Shoqaıtanýshy belgili ǵalym Ábdiýaqap Qaranyń Mustafa Shoqaı týraly 2002 jyly túrik, 2004 jyly qazaq tilderinde basylyp shyqqan eńbegi bıyl kúni fransýz tilinde jaryq kórdi. Parıjdegi “Larmattan” baspasynan jaryq kórgen eńbekti túrik tilinen aýdarǵan Aılın Tapıa, aýdarmany ǵylymı turǵydan qarap, baspaǵa daıyndaǵan profesor Stefan de Tapıa. Kitaptyń artqy muqaba betinde myna sózderge oryn berilgen:

“Qazaqstannyń táýelsizdik tarıhynda Fransıanyń erekshe orny bar. Munyń sebebi Qazaqstannyń Keńes Odaǵynan táýelsiz bolýyna ómirin arnaǵan Mustafa Shoqaıdyń osy oraıdaǵy kúresin 1921-1941 jyldary Parıj qalasynda júrgizgen bolýy.

1917 jyly Aqpan Tóńkerisinen keıin totalıtarlyq patshalyq júıe qulap Reseıde demokratıalyq jańa saıası júıe ornatý múmkinshiligi paıda bolǵan ýaqytta ondaǵy bashqurt, qazaq, qyrǵyz, ózbek, tatar jáne túrkimen syndy halyqtar ózderiniń ulttyq memleketterin qurýǵa umtyldy. Bulardan qazaqtar Orynborda Alash Orda ulttyq úkimetin sondaı-aq ózbektermen tize qosa otyryp Qoqan qalasynda Túrkistan úkimetin jarıalady. Mustafa Shoqaı Túrkistan úkimetiniń basmınıstri qyzmetin atqardy. Osy úkimetti Bólshevıkterdiń qulatýynan keıin, Shoqaı A.Kerenskıı, P.Mılúkov syıaqty orys demokrattarymen birge Eýropaǵa shyǵyp Fransıada saıası kúresin jalǵastyrdy.

1939 jyly Dúnıejúzilik ekinshi soǵys bastalǵanda Shoqaı úshin kezinde ózin qushaq jaıyp qarsy alyp otanynyń táýelsizdigi jóninde kúresine múmkinlik bergen Fransıa ekinshi otan sıpatynda edi. Sondyqtan Fransıa úshin Nasıstık Germanıanyń basyp alý qaýpi tóngende, Shoqaı Reseıden kelgen ózge saıası emıgranttar sekildi AQSH-qa jan saýǵalap qashýdy qalamady. Fransýzlar sıaqty soǵystyń aýyrtpalyqtaryna tózýge táýekel etti. Alaıda Fransıany jaýlap alǵan nemister 1941 jyly maýsym aıynda Shoqaıdy úıinen tutqyndap áketti. Sodan Shoqaı 1941 jyly, 27 jeltoqsanda Berlın qalasynda dúnıe saldy. Shoqaıdyń esimi 1923-1941 jyldary arasynda ómir súrgen Parıjdiń Nojan súr marn qalashyǵyndaǵy bir saıabaqqa berilgen.”