Esterińizde bolsa, osyǵan deıin «Qamshy» portalynda «Qazaqstanǵa qupıa qarý qoldanylyp jatyr ma?»(http://old.qamshy.kz/?p=24170) atty maqala jaryq kórgen bolatyn. Onda «Qamshy» portaly "sebepsiz" syrqattardyń saldarynan izdestirip kórgen edi. Sońǵy jyldary Qazaqstan medısınasy men ekologtary dármensizdik tanytqan oqıǵalar tizbegin jarıalaǵan. Sońǵy ýaqyttarda búkil Qazaqstanda oryn alyp jatqan túrli apattardyń sebebi áli kúnge jumbaq qalǵanyn kózimiz kórip, qulaǵymyz estip júr. Dese de, buǵan asa mán berip júrgenimiz shamaly. BAQ biraz ýaqyt bajaılaǵanymen, máseleniń izine maı sham alyp túsken eshkim joq-ty. Buryn sońdy, qulaq estip, kóz kórmegen jumbaq apattarǵa shet elderden maman aldyryp, zerttegenimizben tujyrymdamada kórsetken sebepterge sengińiz kelmegeni de jasyryn emes.
Endi mine, Batys Qazaqstan oblysynyń Berezovka aýylynda balalar talyp qalýda degen aqparat BAQ-ta jaryq kórdi. Bul týraly «Qamshy» portaly Azattyqqa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.
Batys Qazaqstan oblysy Berezovka aýylynyń keıbir oqýshylary Oral qalasyndaǵy kópsalaly aýrýhanada da talyp qalǵan.
Ótken jyldyń qarasha aıynan bastap Berezovka aýylynda birneshe ret oqýshylardyń jappaı talyp qalý oqıǵasy bolǵany týraly jazǵan bolatynbyz.
Aýyl turǵyndarynyń kóbi munyń sebebin Qarashyǵanaq munaı-gaz kondensaty kenishinen shyǵatyn zıandy qaldyqtardan kóredi eken. Óıtkeni, kenish aýyldan bes shaqyrym qashyqtyqta ǵana ornalasqan. Al konsorsıým basshylyǵy "barlyq qaldyqtar men gazdar ekologıalyq talaptardy saqtaı otyryp shyǵarylatynyn" aıtyp aqtalǵan.
Oral qalasynda aýrýhanaǵa túsken oqýshylar birneshe márte esterinen tanyp, qol-aıaqtary qurysyp qalǵan. Ata-analardyń aıtýynsha, lager tárbıeshileri bolǵan oqıǵany jasyryp qalmaq bolǵan. Lager jetekshisi 38 balanyń demalyp jatqandyǵyn, eshqandaı da talý faktisi tirkelmegenin aıtqanymen, ata-analar qalalyq aýrýhanaǵa barǵan soń, bárine kózderi jetken. Al aýrýhananyń bas dárigeri oqıǵaǵa qatysty qandaı da bir aqparat berýden bas tartqan.
Al byltyr qarasha aıynda Batys Qazaqstan oblysyndaǵy Berezovka aýylynda bir kúnde 30-dan astam bala talyp qalǵanda, aýrýhanaǵa basy aınalyp, denesi tyrysqan 31 adam jetkizilgen (http://www.azattyq.org/content/kazakhstan_berezovka/27182391.html). Ol kezde dárigerler «gaz balonynan ýlanǵan nemese sharshaǵannyń áseri» degen alǵashqy boljam jasaǵan. Sáýirdiń ortasynda balalary ýlanǵan ata-analar "uıqy dertiniń" belgileri de baıqala bastaǵanyn da aıtqan edi.
Sáýir aıynyń basynda Qazaqstanǵa kelgen BUU-nyń ýly qaldyq zattar jónindegi arnaıy ókili Bashkýt Týnchak Aqmola oblysyndaǵy Kalachı jáne Batys Qazaqstan oblysyndaǵy Berezovka aýyly turǵyndaryn kóshirý qajet degen.
Tizbeleı berseń, jan shoshytarlyq «Kalachı, Berezovkadaǵy uıqy derti, ekpeden keıin eki búktetilip qalǵan balalardyń múshkil háli, 180 myńǵa jýyq aqbókenniń sebepsizden sebepsiz qyrylyp qalýy men Atyraýdaǵy balyqtardyń qyrylýy, Shyǵys Qazaqstandaǵy qustardyń adamdarǵa shabýyly, Taldyqorǵandaǵy jigittiń 4 saǵat siresip qalýy, jasóspirimder arasyndaǵy sýısıd, túsik tastaý kórsetkishiniń artýy, áıelderdegi bedeýlik pen erkekterdegi belsizdiktiń artýy, qaınar kózderi belgisiz azyq-túlikter, dinı aǵymdardyń álegi t.b.» oqıǵalardy da kózimizben kórdik, sharasyzdyq tanyttyq. Quzyrlary qolynda turǵan, bıliktiń bıiginde júrgen kókelerimizdiń ózderi dármensizdik tanytyp otyrǵan jumbaq aýrýlar men jumbaq shabýyldardyń astarynda álde kimderdiń ultty qurtý, memleketti joıý pıǵyly jatqan joq pa degen suraq óziniń mańyzdylyǵyn joǵaltpaı otyrǵany da ras.
Nurgeldi Ábdiǵanıuly
