بەيسەنبىدە استانا مەن الماتىدا "ساياسي تۇتقىندارعا بوستاندىق!" دەگەن تالاپپەن ونداعان ادام كءوشەگە شىقتى. رۇقسات ەتىلمەگەن اكسيانى تاراتقان پوليسيا ونداعان نارازىنى ۇستاپ ءاكەتتى، دەپ جازادى ازاتتىق.
مامىردىڭ 10-ى كۇنى تاڭەرتەڭگى ساعات 11-گە قاراي استاناداعى بىرنەشە ەۋروپالىق ەلدىڭ ديپلوماتيالىق وكىلدىكتەرى ورنالاسقان عيماراتتىڭ الدىنا جينالعان ونداعان ازامات "ساياسي بوستاندىقتارعا بوستاندىق!"، "بوستاندىق!"، "ماسقارا!" دەپ ايعايلادى. ولار ساياسي استار بويىنشا سوتتالعان دەپ سانايتىن تۇتقىندارعا بوستاندىق بەرۋدى قازاقستان بيلىگىنەن تالاپ ەتتى.
ازاتتىق تىلشىلەرىنىڭ وقيعا ورنىنان حابارلاۋىنشا، بيلىككە تالاپ ايتقان ادامدار جينالعان جەرگە كەلگەن پوليسيا قىزمەتكەرلەرى مەن ارنايى جاساق ونداعان نارازى ازاماتتى كولىككە كۇشتەپ سالىپ الىپ كەتتى.
ءدال وسىنداي نارازىلىق اكسياسى الماتىداعى قابانباي باتىر مەن پانفيلوۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى وپەرا جانە بالەت تەاترى جانىنا جينالدى. ولار قولدارىنا قازاقستاندىق قۇقىققورعاۋشىلار ساياسي تۇتقىندار ساناتىنا جاتقىزعان ادامداردىڭ پورترەتتەرىن ۇستاپ، بيلىكتىڭ ولارعا بوستاندىق بەرۋدى جانە ازاپتاۋدى توقتاتۋدى تالاپ ەتىپ شىقتى.
پوليسيا استانا مەن الماتىدا كوشەگە رۇقسات ەتىلمەگەن اكسياعا شىققانداردى تاراتىپ، كەيبىرەۋلەرىن ۇستاپ اكەتتى. ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ حابارلاۋىنشا، الماتىداعى اكسيادان 70-تەن استام ادامدى پوليسيا ۇستاعان. ۇستالعانداردىڭ اراسىندا جيىن ءوتىپ جاتقان جەردەن كەزدەيسوق ءوتىپ بارا جاتقان ادامدار دا بولعان.
وقيعا ورنىندا جۇرگەن ازاتتىق تىلشىلەرىنىڭ بيلىككە تالاپ ايتىپ جينالعان ازاماتتاردى نە ءۇشىن ۇستاعانى تۋرالى سۇراعىنا پوليسيا شەنەۋنىكتەرى جاۋاپ بەرۋدەن باس تارتتى. استانالىق پوليسيا وكىلى "كەيىنىرەك كوممەنتاريي بەرىلەتىنىن" ايتسا، الماتىدا پوليسيا قىزمەتكەرلەرى جۋرناليستەرگە الماتى قالالىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى باسپا ءسوز قىزمەتىنەن سۇراۋعا كەڭەس بەردى. وقيعا بولىپ جاتقان جەردە پروكۋراتۋرا وكىلدەرى كورىنبەدى.
بۇعان دەيىن قۇقىققورعاۋشىلار قازاقستاندا سوت قىزمەتىنە تىيىم سالعان "قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى" قوزعالىسىنىڭ باستاماسىمەن وتەدى دەپ جوسپارلانعان نارازىلىق اكسياسى قارساڭىندا ونداعان ازاماتتىق بەلسەندى مەن قاتارداعى تۇرعىنداردى پوليسياعا شاقىرتقانى نەمەسە بيلىك وكىلدەرى جەتكىزگەنى تۋرالى حابارلاعان.
استانا سوتى "ەكسترەميستىك ۇيىم" دەپ تانىعان قوزعالىستىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى - قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتى ىمىراسىز سىناپ جۇرگەن، قازىرگى كەزدە شەتەلە تۇرىپ جاتقان وپپوزيسيالىق ساياساتكەر ءارى بۇرىنعى بانكير مۇحتار ءابليازوۆ بۇعان دەيىن الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى مامىردىڭ 10-ى كۇنى قازاقستان بيلىگىنەن ساياسي كوزقاراسى ءۇشىن قۋعىندالىپ، جازاعا ۇشىراعان تۇتقىندارعا بوستاندىق بەرۋدى جانە ازاپتاۋدى توقتاتۋ تالابىمەن اكسيا وتكىزۋ جوسپارلانعانى تۋرالى حابارلاعان.
بەلسەندىلەردىڭ ايتۋىنشا، بۇل نارازىلىق اكسياسى ەۋروپا پارلامەنتى رەسمي دەلەگاسياسىنىڭ قازاقستانعا ارنايى ساپارمەن كەلۋىنە ورايلاستىرىلىپ وتكىزىلىپ وتىر. دەلەگاسيا ەۋروپا وداعى مەن قازاقستان اراسىندا جاسالعان سەرىكتەستىك پەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمنىڭ ورىندالۋ بارىسىن باعالاماق. كەلىسىمدە قاراستىرىلعان باپتاردىڭ اراسىندا قازاقستاندا ادام قۇقىقتارى مەن ازاماتتىق بوستاندىقتاردىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ دە بار.
ءساۋىردىڭ 25ء-ى كۇنى ەۋروپا كەڭەسى پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنىڭ (پاسە) 29 دەپۋتاتى قازاقستان بيلىگىنەن حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋدى، سولاردىڭ اراسىندا ءسوز بوستاندىعى مەن بەيبىت جيىن وتكىزۋ ەركىندىگىن قامتاماسىز ەتىپ، الەۋمەتتىك جەلىلەردى شەكتەۋدى دوعارۋدى تالاپ ەتكەن.
قۇقىققورعاۋشىلار قازاقستاندى وتىز جىلعا جۋىق ۋاقىت ۇزدىكسىز باسقارىپ وتىرعان پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ اۆتوريتارلىق بيلىگىن ساياسي قارسىلاستارى مەن ازاماتتىق بەلسەندىلەردى قۋعىنعا سالىپ، سوتتاپ، ءسوز بوستاندىعى، جيىن وتكىزۋ ەركىندىگى ءتارىزدى نەگىزگى قۇقىقتار مەن بوستاندىقتاردى شەكتەپ وتىر دەپ ءجيى سىنايدى. قازاقستان بيلىگى مۇنداي ايىپتاۋلاردى جوققا شىعارادى جانە ەلدە ساياسي تۇتقىن جوق دەپ مالىمدەيدى.
ميتينگىگە كەلگەندەردىڭ كوپشىلىگىن پوليسيا ۇستاپ، ادام قاراسى سيرەگەندە پوليسيا ازاتتىق تىلشىسىنە كوممەنتاريي بەرگەن تاعى بىرنەشە ادامدى، ونىڭ ىشىندە جاسى ۇلكەن ايەل ادامداردى دا ۇستادى.
وقيعا ورنىندا جۇرگەن پوليسيا وكىلدەرى ازاماتتاردىڭ نە سەبەپتى ۇستالعانى تۋرالى كوممەنتاريي بەرۋدەن باس تارتتى.
پىكىر قالدىرۋ