Jambyl aýdanynyń Aqbulym aýylyndaǵy Qarasaı shatqalyndaǵy petroglıfter qola jáne erte temir dáýirine jatatyn arheologıalyq eskertkish sanalady. Sondyqtan da bul nysan 2017 jyly «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda «Qazaqstannyń kıeli jerleriniń geografıasy» jobasy boıynsha Qazaqstannyń óńirlik qasıetti nysandar tizimine alyndy, dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Qarasaı petroglıfterin quramyna S.Aqylbek, Sh.Qudabaev syndy ǵalymdar engen «Arheologıcheskaıa ekspertıza» jaýapkershiligi shekteýli seriktestiginiń ekspedısıasy esepke alyp, jınaqqa engizgen. Ekspedısıa kezinde ǵalymdar sýretterdiń keıbiri shatqaldyń orta tusyndaǵy bıik jartastarǵa, azdaǵan bóligi qyrdaǵy tastardyń tegis betine salynǵanyn baıqaǵan. Munda negizinen adam beınesimen birge taýeshki, buǵy, elik, túıe, buqa syndy janýarlardyń sulbasy qashalǵan. Buqalar men túıelerdiń beıneleri iri kólemde jáne núkteleý tásilimen salynǵan. Basqa da ańdardyń nobaıly beıneleri bilinedi. Qarasaı shatqalyndaǵy tastardyń betterinen otyzdan asa beıne anyqtaldy.

Atalǵan petroglıfterdiń ishinde kún basty Sibir buǵysynyń beınesi erekshe kózge túsedi. Tarıhshylar mundaı beıneniń ejelgi qola dáýirinde kóptep salynǵanyn málimdeıdi. Ań stılinde salynǵan sýretterdiń arasynan ejelgi kóshpendilerdiń beıneleý ónerinde keń taralǵan jylqy beınesi de keziktirýge bolady. Bul jylqy maly qolı úıretilgen enolıt kezeńinde salynǵan beıneler bolýy múmkin.

Jalpy Qarasaı petroglıfterinde adamdardyń ańshylyq is-áreketteri somdalǵan. Al keı beınelerde taýeshkilerdi asqan sheberlikpen beıneleý sol qoǵamda bul ańnyń kıeli ańdar qataryna jatqyzylǵandyǵyn aıǵaqtaıdy. Jartastaǵy sýretterdiń arasynda keıde túıe beıneleri de kezdesedi. Ári sýretterden erte zamannan túz taǵylyry men tórt túlik ıesin qurmetteý, qarý-jaraqty kıe tutý nyshandary baıqalady. Bul nanym-senimder qazaq halqynyń dástúrli ǵurpynda kúni búginge deıin saqtalǵan. Óıtkeni qazaq halqy áli de tórt túlik maldy qasıet tutady.

Qola dáýirinen bizge jetken teńdessiz mádenı mura arqyly búgingi urpaq sol dáýirdegi tas qashaýshy sheber sýretshilerdiń sol kezdegi ómirge kózqarasyn, tanym-túsinigin tanı alady.