Keshe Jazýshylar odaǵynda aqyn, kompozıtor, akter Ermurat Zeıiphannyń 50 jyldyǵy aıasynda atqarylatyn sharalar týraly pres-konferensıa ótti ári aqynnyń «Dúnıe ǵapyl» atty shyǵarmalar jınaǵy jaryq kórdi.

Sharaǵa Halyq jazýshysy Qabdesh Jumadilov, QR Jazýshylar odaǵy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Ǵalym Jaılybaı, Jazýshylar odaǵy tóraǵasynyń orynbasary Janarbek Áshimjan, qytaıtanýshy, tarıhshy-ǵalym Nábıjan Muhamethanuly, aqyn Almasbek Ahmetbekuly qatysyp, Ermurat Zeıiphannyń shyǵarmashylyǵy men ómiri jaıynda keń maǵlumat berdi.

Qabyrǵaly qalamger Qabdesh Jumadilov: «Ermurat talantymen, taǵdyrymen, ónerimen jáne bólek bolmysymen bárimizdi moıyndatty. Ony kúni keshegi serilerdeı kórdik. Óleńi qandaı, prozasy qandaı, ánderi qandaı edi? «Kók týdyń jelbiregeni» búginderi barsha qazaqtyń jatqa aıtatyn ánine aınaldy. «Kúnes-aıy» týǵan jer týraly quıylyp túsken biregeı týyndy edi. Onyń 70-ke jýyq áni bar, oryndaýshysy tabylsa eldiń rýhyn kóteretin súbeli týyndylarǵa kende emes. Óleńderindegi syrbazdyq, shynshyldyq jaıynda áli de bolsa tereńirek zertteý kerek», – dedi.

Al N. Muhamethanuly: «Naǵyz patrıot kim dese – Ermuratty, naǵyz degdar jan kim dese – Ermuratty, naǵyz qarapaıym óner ıesi kim dese – taǵy da Ermuratty aıtýǵa bolady. Ol óziniń adal da shynaıy bolmysymen bárimizge syıymdy, úlgi bolǵan azamat», – dedi.

Ermurat Zeıiphan esimi el jadynda

7 jeltoqsan kúni M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademıalyq drama teatrynda aqyn, ánshi-kompozıtor Ermurat Zeıiphandy eske alý keshi ótedi. Ol Qytaı Halyq Respýblıkasy Shyńjań ólkesi, İle aımaǵy Kúnes aýdanynda dúnıege kelgen. Táýelsizdiktiń alǵashqy jyldary shetelde turatyn mıllıondaǵan qandasymyzdy týǵan elge qaıtarý, daryndy etnostyq qazaq jastaryn oqytý jáne Qazaqstan azamattyǵyn alýyn yntalandyrý baǵytynda jasalǵan kóshi-qon saıasatynyń arqasynda atamekenge atbasyn burǵan talantty jastardyń biri bolatyn. Jasyndaı jarq etip óte shyqqan 45 jyl ǵumyrynda «Sybyzǵy saryny», «Ózińe arnadym» «Úsh býryl», «Bu dúnıe» sıaqty prozalyq shyǵarmalar men óleńder jınaǵyn jaryqqa shyǵardy. Qorǵanys mınıstrliginiń orkestrinde qyzmet etip, «Kók týdyń jelbiregeni», «Kúnes-aı», «Eki dúnıede jalǵyzym – Qazaqstan», «Jaılaýym – ánim», «Kenesary», «Qyzaı ana» sıaqty rýhty ánder syılady.

Kózi tiri bolǵanda bıyl erdiń jasy – elýge tolar edi.
«Eki dúnıede jalǵyzym – Qazaqstan» dep atalǵan kesh qarsańynda óner ıesiniń shyǵarmashylyq bolmysy men adamgershilik qasıetteri týraly týǵan inisi Nurshat Zeıiphan eske alady.

– Otbasymyzda 8 bala óstik, alty ul, eki qyz. Ermurat ata-ana­myzdyń tórtinshi perzenti bola­tyn. Men – taı-qulyndaı te­bisip birge ósken, janynda úne­mi birge júrgen tete baýyrymyn. Bir-bi­rimizden kóz jazyp qalǵan tus­tarymyz óte az. Bala kezden qy­zyǵymyz ben qýanyshymyz bir, ázil-qaljyńymyz ortaq, ara­myzda jasyryn syr saqtalmaı­tyn. Ol menen bir jyl buryn mek­tepke bardy, sonda sońynan qalmaı synybyna da birge ilesip kirip alǵanym bar. Úıge kelip, namystanyp, «oqymaımyn» dep ashýlanyp, áke-sheshemiz meni aldap-sýlap alyp qalǵan. Kelesi jyly men mektep tabaldyryǵyn attadym. Sodan bastap, oqýshy kezdegi árbir jetistikteriniń kýási boldym. 3 synypta sýret salýǵa beıimdelip, «Jaılaýda», «Saýyn­shy», «Kól boıynda» degen týyn­dylary balalar gazetine ja­rıalanǵany esimde.
Ákemiz uzaq jyldar basshylyq qyzmet istegen. Kúnes aýdandyq Mádenıet úıin quryp, aıaǵynan tur­ǵyzdy. Ózi skrıpka men dom­byrada qatar oınaıtyn, án sa­latyn. Sheshemiz aýyldyń jıyn-toılarynda aıtysqa túsetin, sheshen adam-tyn. Ertegi, áńgime­ler aıtyp, qulaǵymyzǵa nebir aqyl-ósıetterdi quıyp otyratyn. Jyr-ańyz keıipkerleri kóz al­dymyzǵa elestep, túnniń bir ýaǵyna deıin elitip otyratynbyz. Onyń ústine ákemizdi izdep ke­letin kózi qaraqty, aıtýly óner adam­darynan bosaǵamyz bosa­maıtyn. Qıssa-dastandar aıty­lyp, kúı shertiletin. Sodan bolsa kerek, biz de sol áýenge, dom­by­raǵa, kúıge jaqyndaý bolyp qalyptastyq. Bala kezimizden jú­regimizge toqyp, esimizde saq­tap, mektep qabyrǵasynda qo­lymyzǵa dombyra, gıtara alyp, kúı shertip, án aıtyp, elikteı bastadyq. Ermurat sol ýaqyttyń ózinde-aq kásibı deńgeıde án shyrqaıtyn dárejege jetti. Kór­kemóner úıirmesiniń jetekshileri talantyn baıqap, sahnaǵa shyǵa­ryp júrdi. Daryny kún ótken saıyn ashyla tústi. Onyń ústine óte kitapqumar boldy. Qolyna túsken kez kelgen kitapty oqıtyn, joǵyn izdep júretin. Sábıt Mu­qanov, Abaı, Muhtar Áýezovke erekshe yntamen bas qoıdy. Qy­taıdaǵy klasık jazýshylardyń da shyǵarmalaryn qaldyrmaıtyn. Birte-birte ádebıetke de beıimi ashyldy. Óleń, poema, áńgime jazyp, shaǵyn mádenı sharalarda oqyp, halyq nazaryna usyndy. Osyndaı jan-jaqty qyrynyń arqasynda mektep bitire saly­symen Kúnes aýdandyq oıyn-saýyq ansambline jumysqa qa­byl­dandy. Kásibı artıserdiń qatarynda óz ónerin damyta bildi. Úırene júrip, izdendi. Qarym-qa­biletin tyńdarmanǵa kórsetýden, tynbaı eńbektenýden jalyqqan joq. Aýdanda júzege asatyn úlken festıválderde ustazdary men aǵalarynyń aldyn oraı ótip ketken tustary da bar. Sol jarys­tardyń nátıjesinde «İ dárejeli án aıtý sheberi» atandy. Ary qaraı bilimin kóterýdi armandap, 1986 jyly İle qazaq oblysynyń Kásiptik kórkemóner mektebiniń án synybyna qujat tapsyrdy. Úzdik nátıjemen aıaqtap, qazaq telearnasyna dıktor bolyp qyz­met atqardy. Eki jyldan keıin táýelsizdik tańy atyp, eki el arasyndaǵy dostyqtyń ar­týyna baılanysty Memleket basshy­larynyń kelisimimen, bilim al­mastyrý, óner jetildirý maqsa­tynda T.Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademıasyna tústi. Oqı júrip, óner adamdaryna tanymal bola bastady. Kóptegen adamdardyń yqylasyna bólendi, túrli baıqaýlarǵa qatysty. Kúlásh Baıseıitova atyndaǵy ánshiler konkýrsynda, «Úkili úmit» baıqaýynda baq synady. Kompozıtorlyq qyryn tanytyp, Qadyr men Tumanbaı aǵamyzdyń qolynan arnaıy syı-sıapat aldy. Jyr músháıralaryna da qa­tysty. 1994 jyly Abaı atyndaǵy Opera jáne balet teatrynda, M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memle­kettik akademıalyq drama teatrynda akterlik, ánshilik qy­ryn shyńdady. Abaı atyndaǵy mektep-ınternatta, Qazaq mem­lekettik qyzdar pedagogıka ýnı­ver­sıtetinde dáris berdi. 2000 jyldan Qorǵanys mınıstrligi án-bı ansamblinde jumys istep, fólklorlyq-etnografıalyq ansámbldiń kórkemdik jetekshisi boldy. «Eki dúnıedegi jalǵyzym – Qazaqstan», «Kúnes-aı» degen eki shyǵarmashylyq keshin ótkizdi. Eńbegine qaraı ujymy baǵalaı bildi. Áskerı qyzmeti boıynsha, maıor shenin aldy. Kásiptik ja­ǵynan kemeldenip, jetilip, endi sharyqtap kele jatqan kezde naý­qastanyp ómirden ótti. Bergeninen bereri kóp edi, el-jurty, týǵan-týysy botadaı bozdap qaldyq...