– Kezdeısoqtyq degendi qoısańshy,– dedi tasadan shyǵa bergen tápeltek qara maǵan qolyn soza berip. – Kúnde júretin jolymmen júrmeı, osy jermen kezdeısoq óte salaıyn desem, týra aldymda ózińiz tursyz. Kezdeısoqtyq degen mine, osy!

Mynanyń sóziniń shynynda jany bar, «Qasqyr men jornalshyny aıaǵy asyraıdy» demekshi, sharýa boıynsha alys aýdannyń «Sóktóbe» aýlyna bet alǵan men qıyr shettegi osy aýylǵa kezdeısoq kelip turǵanym yp-ras. Aýdannan shyqqan kóligimiz jarym jolda buzylyp, shopyr jaıaý keri qaıtty. Al men kóldeneń kezdesken traktorǵa jarmasyp, osy aýyldan bir-aq shyqtym. Keńse atalǵan toqal tamnyń janynda qalqaıyp turǵanymda tápeltek qaraǵa kezdeısoq kezdestim. Jol bastap kele jatqan ol damyl tappaı sóılep keledi.

–Bul aýylǵa kelgenime jıyrma jyl bes boldy. Kezdeısoq keldim.

Semeıge joldamamen ketetin bolyp turǵanymda, sheshim tabanda ózgerip, osy aýyldan bir- aq shyqtym.

      –Sol kezdeısoqtyqtyń arqasynda turaqtap qaldyńyz ǵoı,–dep serigimniń kóńili úshin birdeńe degen boldym. Ózi de qamshy saldyrmaı lypyp tur eken.

      –Sonda qyzyq boldy – aı!) Meniń mamandyǵym zootehnık qoı. Al men munda sol kezdeısoqtyqtyń mal dárigeri bolyp shyǵa keldim.

      –Qyzyq eken.

      –Árıne, qyzyq! Sovhoz dırektory áýelgide eki-úsh aı mal dárigeri bolyp isteı tur, mamandyǵyńa saı qyzmetti keıin qarastyrarmyz degen. Sonyń reti kelińkiremedi de, alǵashqy buıryq sol kúıi qalyp ketti, áli mal dárigerimin.

Osy kezde úıge de kelip qalyppyz. «Stansyzdyń túsine eki metr bóz kirediniń» keri kelip, meniń esil-dertim ash qarynnyń babyn tapsam deımin.., al úı ıesi bolsa áldeńeni bir aıtyp damyl tabar emes.

–Totysh, a Totysh! Shaıdy qyzyldap quı! Kezdeısoq kezdesken bul kisi basqaǵa kezdeısoq bolsa da, bizge kezdeısoq emes. Apyrym- aý, men bir úıde, bir kereýette bir turatyn kelinshegimdi sózben tanystyrmappyn ǵoı. Bul Totysh degen sulý!

Tápeltek qara aıdaýdyń dalasyndaı tegiske shyǵyp, erkin kósilip otyr. «Kóbik qarda túlki oınar, kók kórpede jylqy oınar» dep men bir qulaǵymdy oǵan ıkemdep, qalaıy qasyqty palaýǵa oıqastata salyp, aýzyma dembil- dembil qatynatyp otyrmyn.

–Baıaǵyda qaladan keletin ózimizdiń aýyldyń avtobýsynan qalyp ketip, kórshi aýyldyń avtobýsyna kezdeısoq mine saldym. Sodan bir kezde artyma kezdeısoq qaraı salsam «aı dese aýzy, kún dese kózi bar» bir sulý otyr. Úrdiń qyzy munda kezdeısoq, qaıdan júr desem, Totysh eken. Qyzyl kórse ilip túsetin qyran kezim, taısalaıyn ba?!

–Siz osy kezdeısoq «Qashqankólge» barmaısyz ba?- dep tıise kettim. Ol da erigip otyr eken.

–Joq kezdeısoq onda bara qoımaımyz,– deıdi syńǵyrlaı kúlip.

–A-a. Aıtpaqshy, siz kezdeısoq medýchılıshede oqymaısyz ba?,- dep edim, onan ári kúlkisimen qytyqtaı tústi qý qyz.

Asqazanyma el qonǵan soń, men de eki qulaǵymdy álginiń aýzyna birdeı tósep qoıdym. Qaıtpas qarań osy eken. Syrǵytyp otyr.

–Sol kezdeısoqtyqtan aqyry úılenip tyndyq qoı...

–Shynynda,– dedi Totysh sulý da syńǵyrlap,– men de sol avtobýsqa kezdeısoq otyra salyp edim. Kelesi jolyqanymyzda da  kezdeısoq kezdestik.

–Nekege de kezdeısoq turyp, kezdeısoq toıdy ótkize saldyq emes pe? Esińde me. Totysh?..

Qýlana kúlimsiregen otaǵasy kelinshegin myqynynan túrtip qaldy. Totysh sulý da erine qarap, nazdana jymıdy. Kózderinen ot ushqyndady. Kózben kózdiń sáýlesi túıisken jerinde mahabbat mazdaǵandaı. Bul endi kezdeısoqtyq emes-aý!

Men kezdeısoq qonaq bolǵan aýyldan ertesine jolǵa shyqtym. Tek sol úıdegi topyrlaǵan qara domalaqtardyń júzderi esimde qalypty.

 Nurmahan ELTAI,

Syqaqshy, Balǵabek Qydyrbekuly syılyǵynyń laýreaty