استانا اكىمى ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىن قۇتتىقتادى

/uploads/thumbnail/20180508153943688_small.jpg
 

جەڭىس كۇنى قارساڭىندا استانا اكىمى ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىن قۇتتىقتادى. بۇگىندە باس قالادا ۇوس-نىڭ 93 قاتىسۋشىسى تۇرادى، ولاردىڭ بىردە بىرەۋى نازاردان تىس قالعان ەمەس، دەپ حابارلايدى ەلوردا اكىمدىگىنىڭ رەسمي سايتى.

اسىلحان تابىلدى ۇلى بەكبايەۆ ارميا قاتارىنا 18 جاسىندا شاقىرىلعان. 1944 جىلدىڭ قاراشاسىندا 134ء-شى گۆارديالىق اۆياسيا پولكىنىڭ 6-شى گۆارديالىق اۆياسيالىق بومبىلاۋ ديۆيزياسىنىڭ 3ء-شى بەلارۋس مايدانىندا باسقىنشىلاردان بەلورۋسسيا مەن پريبالتيكانى ازات ەتتى. سوعىستىڭ بارلىق سۇراپىل تاۋقىمەتىنەن وتكەن ول، قالعان عۇمىرىن ءبىلىم سالاسىنا ارنايدى.

«ارميادا 10 جىل بولدىم، ونىڭ 4 جىلى شىعىس پرۋسسياداعى سوعىستا ءوتتى. بۇل سوعىس تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟ وزىمە قىمبات جولداستارىمنىڭ ءبارى ەسىمدە. مەن شىعىس پرۋسسيادان پە-2 ۇشاعىمەن ۇشىپ، سول جەردە اۋىر جاراقات العاندىقتان، جۇرە الماي قالدىم. ماعان بەلارۋستىق تاتيانا نوۆيكوۆا دەگەن قىز كۇتىم جاسادى. سودان ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ مەن ۇيگە اتا-اناما تاتياناعا ۇيلەنۋگە رۇقسات بەرىڭدەر دەپ حات جازدىم. اتا-انامنان رۇقسات بەرگەنى تۋرالى حات الدىم، ءبىراق ونى بەسقاراعاي اۋدانىنا الىپ كەل دەدى. مەن ونىمەن سويلەسىپ كەلىستىم دە، شىعىس قازاقستان وبلىسىنا الىپ كەلدىم. ول وسىندا قازاق ءتىلى مەن ادەت-عۇرپىن، ءسالت-داستۇرىن ۇيرەنىپ الدى. انام اۋىرىپ جۇرە الماي قالعان كەزدە كۇتىمدى تاتيانا جاسادى، ول سونداي عاجاپ جان ەدى»، – دەيدى مايدانگەر ءوزىنىڭ سوعىس تۋرالى تاريحىن بايانداپ.

 

اسەت يسەكەشيەۆ ارداگەرگە سىيلىق تابىس ەتىپ، ەرلىگى ءۇشىن العىس ايتتى.

«توبەمىزدەگى تۇنىق اسپان ءۇشىن سىزدەرگە كوپ راحمەت. سىزدەر 4 جىل بويى قانشاما قيىندىقتاردان، وزدەرىڭىزگە قىمبات ادامداردى جوعالتۋ ساتتەرىن باستان وتكەردىڭىزدەر. جىل سايىن ارداگەرلەر ازايىپ بارادى، ءبىز ارامىزداعى ءاربىر باتىرعا العىس ايتامىز، باعالايمىز. ءبىزدىڭ مىندەت – سىزدەردى كوزىمىزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، ەرتەڭگى ۇرپاققا ەرلىكتەرىڭىز تۋرالى ايتىپ قالدىرۋ. سىزدەرگە جانە جاقىندارىڭىزعا زور دەنساۋلىق تىلەيمىن»، – دەدى اكىم.

94 جاسار ميحايل پەتروۆيچ كوچەتكوۆ باتىس قۇرامىندا ءۇشىنشى بەلورۋسسيا جانە بىرىنگشى پريبالتيكا سوعىسىندا شايقاستى. جەڭىس كۇنىن شىعىس پرۋسسياداعى كەنيگسبەرگ تۇبىندە قارسى الدى. 

 

ارداگەر اكىمگە سوعىستىڭ قيىندىقتارى تۋرالى ايتىپ بەردى، سوڭىنان مەملەكەتتىڭ ۇنەمى قولداپ كەلە جاتقاندىعىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى:

«سوعىستىڭ ءبىتۋىن نەمىس جەرىندە قارسى الدىق. بىزگە وكوپتان شىعىڭدار، نەمىستەر بەرىلدى، سوعىس ءبىتتى دەپ ايتقانى ەسىمدە قالىپتى. ول كەزدە سەنگەن دە جوقپىن، شناپستان كەيىن ولاردىڭ كوزىنە بەرىلگەن نەمىستەر عانا ەمەس، تەڭىز دە سيراقتارىنان كەلمەيتىن شىعار دەپ ويلادىم، – دەپ قالجىڭدادى ارداگەر. ءبىراق كەيىن جايلاپ-جايلاپ وكوپتان شىعا باستادىق، راسىندا ەشكىم وق اتپادى. ءبىر-بىرىمىزدى قۇشاقتاپ قۇتتىقتاي باستادىق. جالپى، جاستاردى وتاندى قورعاۋعا، بەيبىتشىلىكتىڭ ءقادىرىن ءبىلىپ، ەلدىڭ يگىلىگىنە جۇمىس جاساۋعا شاقىرامىن. ءقازىر بارلىعى تەز دامۋدا، ءبىر ورنىندا تۇرىپ قالمايدى، جاڭا استانامىز بار. سوندىقتان تەك قانا العا ۇمتىلۋ قاجەت، ول ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان».

 

ايتا كەتەيىك، بۇگىندە استانادا ۇوس-نىڭ 93 ارداگەرى تۇرادى. جەڭىس كۇنى قارساڭىندا ءاربىر قاتىسۋشىعا ءبىر رەتتىك 511 135 تەڭگە كولەمىندە ماتەريالدىق كومەك بەرىلەدى. بۇدان باسقا، جەڭىلدىكتەر مەن كەپىلدىك بويىنشا ۇلى وتان سوعىسىنىڭ مۇگەدەكتەرى مەن قاتىسۋشىلارىنا تەڭەستىرىلگەندەرگە 21 645 تەڭگە (9 اەك) تولەنەدى. سوعىس جىلدارى ۇوس ارداگەرلەرىنىڭ قايتىس بولعان جەسىرلەرى، جەڭiلدiكتەر مەن كەپiلدiكتەر جاعىنان سوعىسقا قاتىسۋشىلار مەن مۇگەدەكتەرىنە تەڭەستiرiلگەن ادامداردىڭ باسقا ساناتتارىنا، اسكەري جىلدارداعى تىل ەڭبەككەرلەرىنە – 10 823 تەڭگەدەن (4،5 اەك) بەرىلەدى.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار