قۇرمەتتى وقىرماندار!  «سول جاعالاۋ» اقپاراتتىق-ساراپتامالىق توبى قۇرىلعانىڭ حابارلايمىز!

«سول جاعالاۋ» اقپاراتتىق-ساراپتامالىق توبى تۇراقتى تۇردە مەملەكەتىمىزدىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتىن، اقپاراتتىق، ساياسي-يدەولوگيالىق، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايىن باقىلاپ، مونيتورينگ جۇرگىزۋمەن، رەيتينگتىك ولشەمدەر جاساپ، ساراپتاما ماتەريالدارىن دايىندايدى. تىعىز ارىپتەستىك اياسىندا Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى «سول جاعالاۋ» اناليتيكاسىن تۇراقتى تۇردە جاريالاپ وتىرادى.

«سول جاعالاۋ» اقپاراتتىق-ساراپتامالىق توبىنىڭ العاشقى رەيتينگىتىك ولشەمى ماۋسىم، شىلدە، تامىز ايلارىن قامتيدى. بۇل رەيتىنگتىك ولشەمدە قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك بيلىكتەگى ساياسي تۇلعالارىنىڭ ىشكى ساياساتتاعى ىقپالدىلىعىن، ناتيجەلىگىن، ولاردىن جۇمىسىنا ساراپشىلار مەن جۋرناليستەردىن بەرەتىن باعالارى كورسەتىلەدى.

العاشقى بەستىكتى  جاقىندا عانا پرەزيدەنت وكىمىمەن وكىلەتتىلىگى 2022 جىلعا دەيىن سوزىلعان، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى ادىلبەك جاقسىبەكوۆ باستاپ تۇر. جاقسىبەكوۆ قازاقستاننىڭ باستى ساياسي شتابى - پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى رەتىندە ەڭ ىقپالدى ساياسي قايراتكەر بولىپ تابىلادى. رۋحاني جاڭعىرتۋ بويىنشا باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانى ادىلبەك جاقسىبەكوۆ باسقارىپ باعدارلامانى ىسكە اسىرۋعا جاۋاپ بەرۋ ارقىلى، ونىڭ ىقپالدىلىعىن ودان ءارى ارتتىردى جانە كوميسسيانىڭ جۇيەلى جۇمىسى مەن ناتيجەلىگىنە ساراپشىلار مەن جۋرناليستەر جاقسى باعاسىن بەرىپ جاتقانى بەلگىلى.

 ەكىنشى ورىندا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى مارات ءتاجين. ءتاجين مىرزا قانداي قىزمەتتى اتقارماسىن، ول ەشقاشان ەڭ ىقپالدى تۇلعا، ساياسي قايراتكەر ستاتۋسىنان ايرىلعان ەمەس جانە ايرىلۋى مۇمكىن ەمەس. سەبەبى ءتاجين قازاقستاننىڭ سۇر كاردينالى ءارى باستى ساياسي تەحنولوگى. ونىڭ اككى قىزمەتى مەن ءمىنسىز جۇمىسىنا ەشكىمنىڭ كۇمانى بولماسا كەرەك.

ءۇشىنشى ورنىدا پرەمەر-مينيستر باقىتجان ساعىنتايەۆ. جاقىندا عانا پرەزيدەنت نازاربايەۆ قىسقا مەرزىمدى دەمالىستان ورالىپ، جاڭا ساياسي ماۋسىمدى اشىلۋىن پرەمەر-مينيستر ساعىنتايەۆتى قابىلداۋمەن باستاپ، ساعىنتايەۆ ۇكىمەتىنىڭ بەلسەندى جۇمىسىنا باعا بەرىپ، ساعىنتايەۆتىڭ مينيستلەر كابينەتى  الدىندا جاڭا مىندەتتەر قويعان بولاتىن. ساعىنتايەۆ ءوزىنىڭ تۇراقتى ىسكەرلىگى مەن ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىن مەيلىنشە اشىق جۇرگىزۋى ونىڭ ىقپالدىلىعىنىڭ وسكەنىڭ كورسەتىپ تۇر.

ءتورتىنشى ورىندا سەنات ءتوراعاسى قاسىم-جومارت توقايەۆ. توقايەۆ مىرزا اتقاراتىن قىزمەتىنە سايكەس كونستيتۋسيا بويىنشا مەملەكەتتىك بيلىكتەگى ەكىنشى ادام بولىپ تابىلادى، تەك وسى فاكت قانا ونىڭ ىقپالدىلىعىن ايقىنداۋعا جەتكىلىكتى. ءبىراق توقايەۆتىڭ ديپلوماتيلىق ونەرى، تۇلعالىق قاسيەتتەرى ونىڭ سوزدەرىنىڭ ءوتىمدى بولۋىنا، دەمەك ىقپالدىلىعىن ارتۋىنا ايتارلىقتاي ۇلەس قوسادى. جىل باسىندا ورىن الاعان كونستيتۋسيالىق رەفورمالار كەيىن زاڭ شىعارۋشى بيلىك كۇشەيىپ، ءبىرقاتار فۋنكاسيالاردى يلەندى، بۇل وقيعا دا توقايەۆتىڭ ساياسي سالماعىن ارتتىرا ءتۇستى.

بەسىنشى ورىندا ءماجىلىس ءتوراعاسى نۇرلان نىعماتۋلين. ءنىعماتۋليننىڭ ساياسي-اپپاراتتىق جۇمىس ءادىسى، جوعارعى دەنگەيدەگى ۇيىمداستىرۋشىلىق قابىلەتتەرى، جانە كونستيتۋسيا بويىنشا مەملەكەتتىك بيلىكتەگى ءۇشىنشى ادام رەتىندە دە، كونستيتۋسيالىق رەفورمالاردان سون قالىپتاسقان جاعداي دا نىعماتۋلين مىرازنىڭ ساياسي ىقپالىن كەڭەيتە ءتۇستى. جاڭا ساياسي ماۋسىمنىڭ ءداستۇرلى اشىلۋى پارلامەنت قابىرعاسىندا وتەتىنى ەكى سپيكەردىن دە مۇمكىندىكتەرىن ۇلعايتا تۇسەدى.

 التىنشى ورىندا پرەمەر-مينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى اسقار مامين. مامين اتقارعان قىزمەتىنىڭ بارلىعى دەرلىك، مەنەدجەرلىك پەن شارۋاشىلىق سالاسىمەن تىكەلەي بايلانىستى بولعاندىقتان، قازىرگى ۇكىمەت جۇمىسىندا ونىڭ تاجىريبەسى مولىنان پايدالانىلۋدا. اسقار ءماميننىڭ ىسكەرلىك قاسيەتتەرى الداعۋ ۋاقىتتا داعدارىسقا قارسى جوبالاردىن جۇزەگە اسۋىنا ءوز ناتيجەلى سەپتىگىن تيگىزەدى.

جەتىنشى ورىندا پرەزيدەنت كەڭسەسىن باسشىسى ماحمۇد قاسىمبەكوۆ. ماحمۇد بازارقۇل ۇلى ۇزدىكسىز پرەزيدەنت كەڭسەسىن باسقارىپ كەلەدى. قاسىمبەكوۆتىڭ اپپراتتىق جۇمىسى ەڭ جاۋاپتى، سەبەبى تەك ول عانا قۇجاتتارى پرەزيدەنتتىڭ الدىنا اپارا الادى. پرەزيدەنتتىڭ ستولىنا تۇسەتىن ءار قاعاز قاسىمبەكوۆتىڭ تەكسەرىسىنەن وتەدى. وعان دەگەن پرەزيدەنتتىڭ سەنىمى، جانە قاسىمبەكوۆ مىرزانىڭ قىزمەتىنە ادالدىعى، تياناقتىلىعى، بيلىك پەن قوعام اراسىنداعى بەدەلى كوپ نارسەنى اڭعارتادى.

سەگىزىنشى ورىندا كارىم ءماسىموۆ. ءماسىموۆ ءوزى ايتاتىنداي «پرەزيدەنتتىڭ ماڭگى كومەكشىسى» بولۋعا تىرىسىپ باعۋدى. ونىڭ قازىرگى ىقپالدىلىعى نەگىزىنەن كوبىنە ۇقك-نىڭ باسشىسى قىزمەتىمەن اتقارۋىمەن بايلانىستى.

توعىزىنشى ورىندا اقپارات جانە كوممۋنيكاسيا ءمينيسترى داۋرەن ابايەۆ. ءبىزدىڭ رەيتينگتىك ولشەمىمىزدە داۋرەن اسكەربەك ۇلى ەڭ جاس ساياسي باسقارۋشى. ابايەۆتىڭ وتاندىق ب ا ق سالسىن جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان قادامدارى، وتاندىق باق-ىڭ جاڭا دەنگەيگە شىعارۋعا ارنالعان قىزمەتى جانە قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى كۇشەيتۋدى كوزدەيتىن «بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى تۋرالى» زاڭ جوباسى ونىڭ جۇيەلى تۇردە ءارى ىقپالدى ساياسي قايراتكەرگە اينالعانىڭ كورسەتەدى.

 ونىنشى ورىندا قر-نىڭ رەسەي فەدەراسياسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى يمانعالي تاسماعامبەتوۆ. مەملەكەتتىك ساياسي باسقارۋشىلار ىشىندە ەلشىنى قوسۋعا قانداي سەبەپ بولدى دەگەن ساۋال تۋىندايتىنى ورىندى. ءبىراق، ماسەلە ەلشىلىك قىزمەتتەن بۇرىن ول قىزمەتتى اتقارىپ وتىرعان تۇلعادا. ساياسي تۇلعادا جانە قاي مەملەكەتتەگى ەلشىلىك قىزمەتىن اتقارۋىندا. يمانعالي نۇرعالي ۇلىنىڭ قازىرگى قىزمەتى رەسەيدىڭ باسشىلىعىمەن جاقسى قارىم-قاتىناستى ساقتاي وتىرىپ، رەسەيدىڭ قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا ارالسىپ كەتۋ فاكتورىنا توسقاۋىل بولۋ. قازاقستاندا قارقىندى تۇردە جۇزەگە اسىپ جاتقان «رۋحاني جاڭعىرۋ» يدەياسىنا رەسەيدىڭ ىشىندە ءجۇرىپ قورعاۋ لينياسىن ساقتاۋ.

1.    ادىلبەك جاقسىبەكوۆ

2.    مارات ءتاجين

3.    باقىتجان ساعىنتايەۆ

4.    قاسىم-جومارت توقايەۆ

5.    نۇرلان نىعماتۋلين

6.    اسقار مامين

7.    كارىم ءماسىموۆ

8.    ماحمۇد قاسىمبەكوۆ

9.    داۋرەن ابايەۆ

10.  يمانعالي تاسماعامبەتوۆ

11.  قايرات ءمامي

12.  ۆلاديمير جۇماقانوۆ

13.  اباي بيسەمبايەۆ

14.  تالعات دوناقوۆ

15.  قايرات قوجامجاروۆ

16.  گۇلشارا ابدىقالىقوۆا

17.  ونداسىن ورازالين

18.  نۇرلان ونجانوۆ

19.  ءاليحان سمايلوۆ

20.  قالمۇحامبەت قاسىموۆ