Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ پوشتاسىنا دەپۋتات باقىتبەك سماعۇلوۆتىڭ ق ر پرەمەر-مينيسيترى باقىتجان ساعىنتايەۆقا ارنالعان حاتى كەلىپ ءتۇستى. حاتتى نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.

ق ر پرەمەر-مينيسترى ب.ءا.ساعىنتايەۆقا

قۇرمەتتى باقىتجان ءابدىر ۇلى!

ەلباسى تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىنان بەرى ادامي كاپيتالدىڭ دامۋىنا باسا ءمان بەرىپ كەلەدى. «ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك ريەۆوليۋسيا جاعدايىنداعى دامۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى» اتتى بيىلعى جولداۋىندا مەملەكەت باسشىسى ادامي كاپيتالدى – «جاڭعىرۋ نەگىزى» دەپ اتادى. مۇنىڭ قورعانىس سالاسىنا دا تىكەلەي قاتىسى بار.

بارلىق وزىق ەلدەردە جاۋىنگەرلەردىڭ ساپاسىنا، جەكە قۇرامنىڭ مورالدىق-پسيحولوگيالىق جاعدايىنا دەگەن قامقورلىق مەملەكەتتىك ساياسات دەڭگەيىنە شىعارىلعان. ويتكەنى اسكەريلەردىڭ بيىك رۋحى، قارۋلى كۇشتەردەگى قىزمەتىن ماقتانىش تۇتۋى سايىپ كەلگەندە، جاۋىنگەرلىك دايارلىقتى جانە ەلدىڭ قورعانىس قابىلەتىن جوعارعى دەڭگەيدە قامتاماسىز ەتۋگە ىقپال ەتەدى. قازىرگى زامانعى ارمياعا جۇكتەلگەن مىندەتتەر اسكەري قىزمەتكەرلەردى اسكەري تاربيەلەۋدى ۇيىمداستىرۋعا، ولاردىڭ بويىندا كاسىبي، اسكەري جانە ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردى قالىپتاستىرۋ ىسىنە جوعارى تالاپتار قويادى.

ەلىمىزدەگى اسكەري تاربيە جۇيەسىن جاقسارتۋ جانە جەتىلدىرۋ، اسكەري ءتارتىپتى نىعايتۋ ماقساتىندا 1993 جىلعى 19 قاڭتاردا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرiندە كومانديرلەردiڭ (باستىقتاردىڭ) تاربيە جانە الەۋمەتتiك-قۇقىقتىق جۇمىس ءجونiندەگi ورىنباسارلارىنىڭ ينستيتۋتىن قۇرۋ تۋرالى» ەل پرەزيدەنتiنiڭ N1084 جارلىعى قابىلداندى. وندا:

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىندە قورعانىس مينيسترلiگi اپپاراتىنان، رەسپۋبليكالىق ۇلاننان، شەكارا جانە Iشكi اسكەرلەرiنەن، اسكەري مەكەمەلەردەن باستاپ روتالارعا دەيiنگi بۋىنداردا كومانديرلەردiڭ (باستىقتاردىڭ) تاربيە جانە الەۋمەتتiك-قۇقىقتىق جۇمىس ءجونiندەگi ورىنباسارلارىنىڭ ينستيتۋتى ەنگiزiلسiن»، – دەپ انىق جازىلعان. وسىلايشا، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىندا قارۋلى كۇشتەردەگى تاربيە جانە الەۋمەتتiك-قۇقىقتىق جۇمىستىڭ (ارى قاراي – ءتاقج) ىرگەلى نەگىزى قالاندى. ەلباسى جارلىعىنا سايكەس، «ءتاقج بويىنشا ورىنباسارلار ينستيتۋتى» قورعانىس مينيسترلىگى ورتالىق اپپاراتىنان باستاپ، بارلىق اتالعان بۋىندارعا دەيىن ەنگىزىلدى.

الايدا كەيىن بۇل سالا وزگەرىسكە ۇشىراپ، قازىرگى ۋاقىتتا قارۋلى كۇشتەردە اتالعان جۇمىس باس شتابقا جۇكتەلگەن. وسىنىڭ ناتيجەسىندە، قازىرگى كەزدە ق ر قم ورتالىق اپپاراتىندا ءتاقج-نىڭ دەربەس باسقارۋ ورگانى جوق؛ تاربيە جانە الەۋمەتتىك-قۇقىقتىق جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋمەن، جەكە قۇرامنىڭ مورالدىق-پسيحولوگيالىق احۋالىن جانە اسكەري ءتارتىبىن نىعايتۋمەن ق ر قك باس شتابىنىڭ تاربيە جانە يدەولوگيالىق جۇمىستار دەپارتامەنتى اينالىسادى. ال بۇل ءتاقج ورگاندارى مارتەبەسىنە جاۋاپ بەرمەيدى. سونىمەن بىرگە مەملەكەت باسشىسىنىڭ 1993 جىلعى 19 قاڭتارداعى جارلىعىنىڭ ەرەجەلەرى تولىققاندى ورىندالماي وتىر.

ءبىز قوسىلاتىن دامىعان ەلدەردە بۇل ىسكە قورعانىس ۆەدومستۆوسى باسشىسى ورىنباسارىنىڭ ءبىرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ناقتى بەلگىلەنگەن. بۇل ەلدەردىڭ ارميالارىندا ءتاقج جۇيەسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بارلىق قۇرىلىمدارىندا ءتيىستى اپپاراتىنىڭ، قاتاڭ باعىنىستى ءارى كەڭ تارالعان ءارتۇرلى قىزمەتتەرىنىڭ جۇمىس جاساۋىمەن؛ بۇل ورگاندار قۇزىرىندا جوعارى بىلىكتى كادرلىق قۇرامنىڭ، قۋاتتى ماتەريالدىق جانە قارجىلىق بازانىڭ بولۋىمەن؛ ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتىلۋىمەن؛ شەشىلۋگە ءتيىس مىندەتتەرگە كەشەندى كەلۋىمەن ەرەكشەلەنەدى.

وسىعان بايلانىستى بىرىنشىدەن، ءتاقج دەڭگەيىن كوتەرىپ، قورعانىس ءمينيسترىنىڭ تاربيە جانە الەۋمەتتiك-قۇقىقتىق جۇمىس جونىندەگى ورىنباسارى لاۋازىمىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى ۇسىنامىن.

ەكىنشىدەن، قازاقستاندا قورعانىس سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى، قارۋلى كۇشتەردi اسكەري-ساياسي جانە اسكەري-ەكونوميكالىق باسقارۋدى جۇزەگە اسىرۋ قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرىندا. دەمەك، قارۋلى كۇشتەردە، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرىلىمداردا ءتاقج ۇيىمداستىرۋدا ءبىرىڭعاي تاسىلدەمەنىڭ نەگىزىن قالاۋشى دا قورعانىس مينيسترلىگى بولۋعا ءتيىس. الايدا مينيسترلىكتىڭ اتالعان باسشىلىق ءرولىنىڭ جوقتىعى ناتيجەسىندە ءتاقج ۇيىمداستىرۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسى دە جوق بولىپ وتىر. ال اسكەري ۆەدومستۆولاردىڭ (ۇقك شەكارا قىزمەتى، ۇلتتىق ۇلان، مەملەكەتتىك كۇزەت قىزمەتى) اسكەري باسقارۋ ورگاندارى وزدەرى باسقاراتىن اسكەري قىزمەتكەرلەردى تاربيەلەۋ سالاسىنداعى كوزقاراستار مەن نۇسقامالار جۇيەلەرىنىڭ تۇجىرىمداماسىن ءارقايسىسى ءوز بەتىنشە انىقتاۋعا ءماجبۇر.

جوعارىدا ايتىلعاندى ەسكەرە وتىرىپ، تاربيە جانە يدەولوگيالىق جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋداعى ءتاقج ورگاندارىنىڭ قىزمەتتەرىن بىرىگەيلەندىرۋ جانە ءبىرىزدى ەتۋ ماقساتىندا، قارۋلى كۇشتەر، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرىلىمداردا تاربيە جانە الەۋمەتتىك-قۇقىقتىق جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋ تۇجىرىمداماسى تۇرىندەگى باسشىلىق قۇجاتتى ازىرلەۋدى جانە ادىستەمەلىك نەگىزىن دايىنداۋدى قورعانىس مينيسترلىگى جۇزەگە اسىرعانى ابزال.

ۇشىنشىدەن، قارۋلى كۇشتەردەگى تاربيە جانە الەۋمەتتiك-قۇقىقتىق جۇمىس باعىتتارى قايتا قارالىپ، ەلباسى جاريالاعان رۋحاني جانە تەحنولوگيالىق جاڭعىرۋ مىندەتتەرىمەن جانە تالاپتارىمەن ۇشتاستىرىلۋعا ءتيىس. وسى ماقساتتا ارنايى باعدارلامالار ازىرلەنىپ، پراكتيكالىق تۇرعىدا جۇزەگە اسىرىلعانى ءجون. سوندا قازىرگى زاماندا ەلىمىزدىڭ الدىنا قويىلىپ وتىرعان ماقساتتارعا وراي اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ بارلىق ساناتتارىنان تالاپ ەتىلەتىن قاسيەتتەردىڭ قالىپتاستىرىلۋىنا جانە نىعايۋىنا قول جەتكىزەمىز.

تورتىنشىدەن، قورعانىس مينيسترلىگى قازاقستان رەسپۋبليكاسىن قورعاۋ جانە قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى جۇرگىزۋدە قارۋلى كۇشتەر، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرىلىمداردىڭ تاربيەلەۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىستارىن ۇيلەستىرۋگە جانە ءوزارا ءىس-قيمىلىن ۇيىمداستىرۋعا ءتيىس.

الايدا قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ تاربيە جانە يدەولوگيالىق جۇمىستار دەپارتامەنتى وسكەلەڭ ۇرپاققا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ جۇمىستارىن قاجەتتى دەڭگەيدە جۇرگىزىپ وتىرعان جوق، بۇل جۇمىستار بۇگىندە «جاس سارباز» اسكەري-پاتريوتتىق سىنىپتارىن قۇرۋمەن، سونداي-اق جىلىنا 1 رەت «ايبىن» كونكۋرسىن وتكىزۋمەن جانە جاستاردى اسكەري-پاتريوتتىق تاربيەلەۋ سالاسىندا ىنتىماقتاستىق پەن ءوزارا ءىس-قيمىل تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويۋمەن عانا شەكتەلىپ وتىر.

ەكشن ستيلىندەگى وتاندىق تولىق مەتراجدى كوركەم فيلمدەر، ق ر قك، باسقا دا اسكەرلەر مەن اسكەري قۇرىلىمدارى تۋرالى وقۋ، دەرەكتى، عىلىمي-تانىمدىق، اعارتۋ فيلمدەردى جاساپ شىعارۋ بويىنشا بەلسەندى ارەكەتتەر جوق، بولىنگەن بيۋدجەتتىك قاراجاتتار جاستاردى قىزىقتىرا المايتىن ارميالىق سەريالدار تۇسىرۋگە جۇمسالادى.

سول سەبەپتى جۇرتشىلىق، اسىرەسە، جاستار اراسىندا اسكەري قىزمەتتىڭ بەدەلىن كوتەرۋ، قوعامدىق سانادا وتان قورعاۋشىنىڭ وڭ بەينەسىن سومداۋ ءۇشىن اقپاراتتىق قامتاماسىز ەتۋ ءىسىنىڭ ناقتى تۇزىلگەن جۇيەسى بولۋعا ءتيىس. بۇل رەتتە قازاقستاندا جەكە اسكەري تەلەارنا قۇرۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋدى سۇرايمىن.

انىقتاما رەتىندە: ماسەلەن، اقش-تى ايتپاعاندا، فرانسيا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ اقپارات جانە قوعامدىق قاتىناستار قىزمەتى ءوز بەتىنشە نەمەسە ازاماتتىق ۇيىمدارمەن بىرگە جىل سايىن شامامەن 30 فيلم، 70 بەينەكليپ، تەلە جانە فوتو رەپورتاجدار، اقپاراتتىق جانە رۋح كوتەرۋشى ماتەريالدارى بار 12 مىڭ ديسكى شىعارادى.

بەسىنشىدەن، ەلباسى جاريالاعان «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنداعى باستامانى ۇلگى ەتە وتىرىپ، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ وتان قورعاۋشىلارىنىڭ قاھارماندىعى مەن جەتىستىكتەرىن كورسەتىپ، قوعام اراسىندا ناسيحاتتايتىن «اسكەردەگى 100 جاڭا ەسىم» جوباسىن وتكىزۋدى ۇسىنامىن.

قۇرمەتتى باقىتجان ءابدىر ۇلى، سىزدەن جوعارىدا ايتىلعان ماسەلەلەردى قاراستىرۋىڭىزدى جانە قاراۋ ناتيجەلەرى تۋرالى زاڭمەن بەلگىلەنگەن مەرزىمدە حابارلاۋىڭىزدى سۇرايمىن.

قۇرمەتپەن،

«نۇر وتان» پارتياسى

فراكسياسىنىڭ دەپۋتاتى

باقىتبەك سماعۇل