«Nur Otan» پارتياسىنىڭ قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتى ۇيىمداستىرعان «قازاقستاننىڭ پارتيالىق-ساياسي جۇيەسىنىڭ ەۆوليۋسياسى: سىن-قاتەرلەر، جەتىستىكتەر مەن كەلەشەگى» اتتى ەكى كۇندىك حالىقارالىق فورۋم اياسىندا شەتەلدىك جانە وتاندىق ساراپشىلار، 15 ەلدىڭ ساياسي پارتيالارى مەن حالىقارالىق ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى ءوز پىكىرلەرىمەن ءبولىسۋدى جالعاستىرۋدا.
ۇلىبريتانيادان كەلگەن حالىقارالىق ساياسي كەڭەسشىلەر قاۋىمداستىعى ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ريچارد ءمورفي «Nur Otan» پارتياسى وتكىزگەن پرايمەريزدەردى جوعارى باعالادى.
«پرايمەريز – بۇل پارتيا ىشىندەگى ۇدەرىستەردى دەموكراتيالاندىرۋعا باعىتتالعان وتە ماڭىزدى جانە ماعىنالى قادام دەپ ەسەپتەيمىن. «Nur Otan»-نىڭ پارتياىشىلىك سايلاۋىنا 10 مىڭ كانديدات قاتىسسا، ونىڭ 40%-ى – ايەلدەر، ۇشتەن ءبىرى – جاستار. بۇل – ماقتانۋعا تۇرارلىق كورسەتكىش. پارتيالار ءۇشىن ەۆوليۋسيا وتە ماڭىزدى. ويتكەنى ۇنەمى جاڭا سىن-قاتەرلەر پايدا بولادى، ال ولارعا قارسى تۇرۋ ءۇشىن وعان بەيىمدەلۋ قاجەت. مەن الەمدەگى ەڭ كونە جانە تابىستى پارتيا – بريتاندىق كونسەرۆاتيۆتىك پارتيانىڭ مۇشەسىمىن. ءقازىر بۇل مەن 40 جىل بۇرىن قوسىلعان پارتيا ەمەس. ول وزگەردى، ءار 10 جىل سايىن وزگەرەدى. ساياسي پارتيالار ادامداردىڭ كەلۋىن كۇتىپ وتىرا المايدى، ولارعا وزدەرى بارۋلارى كەرەك، پرواكتيۆتى بولۋى قاجەت. ءبىز «Nur Otan»-نىڭ ءدال وسىلاي ارەكەت ەتەتىنىن كورىپ وتىرمىز جانە ونىڭ بولاشاعى جارقىن بولاتىنىنا سەنىمدىمىن»»، - دەپ ءوز ويىمەن ءبولىستى ۇلىبريتانيادان كەلگەن ساراپشى.
وزبەكستاننىڭ ليبەرالدى-دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ وكىلى باحتيەر ياكۋبوۆتىڭ پىكىرىنشە، پارتياارالىق بايلانىس ەكى ەلدىڭ جاھاندىق سىن-قاتەرلەردى ەڭسەرۋدەگى تيىمدىلىگىن ارتتىرادى.
«قازاقستان تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلى ىشىندە ءبىرتۇتاس قوعام قالىپتاستىرىپ، مىقتى مەملەكەت قۇردى. بۇل جەتىستىكتەر ءسوزسىز «Nur Otan» ليدەرى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەسىمىمەن بايلانىستى. وتكەن پارلامەنتتىك سايلاۋداعى «قيىندىقتى ەڭسەرىپ، جەڭىسكە بىرگە جەتەمىز!» دەگەن پارتيانىڭ ۇرانى ونىڭ جالپى حالىقتىڭ مۇددەسىنە بارىنشا ارقا سۇيەۋگە ۇمتىلاتىنىن ايگىلەيدى. ءبىز دوستىققا، تاتۋ كورشىلىككە جانە ستراتەگيالىق سەرىكتەستىككە نەگىزدەلگەن ەكىجاقتى قاتىناستاردىڭ قازىرگى جوعارى دەڭگەيىنە ريزاشىلىق بىلدىرەمىز. سونىڭ ارقاسىندا ءبىز قازىرگى زاماننىڭ جاھاندىق سىن-قاتەرلەرىنە لايىقتى جاۋاپ بەرە الاتىنىمىزعا سەنىمدىمىن»، - دەپ اتاپ ءوتتى باحتيەر ياكۋبوۆ.
اقپارات جانە ساياسي تالداۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، ورتالىق فلوريدا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى حوۋمان ءسادريدىڭ ايتۋىنشا، پرايمەريز امەريكاندىق پارتيالىق جۇيەگە ءتان جانە ەۋروپالىق جۇيەگە قاراما-قايشى.
«سەبەبى ەۋروپادا بارلىق ماسەلەلەر بويىنشا ءتۇيىندى پارتيا جەتەكشىلەرى جاسايدى. سوندىقتان، ساياساتتانۋشى رەتىندە مەن ءۇشىن، وسى جاعدايلاردىڭ امەريكاندىق جانە ەۋروپالىق جۇيەلەردىڭ ەلەمەنتتەرىن بىرىكتىرەتىن قازاقستاندا قالاي جۇزەگە اسىپ جاتقانى زور قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى»، - دەدى حوۋمان سادري.
رەسەيلىك ساراپشى، «ۆالداي» حالىقارالىق پىكىرتالاس كلۋبىنىڭ باعدارلامالىق ديرەكتورى تيموفەي ءبورداچوۆ پارتيالارعا جاس بۋىنمەن اراداعى ديالوگتى نىعايتۋعا نازار اۋدارۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيدى.
«مەنىڭ ويىمشا، رەسەي مەن قازاقستاننىڭ ورتاق مۇددەلەرى مەن بىر-بىرىنە تۇسىنىكتى ستراتەگيالارى بار ەكەنىنە ەشكىمنىڭ كۇمان جوق. ونىڭ ىشىندە پارتيالىق قۇرىلىس جانە ساياسي ۇيىمدار سالاسى دا بار. ءقازىر بىزدە جاڭا بۋىن ءوسىپ كەلەدى جانە 10 جىلدان كەيىن رەسەيدىڭ سىرتقى ساياسي شەشىمدەرىن مۇلدەم باسقاشا ويلايتىن ادامدار انىقتايدى. ولار الدەقايدا پراگماتيك جاندار. مەنىڭشە، ەكى ەلدىڭ جاس پارتيالىق ماماندارىنىڭ ديالوگى – ءبىزدىڭ بىرلەسكەن جۇمىسىمىزدىڭ باستى باعىتى»، - دەپ اتاپ ءوتتى تيموفەي بورداچيەۆ.
ەسكە سالا كەتەيىك، 600-دەن استام شەتەلدىك جانە وتاندىق ساراپشىلار، ساياسي پارتيالاردىڭ، حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ جانە 15 ەلدىڭ، ونىڭ ىشىندە رەسەي، جۇڭگو، اقش، ەۋروپا، تۇركيا، ءازىربايجان جانە ورتالىق ازيا ديپلوماتيالىق كورپۋسىنىڭ وكىلدەرى سايلاۋ جۇيەلەرىن دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن، زاماناۋي ەلەكتورالدىق ترەندتەردى، ءداستۇرلى جانە بالاما يدەولوگيالاردىڭ كەلەشەگىن تالقىلاۋ ءۇشىن پانەلدىك سەسسيالارعا قاتىسۋدا.
پىكىر قالدىرۋ