Qytaı ǵalymdary zattardy ınfraqyzyl dıapazonda kórýge múmkindik beretin tehnologıa jasap shyqty.

Ol Qytaıdyń ǵylymı-tehnıkalyq ýnıversıtetinde ázirlengen. Alǵashqy synaqtan tyshqandar sátti ótkendikten, endi adam kózi úshin de tıimdi bolady dep aıtýǵa tolyq negiz bar. Tájirıbe jasalǵan tyshqandarda kózge kórinbeıtin ınfraqyzyl sáýlelerdi kórý qabileti birneshe kúnge saqtalyp, eshqandaı keri áser baıqalmaǵan.

Qarańǵyda kórýdiń joly – nanobólshekterdi kóz toryna tikeleı ıneksıalaý. Ǵalymdar bolashaqta bul úshin qarapaıym kóz tamshylary da jetkilikti bolatynyn aıtady.

Kózdiń ishki qabatynda ornalasqan fotoreseptordyń sezimtaldyǵy shekteýli. Olar kórinetin jaryq, ınfraqyzyl (jylý) jáne últrakúlgin sáýleler dıapazony arasynda ornalasqan elektromagnıttik spektrdiń teń emes bóligin quraıdy. Tolqyndardyń basym bóligi biz úshin kórinbeıdi.

Keıbir janýarlarda bul qabilet tabıǵatynan bar. Mysaly, masa, sondaı-aq jylan men balyqtyń keıbir túrleri ınfraqyzyl dıapazonda kórýge qabiletti. Bul olarǵa túnde nemese sýyq sý aıdyndarynda ań aýlaýǵa múmkindik beredi.

Adamzat burynnan túngi kórý quraldarynyń kómegimen osy qabiletke qol jetkizýge tyrysty. Apparat adamnyń kórinbeıtin ınfraqyzyl sáýlelerin ustap, tolqyndardy sál qysqartady. Osylaısha olardy qabyldaý úshin qoljetimdi etedi. Alaıda, túngi kórý quraldarynyń túrleri az. Sondaı-aq kúndiz múldem paıdasyz.

Qytaı ǵalymdary ázirlegen nanobólshekter aqýyz molekýlalarymen jabylǵan. Olar arnaıy prınsıp boıynsha jumys isteıdi, tek fotoreseptorlarǵa tikeleı jaǵylady.

Sýper tyshqandar

Tyshqandarǵa jasalǵan eksperıment sátti boldy. Olar ınfraqyzyl dıapazonda kóre alatyn bolǵan. Birneshe aptadan keıin nanobólshekter tabıǵı túrde aǵzadan jýylyp, tyshqandar taǵy da kádimgi kemirgishterge aınaldy.

Tyshqandardyń kórý apparaty adamǵa uqsaıtyn bolǵandyqtan, ǵalymdar tehnologıanyń adamdarǵa da áser etýi kerek dep senedi.

Biraq aldymen eki mańyzdy tehnıkalyq máseleni sheshý kerek. Birinshiden, ázirlengen nanobólshekter eń uzyn ınfraqyzyl sáýlelerdi ǵana kórýge kómektesedi.

Ekinshiden, balyq, baqa men jylandarǵa qaraǵanda, adamdar jylyqandy topqa jatady. Adam denesindegi jylýǵa munyń qalaı áser etetini áli belgisiz. Óıtkeni qysqa tolqyndy bóliktegi shý barlyq basqa kórý sıgnaldaryn buǵattaıdy.

Saltanat Shynádil