Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń bastamasymen jyl saıyn Temekige qarsy kúres kúnine oraı uıymdastyrylatyn dástúrli shara bıyl «Temeki jáne ókpe aýrýlary» taqyrybyna arnaldy dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qorynyń baspasóz qyzmetiniń málimetine súıenip. 

Shylymqorlyq – álemdegi eń úlken zıandy ádetterdiń biri. Qazirgi tańda álemdegi ár tórtinshi erkek pen ár jıyrmasynshy áıel nıkotınge táýeldi.

Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimetinshe, jyl saıyn álemde 7 mıllıon adam temeki saldarynan kóz jumady eken. Sonyń 890 myńǵa jýyǵy ózgeler shekken shylymnyń tútinine ýlanǵandar. Iaǵnı, pasıvti shylymqorlyq ta qaýipsiz emes. Ol – júrek-qan tamyry, júrektiń ıshemıalyq aýrýy, ókpe, óńesh, asqazan obyry syndy t.b. aýrýlardyń birden-bir sebepkeri.

Resmı statısıkaǵa súıensek, ólim-jitim jaǵynan alǵashqy orynda turǵan júrek-qan tamyry aýrýlary, tynys alý organdary aýrýlary men qaterli isiktiń qaı-qaısysy da shylymqorlyq saldarynan bolatyn dertter.

Nursultan qalasyndaǵy onkologıalyq aýrýlardyń elektrondy tizbesiniń 2019 jyldyń 1 maýsymyndaǵy derekteri boıynsha, óńesh obyrymen – 95 naýqas tirkelip, 1-eýi qaıtys bolǵan, asqazan obyrymen – 110 naýqas tirkelip, 18-i qaıtys bolǵan, ókpe obyrymen – 345 naýqas tirkelip, 46-sy qaıtys bolǵan. Baıqap otyrǵandaryńyzdaı, negizinen temeki shegý saldarynan bolatyn ókpe obyrynan zardap shegýshiler sany joǵary.

Shyn máninde, «eger ishki organdardy jyl saıyn tekserip otyratyn bolsa munyń aldyn alýǵa bolar edi» deıdi mamandar. Temeki shegetinder úshin júrek pen ókpeni turaqty baqylaýda ustaýdyń mańyzy zor. Onyń ústine, memleket halyqqa járdem retinde kepildendirilgen tegin medısınalyq kómek paketin usynady. Atalǵan paketke jalpy praktıka dárigeriniń qabyldaýy men konsýltasıasy, kózdiń kórý qabileti men kóz qysymyn tekserý, qandaǵy holesterın, glúkoza deńgeıin tekserý úshin qan tapsyrý, elektrokardıogramma, flúorografıa, spırografıa syndy qyzmetter kiredi. Organızmde shylymnyń saldarynan bolyp jatqan ózgerister men aýytqýlardy osy prosedýralar arqyly erterek anyqtaýǵa bolady.

«2019 jyly Nursultan qalasyndaǵy densaýlyq saqtaý mekemelerin qarjylandyrýǵa qazynadan 90,7 mlrd teńge bólindi. Onyń 13,6 mlrd teńgesi emhanalyq-ambýlatorlyq kómekke baǵyttalady, negizinen profılaktıkalyq sharalarǵa den qoıylmaq.

Oǵan qosa, tegin medısınalyq kómekti memlekettik qana emes, jeke menshik klınıkalar da kórsetedi. Bıyl memlekettik tapsyrysty oryndap jatqan 93 medısına uıymynyń 58-i – jeke menshik. 2018 jylmen salystyrǵanda jekemenshik klınıkalar sany 9-ǵa kóbeıgen», - deıdi Áleýmettik medısınalyq saqtandyrý qory Nursultan qalasy boıynsha fılıalynyń dırektory Nurlybek Qabdyqaparov.

Memlekettik tapsyrys sheńberinde kórsetiletin kepildendirilgen medısınalyq kómekti Qazaqstanda turatyn ár azamat paıdalana alady. Búdjet qarajaty esebinen profılaktıkalyq, dıagnostıkalyq jáne emdik qyzmetter   kórsetiledi. Sondyqtan, turǵyndarǵa aıtarymyz: densaýlyqtaryńyzdy ýaqytyly teksertip turyńyzdar, aýrýdy emdegennen aldyn alǵan ońaı. Óz densaýlyqtaryńyz – óz qoldaryńyzda!