Nursultan Nazarbaev el­shi­lerdi dıplomatıalyq mıs­sıa­larynyń bastalýymen quttyq­tap, olardyń qyzmeti ekijaq­ty qarym-qatynastar men el­deri­mizdiń arasyndaǵy ózara tıimdi yn­tymaqtastyqty damytýǵa sep­tigin tıgizedi dep úmittenetinin aıtty.

«Búgingi kezdesýimiz búkil Qa­zaqstanda aıryqsha oqıǵa – Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy keńi­nen toılanyp jatqan kezeń­men tuspa-tus kelip otyr. Bul mem­lekettik qurylym qazaq ultyn uıystyrý isinde aıryqsha ról atqardy. Biz jańa tarıhı kezeńde memlekettiliktiń baıyrǵy dástúrlerin jańǵyrttyq», – dedi óz sózinde Memleket basshysy. Osylaı deı kele, Qazaqstan Prezıdenti táýelsizdik jyldarynyń ishinde zamanaýı memlekettiliktiń berik irgetasy – qarqyndy damyǵan naryqtyq ekonomıka jáne turaqty saıası júıe qurylǵanyn aıtty.

«Bıyl Ult josparynyń 100 qadamy arqyly naqtylanǵan bes ınstıtýttyq reforma bas­taý aldy. Qazaqstannyń aı­tar­lyqtaı tranzıttik-kólik áleýeti bar. «Nurly Jol» baǵdar­lamasy aıasynda biz respýb­lıkada ınfraqurylym qalyptastyryp jatyrmyz. Jibek jolyn jańǵyrtý arqyly halyqaralyq kólik dálizderi qalyptasýda. Brıtan quqyǵyna negizdelgen «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵy qurylýda, onda qosymsha qun salyǵyn qaıtarý, jumys kúshin tartý jáne basqa da erekshe jeńildikter qarastyrylady», – dedi Nursultan Nazarbaev.

Rásim barysynda Memleket basshysy 2017 jyly Asta­nada «Bolashaqtyń energıa­sy» taqyrybyna arnalǵan EKSPO-2017 halyqaralyq ma­mandandyrylǵan kórme óte­tinine toqtaldy. Buǵan qosa, elimizdi álemdegi damyǵan 30 eldiń qataryna qosýdy kózdeıtin Qazaqstannyń 2050 jylǵa deıingi damý strategıasy júzege asyrylyp jatqanyn da aıtý kerek. Nursultan Nazarbaev osynyń bári dıplomattar ókildik etip otyrǵan memlekettermen aradaǵy ózara tıimdi yntymaqtastyq úshin jaqsy múmkindikter men perspektıvalarǵa jol ashatynyn aıtty.

Qazaqstan Prezıdenti, sonymen qatar, HHİ ǵasyrda jahandyq jańa arhıtektýra qalyptastyrý isi jahandyq qaýip-qater ulǵaıǵan tusta júrgizilip jatqanyn, bularmen kúresý barlyq memlekettiń kúsh-jigerin jumyldyrýdy talap etetinine nazar aýdardy jáne Qazaqstan halyqaralyq baılanystar aıasyn belsendi túrde keńeıtý jáne tereńdetý baǵytyn jalǵastyra beretinin atap ótti.

«Biz ózara senimdi qalpyna keltirýge, beıbitshilik pen qaýipsizdikti halyqaralyq quqyq negizinde nyǵaıtýǵa baǵyttalǵan is-áreketterdi qoldaımyz. Qazaqstannyń Dúnıejúzilik saýda uıymyna kirýi álem elderimen saýda jasaýǵa múmkindik beredi. Biz, sondaı-aq, Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymyna qosylý jóninde kelissóz júrgizip jatyrmyz. Qazaqstan Birikken Ulttar Uıymy Qaýipsizdik Keńesiniń 2017-2018 jyldardaǵy turaqty emes músheligine kandıdatýrasyn usyndy. Elimizdiń kandıdatýrasy sizderdiń memleketterińiz tarapynan qoldaý tabady dep úmittenemiz», – dedi Qazaqstan Prezıdenti.

Nursultan Nazarbaev, sondaı-aq, Nú-Iorkte ótken BUU Bas Assambleıasynyń mereıtoılyq 70-shi sesıasynda terorızmge, kedeıshilikke qarsy kúreske, ıadrolyq qarýdy taratpaýdy qamtamasyz etýge qatysty birqatar usynys jasaǵanyn aıtty, Azıadaǵy senimdi seriktes – Koreıa Respýblıkasymen dostyq qarym-qatynastardy joǵary baǵalaıtynyna nazar aýdardy.

«Bizdiń yntymaqtastyǵymyz bıik deńgeıge kóterildi. Koreıa Respýb­lı­kasynyń Prezıdenti Pak Kyn He Asta­naǵa 2014 jyly memlekettik saparmen keldi. Sol kezde biz yntymaqtastyqty jal­ǵastyrýǵa ózara múddeli ekenimizdi ras­tadyq. Qazaqstan ekonomıkasyna sal­ǵan Koreıa ınvestısıasynyń jalpy kólemi 4 mıllıard dollardan asty. Koreıa kompanıalarynyń qatysýymen birlesken 24 joba iske asyrylýda. Astana men Seýldiń halyqaralyq máseleler jó­nindegi ustanymdary uqsas. Saýda-ekonomıkalyq, gýmanıtarlyq jáne basqa salalardaǵy ekijaqty yntymaqtastyq aıasyn keńeıtý halyqtarymyzǵa paıda ákeletinine senimdimin», – dedi Nursultan Nazarbaev.

Memleket basshysy Qazaqstannyń Ior­danıamen ózara tıimdi yntymaq­tas­tyqty keńeıtýge múddeli ekenin aıtty. Bul jóninde Prezıdent: «Ekijaqty qarym-qatynastar yntymaqtastyqtyń barlyq baǵyttary boıynsha júıeli damyp keledi. Joǵary deńgeıde senimdi dıalog ornyqqan. Biz Iordanıaǵa Qazaqstannyń syrtqy saıası bastamalaryna udaıy qoldaý kórsetip, elimizde ótkizilgen barlyq halyqaralyq sharalarǵa turaqty qatysyp kele jatqany úshin alǵys aıtamyz. Koról İİ Abdallaǵa bıylǵy maýsymda ótken Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń 5-seziniń jumysyna qatysqany úshin rızashylyǵymdy bildiremin. Biz túrli salalarda yntymaqtastyqty jolǵa qoıýǵa, eki el halqynyń ıgiligi úshin birlesken iskerlik jobalardy júzege asyrýǵa daıynbyz», – dedi Elbasy.

Nursultan Nazarbaev bizdiń elimiz ben Ispanıa Koróldigin dástúrli dos­tyq qarym-qatynastarǵa qurylǵan ynty­maqtastyq baılanystyratynyna toqtala kele, joǵary deńgeıdegi Qazaqstan-Ispanıa qarym-qatynastary saıası dıalogymyzdyń belsendiligi men saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń qarqyndy damýy arqyly erekshelenip otyrǵanyn jetkizdi.

«Biz Ispanıaǵa Birikken Ulttar Uıymy Qaýipsizdik Keńesiniń 2017-2018 jyldardaǵy turaqty emes músheligine usynylǵan Qazaqstannyń kandıdatýrasyn qoldaǵany úshin rızashylyq bildiremiz. Ispanıa Úkimetiniń tóraǵasy Marıano Rahoıdyń 2013 jylǵy resmı sapary elderimizdiń yntymaqtastyǵyna tyń serpin berdi. Qazaqstanda Ispanıanyń kóptegen kompanıalary tabysty jumys júr­­gizýde. Osy baǵytty jalǵastyrý mańyz­dy», – dedi bul týraly Memleket bas­shysy.

Qazaqstan Prezıdenti, sonymen qatar, Palestınanyń Qazaqstannyń Taıaý Shy­ǵys­taǵy mańyzdy seriktesi ekenin aıtty. «Biz Palestınamen yntymaqtastyqty keńeıtýge jáne tereńdetýge zor mańyz beremiz. Palestına-Izraıl qaqty­ǵy­synyń oń sheshilmeýine baılanysty biz­diń yntymaqtastyǵymyzdyń áleýeti ázir­she júzege aspaı otyr. Qazaqstan óz táýel­siz­diginiń alǵashqy kúninen bastap bul prob­lemany halyqaralyq quqyq negizinde ret­teýdi jaqtap keledi», – dedi Nursultan Nazarbaev.

Budan keıin Memleket basshysy Qa­zaq­stannyń Latvıa Respýblıkasymen ynty­maqtastyqty odan ári damytýǵa nıetti ekenin aıta kele Latvıany Baltyq óńirin­degi mańyzdy saýda-ekonomıkalyq serik­tesi retinde qarastyratynyn jetkizdi.

«Kólik-tranzıt, mashına jasaý jáne aýyl sharýashylyǵy, aqparattyq tehnologıa, bilim berý men týrızm salalaryndaǵy yntymaqtastyqtyń áleýeti zor. Saýda-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq sala­lardaǵy baılanystar aıasyn keńeıtýdi kóz­dep otyrmyz», – dedi Qazaqstan Prezı­denti.

Sóziniń sońynda Nursultan Nazar­baev elshilerdi Astanada jaýapty dıplo­ma­tıalyq qyzmetteriniń bastalýymen quttyqtap, densaýlyq pen tabys tiledi.

Bul kúni Qazaqstandaǵy Tótenshe jáne ókiletti elshiler de sóz alyp, taraptar arasyndaǵy baılanystar jaıyna toqtaldy. Máselen, Koreıa Respýblıkasynyń Qazaqstandaǵy Tótenshe jáne ókiletti elshisi Cho Eng Chon táýelsizdik jyldarynda Qazaqstannyń jyldam ári qarqyndy damýǵa qol jetkizgenin, al respýblıka azamattary bolashaqtaryna senimdi ekenin atap ótti. Ol, sondaı-aq, Koreıa basshylyǵy eki eldiń arasynda yntymaqtastyqtyń zor áleýeti bar ekenin kórip otyrǵanyn jáne ony júzege asyrý úshin bar kúsh-jigerlerin jumyldyrýǵa nıetti ekenin aıtty.

«Meniń Qazaqstanǵa kelgenime 6 aıǵa jýyqtady. Osy ýaqyt aralyǵynda men Almaty, Óskemen, Atyraý, Qaraǵandy qalalarynda boldym. Saıası, isker top ókilderimen, memlekettik qyzmetkerlermen, stýdenttermen kezdesý ótkizdim. Osyndaı kezdesýler barysynda men Qazaqstannyń jyl ótken saıyn qarqyndy túrde damyp kele jatqanyna kóz jetkizdim. Sondyqtan, Qazaqstanda qyzmette júrgen kezimde ózime júktelgen dıplomatıalyq mindetterdi atqarýǵa kúsh salatyn bolamyn», – dedi Cho Eng Chon.

Iordanıa Hashımıttik Koróldiginiń Tótenshe jáne ókiletti elshisi Ahmed Idrıs Inab Qazaqstanda óz eliniń atynan ókildik etý zor mártebe ekenin aıta kelip, ekijaqty yntymaqtastyq máselelerine toqtaldy.

«Qazaqstan men Iordanıa Hashımıttik Koróldiginiń arasyndaǵy áriptestik baılanystar 1990-jyldardyń basynan beri jalǵasyp keledi. Iordanıa búginde Qazaqstannyń barlyq halyqaralyq, sonyń ishinde óńirlik jáne jahandyq máselelerge qatysty ustanymdaryn qoldaıdy. Elderimizdiń arasynda ekonomıka, saýda jáne mádenı salalar boıynsha ekijaqty kelisimderdiń qomaqty negizi qalyptasqan. Mádenı salalarda da jaqsy qarym-qatynas ornatylǵan. Bolashaqta biz Qazaqstan aýmaǵynda, mysaly, farmasevtıka salasynda Iordanıa zaýyttary salynady dep oılaımyz», – dedi Ahmed Idrıs Inab óz sózinde.

Ispanıa Koróldiginiń Tótenshe jáne ókiletti elshisi Pedro Hose Sans, Serrano óz eliniń birinshi bolyp Qazaqstanmen strategıalyq seriktestik týraly kelisimge qol qoıǵanyna nazar aýdardy.

«Mundaı qarym-qatynas ekijaqty jáne kópjaqty baǵytta nyǵaıa túsedi dep oılaımyz»,– dedi ol. Pedro Hose Sans sondaı-aq, Ispanıanyń bıyl jyl aıaǵyna deıin qol qoıylatyn Qazaqstan men Eýropalyq odaq arasyndaǵy keńeıtilgen seriktestik jáne strategıalyq yntymaqtastyq týraly kelisimdi qoldaıtynyn jetkizdi.

Palestına Memleketiniń Tótenshe jáne ókiletti elshisi Montaser Abý Zeıd Memleket basshysy men Qazaqstan halqyna BUU Bas Assambleıasy men Qaýipsizdik Keńesiniń arab-ızraıl qaqtyǵysyna baılanysty barlyq qararǵa naqty ustanym tanytqany úshin alǵysyn bildirdi.

«Búginde Qazaqstan sizdiń basshy­ly­ǵyńyzben Taıaý Shyǵystaǵy ahýaldy beıbit retteý úderisinde mańyzdy ról atqaryp otyr», – dedi Montaser Abý Zeıd.

Latvıa Respýblıkasynyń elshisi Iýrıs Pogrebnáks Qazaqstan Latvıanyń Ortalyq Azıadaǵy iri saýda-ekonomıkalyq seriktesi ekenin atap kórsetti.

«Búginde kólik, farmasevtıka, aq­pa­rattyq tehnologıalar, qaldyqtardy qaıta óńdeý, azyq-túlik ónimderiniń óndirisi, qurylys sıaqty salalarda ekijaqty yntymaqtastyq úshin zor múmkindikter bar. Qazaqstan Latvıa úshin mańyzdy tranzıttik seriktes bolyp sanalady. Biz úshin Qazaqstan men Qytaıdyń shekarasyndaǵy Qorǵas «qurǵaq portynyń» múmkindikteri zor qyzyǵýshylyq týdyrady», – dedi Iýrıs Pogrebnáks.