21-23 sáýir kúnderi aralyǵynda Almatyda "Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasynyń jetistikteri men perspektıvalary" atty Qazaqstan balalar dárigerleriniń İH sezi onlaın-rejımde ótti.

Tórt jylda bir ret ótkiziletin shara bıyl 9000-nan asa balalar dárigeriniń basyn qosty. QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi, Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵy men Qazaqstan Pedıatrlar Odaǵynyń uıymdastyrýymen úsh kún boıy ótken sıez jumysyna AQSH, Chehıa, Ulybrıtanıa, Reseı, Ýkraına, Belarýs, Ázirbaıjan, Ózbekstan, Qyrǵyzstan jáne basqa da alys-jaqyn shetelderdiń mamandary, pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy salasynyń  jetekshi ǵalymdary men sarapshylary, sondaı-aq otandyq ǵalymdar men pedıatr dárigerler qatysty.

Sharanyń saltanatty ashylý rásimin QR Densaýlyq saqtaý mınıstri A.Soı ashty.

– Ana men bala densaýlyǵyn qorǵaý memleket pen Qazaqstannyń densaýlyq saqtaý júıesiniń basym mindetteriniń biri. Eldiń bolashaǵy – jas urpaqtyń densaýlyǵyna baılanysty. Elimizde jyldan-jylǵa balalar ólim-jitim kórsetkishi azaıyp keledi. Máselen, sońǵy 5 jylda balalar óliminiń kórsetkishi 1,4 esege, al náresteler óliminiń kórsetkishi 1,2 esege tómendedi. Bala jasyndaǵy aýrýlardy erte anyqtaý jáne ýaqtyly túzetý men emdeýdi júrgizý maqsatynda skrınıngtik baǵdarlamalardy jetildirý boıynsha jumystar júrgizilýde. Zat almasýdyń tuqym qýalaıtyn aýrýlaryn, erte aralasý, ómir súrý sapasyn jaqsartý jáne áleýmettik máni bar aýrýlardyń júktemesin azaıtý maqsatynda sensorlyq buzylýlardy dıagnostıkalaýdyń jańa ádisteri engizilýde. Onkologıalyq aýrýlary bar balalarǵa tolyq memlekettik qoldaý kórsetiledi. Balalardy ońaltý óz damýyn aldy. Balalardyń aýrýshańdyǵyn, múgedektigi men ólim-jitimin tómendetýge qol jetkizýde  qazaqstandyq balalar dárigerleriniń qosqan úlesi zor, – dep atap ótti QR Densaýlyq saqtaý mınıstri A.Soı.

"Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵy" AQ-nyń Basqarma tóraıymy, QR DSM shtattan tys bas pedıatry Rıza Boranbaeva alǵy sózinde Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy pedıatrıalyq qyzmettiń búgingi jaǵdaıymen bólisti. Onyń baıandamasynda atap ótilgendeı, jyl saıyn elde 390 000-nan astam bala dúnıege keledi, QR-daǵy balalardyń jalpy sany 6 289,8 myń balany qurady.

– Elimizde bolyp jatqan bala dárigerleriniń IX sezine qatysyp otyrǵandaryńyzǵa qýanyshtymyz. Bul forým Qazaqstan úshin árbir 4 jylda bir ret ótkizeletin dástúrli úrdiske aınaldy. Búkil jer betin jaılaǵan COVID-19 koronavırýs pandemıasy bizdiń ómirimizge orasan zor áser etti. Keıbir kózqarastar men basymdyqtar ózgerdi, halyqtyń densaýlyǵy, onyń ishinde balalardyń densaýlyǵyn qorǵaý máselesi ózekti jáne qundy bola bastady. Óıtkeni balalar qoǵamnyń eń osal, álsiz bóligi bolyp sanalady.

Bizdiń eldiń pedıatrlary da COVID-19-qa qarsy kúreste erekshe belsendilik kórsetti. Pandemıa jalǵasýda, biraq balalardyń basqa aýrýlaryn dıagnostıkalaý jáne emdeý máseleleri kezek kúttirmeıdi. Búgingi kúni ártúrli sozylmaly nemese tuqym qýalaıtyn aýrýy bar balalarǵa medısınalyq kómektiń qoljetimdiligin qamtamasyz etý burynǵydan da beter mańyzdy bolyp otyr. Densaýlyq saqtaý salasynda jańa dıagnostıkalyq jáne terapıalyq tehnologıalardy engizýdi de odan ári jalǵastyrý qajet.

Sıez balalarǵa medısınalyq kómek kórsetý júıesin jetildirýge, álemdik ǵylym men praktıkanyń jahandyq jetistikteri máselelerin sheshýge laıyqty úles qosatynyna jáne pedıatrıalyq kómekti odan ári damytýǵa jáne jetildirýge jańa qýatty serpin beretinine senimdimiz, – dep atap ótti Pedıatrıa ortalyǵynyń basshysy R.Boranbaeva.

Plenarlyq májilistiń ashylý saltanatynda sonymen qatar, S.Asfendıarov atyndaǵy QazUMÝ-dyń rektory T.S.Nurǵojın, AQSH-tyń Jahandyq pedıatrıa departamentiniń basshysy, St.Jude Global dırektory Karlos Rodrıges Galındo jáne Ýkraına eliniń  Ohmatdet ulttyq mamandandyrylǵan aýrýhananyń bas dırektory V.Jovnır quttyqtaý sóz sóıledi.

Úsh kún boıy ótken sıez alańynda balalar jasyndaǵy aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýdiń eń ózekti máseleleri, atap aıtqanda, balalardaǵy aýrýlardy emdeý men dıagnostıkalaýdyń zamanaýı ádisteri, pedıatrıa, neonatologıa, balalar hırýrgıasy,  balalardaǵy sırek kezdesetin aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýdiń jańa standarttary, ártúrli somatıkalyq jáne hırýrgıalyq patologıasy bar balalardy ońaltý jáne medısınalyq-áleýmettik beıimdeý, balalar jasyndaǵy qarqyndy terapıa men anestezıologıa, pedıatrıadaǵy aqparattyq tehnologıalardy damytý máseleleri jáne t.b. osy syndy náresteler men búldirshinderdi emdeý men pedıatrıa salasyna qatysty ózekti máseleler talqylanyp, ǵylymı jobalar usynyldy. Barlyǵy 14 ǵylymı sesıa barysynda 100-den astam baıandama jasaldy.   Sonymen qatar, sıez barysynda pedıatrıa tájirıbesinde sırek kezdesetin ár túrli klınıkalyq jaǵdaılar kóptiń talqysyna salyndy.

Sıez sońynda arnaıy rezolúsıa shyǵarylyp, pedıatrıa salasynyń negizgi máseleleri naqtylanyp, damý bolashaǵy aıqyndaldy.

Sıez aıasynda 23 sáýir kúni doktoranttar, magıstranttar jáne rezıdentterge arnalǵan "Jas zertteýshi: zamanaýı pedıatrıa men balalar hırýrgıasynyń syn-tegeýrinderi men damý perspektıvalary" atty jas ǵalymdar forýmy ótti.

Jas ǵalymdardyń ǵylymı áleýetin arttyrý, pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy salasyndaǵy ózekti máselelerdi kóterý arqyly jas mamandardy ǵylymmen aınalysýǵa shaqyrý, densaýlyq saqtaýdy damytýdyń memlekettik baǵdarlamasyn iske asyrý, jas dárigerlerdiń rólin arttyrý maqsatynda ótken forýmda óz elimizdiń, TMD jáne shet elderdiń ǵylymı-zertteý ınstıtýttary men ǵylymı ortalyqtarynda jáne joǵarǵy oqý oryndarynyń rezıdentýrasynda, magıstratýra men PhD-doktorantýrasynda oqıtyn jas ǵalymdardyń ǵylymı maqalalary, jarıalanymdary men aýyzsha jáne posterlik baıandamalary usynyldy.

Ǵylymı-zertteý jobalardy pedıatrıa jáne hırýrgıa salasynyń bilikti mamandarynan quralǵan qazylar alqasy baǵalap, saralady. 

Konferensıa sońynda usynylǵan jumystar "Úzdik baıandama", "Úzdik tezıs", "Úzdik posterlik baıandama" atalymdary boıynsha anyqtalyp, arnaıy dıplomdarmen marapattaldy.

Bıylǵy  Jas ǵalymdar forýmynyń jeńimpazdary:

1. "Úzdik baıandama" – Alena Goncharova, QazOjRǴZI dárigeri.
2. "Úzdik tezıs" – Darıa Bekbatyrova, balalar onkologıa/gematologıasy mamandyǵy boıynsha Asfendıarov atyndaǵy QazUMÝ-dyń rezıdenti.
3. "Úzdik posterlik baıandama" – Pýlatova Vısola, Nurjamal Keńes, Klara Joldasbekova, pedıatrıa mamandyǵy boıynsha Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵynyń rezıdentteri (2 jyl).

Úzdik baıandamalar men ǵylymı maqalalar Pedıatrıa jáne balalar hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵyna qarasty "Pedıatrıa jáne bala hırýrgıasy" ǵylymı jýrnalynda jarıalandy.  Jýrnal ǵylymı qyzmetterdiń nátıjelerin jarıalaý úshin QR ǴBM-niń Ǵylym jáne bilim salasyn qadaǵalaý komıtetimen usynylǵan, sondaı-aq Reseılik ǵylymı dáıeksóz alý ındeksi (RINS) málimetter bazasyna kiredi.

Pedıatrıa jáne bala hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵy emdeý mekemesi ǵana emes, tájirıbeli kadrlardy daıyndaıtyn, ǵylymı jobalardy iske asyratyn ortalyq. "Pedıatrıa", "Balalar hırýrgıasy", "Pýlmonologıa" jáne "Balalar onkologıa /gematologıasy" salasy boıynsha rezıdentter osynda oqytylady. Búgingi kúni jas mamandar elimizdiń ár aımaǵyndaǵy medısınalyq ortalyqtar men mekemelerde qyzmet jasaýda.

Pedıatrıa jáne bala hırýrgıasy ǵylymı ortalyǵy S.D.Asfendıarov atyndaǵy Qazaq UMÝ-dyń, "Qazaq medısınalyq úzdiksiz bilim berý"  ýnıversıteti men Respýblıkalyq medısınalyq kolejdiń klınıkalyq bazasy. Ortalyq bazasynda balalar gemotologıasy, kardıologıasy jáne revmotologıasy boıynsha qaıta daıarlyqtan ótý, pedıatrıanyń kókeıkesti máseleleri (pýlmonologıa, gemotologıa, gastroenterologıa, kardıorev-motologıa, fýnksıonaldyq naqtamalaý jáne zerthana isi) boıynsha dárigerlerdiń bilimin jetildirý sıkldary júrgiziledi.

"Pedıatrıa jáne balalar

hırýrgıasy  ǵylymı ortalyǵy"

baspasóz qyzmeti