ جانە تۇرعىن ءۇي سالۋ جونىندەگى باسقا دا مەملەكەتتىك باعدارلامالارمەن ۇيلەستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، كەڭەس مۇشەلەرى اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردىڭ باسىمدىلىعى ءۇشىن كورسەتكىشتەردى ەسەپتەۋ جانە ىرىكتەۋ ءادىسناماسىن جەتىلدىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ، تىرەك جانە سەرىكتەس اۋىلدار ءتىزىمىن قايتا قاراۋدى ۇسىندى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ەلدى مەكەندەردىڭ دامۋىن الدىن الا جوسپارلاۋعا مۇمكىندىك الۋى ءۇشىن جوبا شەڭبەرىندە قارجىلاندىرۋ جۇيەسىن قايتا قاراۋ ۇسىنىلدى.
وتىرىس قورىتىندىسى بويىنشا «اۋىل – ەل بەسىگى» جوباسىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا اتقارىلاتىن جۇمىستاردىڭ ساپاسىنا جانە بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ يگەرىلۋىنە جۇيەلى مونيتورينگ جۇرگىزۋ بويىنشا كەڭەس پەن ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. كەڭەس مۇشەلەرى، ءىرى قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى وسى جۇمىسقا قاتىسۋعا دايىن ەكەندىكتەرىن ءبىلدىردى. قازاقستان ازاماتتىق اليانسىنىڭ پرەزيدەنتى بانۋ نۇرعازييەۆا اليانستىڭ قۇرامىنا كىرەتىن ۇيىمداردىڭ مۇشەلەرى وسى جۇمىسقا تىكەلەي قاتىساتىنىن اتاپ ءوتتى.
پىكىر قالدىرۋ