Jastar qaı ýaqytta da erkindigimen, qyraǵylyǵymen, táýekelshildigimen kózge túsken. Bul jastyqtyń basty krıterııi bolsa kerek.  Ár dáýirdegi jas adamnyń portretin salystyrar bolsaq, biraz  aıyrmashylyq kóremiz: ulttyq minezdiń álsizdenýi, ne ómirge degen kózqarastyń ózgerýi. Atalǵan qasıetter ózgeriske ushyraǵany bolmasa, barlyq jastardyń tıptik belgisi, tabıǵaty bir. Abaısha aıtsaq: jastyqta kókirek zor, ýaıym joq. Jastyqtyń sıqyry bolar, qateligimiz ózimizge shyndaı, jas jigerimiz sarqylmastaı kórinedi. Álimizge qaramaı, «Everestke» umtylamyz. Bireý «shamańdy bil» dese, shamdanamyz. Jańa dúnıeni jarylqap, eskimizdi eskermeımiz. Keıipimiz bala bolsa da, sózimizdi danaǵa uqsatqymyz keledi. Bilgen adamǵa bul da bir qyzyq dáýren.

Tirshiliktiń qaınaǵan bazary myna júrgen bizben tarqap ketpesi haq. Ómir bizden buryn da bolǵan, bizden keıin de bola bermek. Tarıhtyń dańǵyl jolyn jalǵastyratyn býynnyń bolǵany, árıne, jaqsy. Keıingi urpaq bolmasa, alǵashqy paıda bolǵan adamnyń izi búginge jetpes edi. Osy jerde jastardyń qoǵam úshin ǵana emes, tarıh úshin de mańyzy bar ekenine kózimiz jetedi. Qoǵam úshin qandaı mańyzy bolýy múmkin? Munyń jaýaby: jas adam jastyǵyn qandaı amalmen, ne istep ótkizgenine baılanysty bolmaq. Fransýzdyń bir danyshpany «Jastyq shaq – danalyqty meńgerýge, al kárilik – ony qoldanýǵa arnalǵan ýaqyt» degen eken. Jas kezde adam aqylmen de, jalqaýlyqpen de dos bolmaq. Aqylyna erik berse, qartaıǵanda esh ókinbeıdi. Al, jalqaýlyǵyna erik berse, «áttegen-aıdyń» ánin aıtady. Ne desek te, jastardyń qaı qalypta ósip-ónetini zamanyna qaraı tartpaq. Muny men emes, Abaı aıtqan: adam balasyn zamana ósiredi, kimde kim jaman bolsa, zamandasynyń bári vınovat. Iá, zamanǵa qarap, bala óser. Biraq, qoǵamdy adamdar quraıtynyn umytpaıyq. Qoǵam tazarýy úshin adam túzelýi shart. Qandaı zaman bolmasyn, qubyladan adaspaý kerek. Mysaly, otarshyldyq kezinde jarqyldap shyqqan Maǵjan, Mirjaqyptar da jas edi. Zamanyna tartqan joq. Al, búgingi táýelsiz qoǵamnan Maǵjan, Mirjaqyptardy taba alamyz ba? Óte qıyn suraq. Álde, bar bolyp, ózimiz baıqamaı júrmiz be?! Ol da múmkin. Kez kelgen zaman óz túlegin qorǵaıdy. Bul – zańdy.

Marjan ÁBİSH