قازاقستانداعى جۇمىسپەن قامتۋ مەن كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ماسەلەلەرى

/uploads/thumbnail/20170808103157485_small.jpg

ناتيجەلى جۇمىسپەن قامتۋدى جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باعدارلاماسى اياسىندا 2017 جىلعا 85،3 ملرد. تەڭگە قاراستىرىلعان دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

جەدەل دەرەكتەرگە سايكەس، اعىمداعى جىلدىڭ 1 تامىزىندا باعدارلاماعا قاتىسۋعا 276،2 مىڭ ادام نيەت ءبىلدىرىپ، ونىڭ ىشىندە 248،4 مىڭ ادام نەمەسە 90%-ى باعدارلاماعا قاتىسۋشىلار قاتارىنا قوسىلدى.

جۇمىسپەن قامتۋ باعدارلاماسىنداعى 200 مىڭ ادام (نەمەسە قاتىسۋشىلاردىڭ 80،5%-ى) – جۇمىسسىز، ال 48،4 مىڭ ادام (19،5%) ءوزىن جۇمىسپەن قامتىعان سانالادى.

ەسەپتىك كەزەڭدە ەڭبەكپەن قامتىلعان 213،9 مىڭ ادامنىڭ 83،4%-ى نەمەسە 178،3 مىڭ ادام مىندەتتى زەينەتاقى جارناسىنا يە.

تۇراقتى جۇمىسقا ەڭبەكپەن قامتىلعانداردىڭ جالپى سانىنان (119،9 مىڭ ادام) 56،1%-ى ورنالاستى.

باعدارلامانىڭ العاشقى باعىتىندا تەحنيكالىق-كاسىبي بىلىممەن جانە قىسقا مەرزىمدەگى كاسىبي وقۋمەن قامتاماسىز ەتۋ كوزدەلگەن.

بۇل باعىت اياسىندا اعىمداعى جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدەن وتپەگەن جانە وقۋ ورىندارىنا تۇسپەگەن مەكتەپ تۇلەكتەرى ءۇشىن تەگىن كاسىبي جانە تەحنيكالىق ءبىلىم قامتاماسىز ەتىلەتىن بولادى. قاجەتتى ەرەجەلەر قابىلدانىپ، ۇبت-دان وتپەگەن وقۋشىلاردىڭ تىزىمدەرى انىقتالدى. 320-عا جۋىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى مەن كوللەدجدەردىڭ جانە وقۋ ورتالىقتارىنىڭ تىزبەسى بەكىتىلدى.

21 مىڭعا جۋىق جاس تولقىن وكىلى باعدارلاما ەسەبىنەن 2،5 جىلعا، وقۋىن جانە شاكىرتاقىسىن تولەي وتىرىپ، سونداي-اق، جول شىعىنىن وتەۋ، ءبىرجولعى ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى تەحنيكالىق-كاسىبي وقۋعا جولدانادى.

اعىمداعى جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن ەڭبەك نارىعىندا سۇرانىسقا يە كاسىپتەر مەن داعدىلار تۇرعىسىندا جۇمىسشى كادرلاردى كاسىبي وقىتۋ باستالدى. بۇگىنگى تاڭدا قىسقا مەرزىمدى كۋرستارعا 27،7 مىڭ ادام جىبەرىلگەن.

مينيسترلىك پەن «اتامەكەن» ۇكپ اراسىندا ءوزارا ىنتىماقتاستىق پەن ارەكەتتەسۋ جايلى مەموراندۋمعا قول قويىلعان. قازىرگى كەزدە «اتامەكەن» ۇكپ تىزىلىمىنە 39 كاسىپورىن ەنگەن.

بۇگىندە الماتى مەن قىزىلوردا وبلىستارىندا جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ وقۋ ورتالىقتارىندا وقۋ باستالعان.

5 وڭىردە (اقمولا، اقتوبە، شىعىس قازاقستان، ماڭعىستاۋ، قوستاناي وبلىستارى) قاناتقاقتى تارتىپتە ءموبيلدى وقۋ ورتالىقتارى ارقىلى قىسقا مەرزىمگە ارنالعان كاسىبي وقىتۋ سىناقتان وتەدى.

قازىردە اقتوبە، قوستاناي جانە ماڭعىستاۋ وبلىستارىندا ءموبيلدى وقۋ ورتالىقتارىن جەتكىزۋ بويىنشا قىزمەت كورسەتۋشىلەرمەن شارتتار جاسالىپ، اقمولا جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا بايقاۋ پروسەدۋرالارى وتكىزىلۋدە.

ەكىنشى باعىت: جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ.

بۇل ماقساتتا جاڭا باعدارلامادا نەسيەلەۋ اۋقىمى كەڭەيىپ، قالا تۇرعىندارى دا قاتىساتىن بولىپ شەشىلدى.

نەسيەنىڭ جوعارعى سوماسى 18 ملن تەڭگەگە دەيىن ءوسىپ، مەرزىمى 5 جىلعا دەيىن، ال مال شارۋاشىلىعىمەن نەمەسە اۋىلشارۋاشىلىعى كووپەراتيۆىن قۇرۋمەن اينالىسقان جاعدايدا 7 جىلعا دەيىن انىقتالدى جانە دە تۇپكى قارىز الۋشىعا جىلدىق نەسيە مولشەرلەمەسى 6%-دان اسپايتىنداي بەلگىلەندى. 

باعدارلاماعا «دامۋ» قورى، «قازاگرو» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگىنىڭ ەنشىلەس ۇيىمدارى – اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى مەن اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسى جانە «قازاگروگارانت» اق سىندى قارجى ينستيتۋتتارى جۇمىلدىرىلعان.

نەسيەگە قولجەتىمدىلىك ءورىسىن ۇزارتۋ ماقساتىندا نەسيەلەردى كەپىلدەندىرۋ تەتىگى ەنگىزىلگەن: باستاۋىش كاسىپكەرلەرگە 85% جانە كاسىبى قىزمەت ەتىپ تۇرعان بيزنەس يەلەرىنە 50% ماڭايىندا. «اۋىلداعى شاعىن نەسيەلەۋ» ەرەجەلەرىندە (ق ر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى بۇيرىعىمەن بەكىتىلگەن) زاڭ جۇزىندە جەكە تۇلعالارعا شاعىن نەسيە الۋعا قاجەت قۇجاتتار سانى 30-دان 14-كە، زاڭدى تۇلعالارعا 9 قۇجاتقا دەيىن قىسقاردى.

7 ايدا اۋىلدا 3 102 شاعىن نەسيە بەرىلسە، ونىڭ ىشىندە اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى ارقىلى 2 581 ادام، اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسى ارقىلى (شاعىن نەسيەلەۋ ۇيىمى مەن نەسيەلىك سەرىكتەستىكتەر) 521 ادام نەسيەلەنگەن. بۇل رەتتە 1 886 ادام نەمەسە جوسپاردان 32،5% جاڭا باعدارلاما قاراجاتى ەسەبىنەن شاعىن نەسيە العان (5800 شاعىن نەسيە).  

ەڭ كوپ شاعىن نەسيە وڭتۇستىك قازاقستان (922) جانە پاۆلودار (144) وبلىستارىندا بەرىلسە، ەڭ ازى اتىراۋ وبلىسىندا (40) تىركەلگەن.

وسىمەن بىرگە، ءساۋىر ايىندا، باعدارلاما قاتىسۋشىلارىن كاسىپكەرلىك داعدىلارعا ۇيرەتۋگە جانە ولاردىڭ بيزنەس-جوبالارىن قولداۋعا ارنالعان «باستاۋ-بيزنەس» جوباسى باستاۋ الدى.

بۇگىنگى ۋاقىتتا كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىنە وقىتۋمەن 7 834 ادام نەمەسە جوسپاردان 52% (15 000 ادام) قامتىلىپ، وقۋىن 5 707 ادام اياقتادى.

ءۇشىنشى باعىت: حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋ مەن ەڭبەك رەسۋرستارىنىڭ ۇتقىرلىعىن ارتتىرۋ ارقىلى ەڭبەك نارىعىن دامىتۋ.

ءۇشىنشى باعىت جونىندە جۇمىسسىز جانە ءوزىن جۇمىسپەن قامتىعان جانداردى جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدە 213 مىڭنان استام ادام ەڭبەكپەن قامتىلىپ، الەۋمەتتىك جۇمىس ورىندارىنا 18 مىڭ ادام نەمەسە جوسپاردان 109،7%، قوعامدىق جۇمىستارعا 61 مىڭعا جۋىق ادام نەمەسە جوسپاردان 78،5% جىبەرىلسە، 15 مىڭ جاس مامان نەمەسە جوسپاردان 88،2% جاستار تاجىريبەسىنە جولدانعان. 120 مىڭداي ازامات بولسا، جۇمىس بەرۋشىلەردەگى بوس ورىندارعا جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارى ارقىلى تۇرعىزىلعان. 

ەڭبەك ۇتقىرلىعىن ارتتىرۋ شارالارى بويىنشا، باعدارلامانى تاجىريبەدە شىڭداۋ ماقساتىندا، ەلدىڭ سولتۇستىك جانە ورتالىق وبلىستارىنداعى جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ قاتىسۋىمەن ەڭبەك كۇشى ارتىق وڭىرلەردە 5 ءوڭىرارالىق بيزنەس-فورۋم وتكىزۋ جوسپارلانعان.

اعىمداعى جىلى كوشتى قابىلدايتىن وڭىرلەردەگى جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ اتسالىسۋىمەن وڭتۇستىك قازاقستان، ماڭعىستاۋ جانە الماتى وبلىستارىندا ءوڭىرارالىق بوس جۇمىس ورىندارى جارمەڭكەلەرى ءوتتى.

بيىلعى 1 تامىزداعى جاعداي بويىنشا 442 وتباسى قونىس اۋدارسا، ونىڭ 172ء-سى ەڭبەك كۇشى ارتىق وڭىرلەردەن كوشكەن ىشكى قونىس اۋدارۋشىلار بولىپ سانالادى.

باعدارلاماعا ازاماتتاردىڭ ەرىكتى قونىس اۋدارۋىن ىنتالاندىرۋ تۇرعىسىنان ءبىرقاتار قوسىمشا شارالاردى ەنگىزۋ ماقسات ەتىلۋدە:

- قونىس اۋدارۋشىلارعا كوش پەن باسپانا جالداۋعا جانە قونىس اۋدارۋشىلاردى ورنالاستىرۋ ماسەلەلەرىن تولىق شەشە وتىرىپ، تۇراقتى جۇمىسقا قابىلداۋعا دايىن جۇمىس بەرۋشىلەرگە سۋبسيديا بەرۋ؛

- «تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى» اق ارقىلى قونىس اۋدارۋشىلارعا قارىز بەن سۋبسيديا بەرۋدىڭ وڭايلاتىلعان جۇيەسى؛

-  قونىس اۋدارۋشىلارعا ۇزارتۋ قۇقىعىمەن ءارى بايقاۋ وتكىزۋسىز وتەۋسىز نەگىزدە قولدانۋ بويىنشا باۋ-باقشا وسىرۋگە، كوممەرسيالىق ماقساتتار مەن اۋىلشارۋاشىلىق قىزمەتىنە جەر تەلىمدەرىن بەرۋ؛

- «بيزنەس-باستاۋ» جوباسى بويىنشا وقۋدان سوڭ جاڭا بيزنەس-يدەيالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن گرانتتار بەرۋ؛

- تۇلەكتەردى «ماڭگىلىك ەل جاستارى – يندۋسترياعا!» جوباسى بويىنشا («سەرپىن – 2050») قونىس اۋدارۋ جەرىنە قاراماستان، باعدارلاماعا قاتىسۋشىلار قۇرامىنا قوسۋ.

قاتىستى ماقالالار