مەن ءبىر نارسەنى تۇسىنبەي ءجۇرمىن. بىزدە قانشاما مەكتەپ بار، ورىس مەكتەبى. وندا قانشاما قازاقتىڭ بالاسى وقىپ ءجۇر. ورىس مەكتەبى مەن ارالاس مەكتەپتە وقيتىنداردىڭ 70 پايىزى قازاق بالالارى ەكەن. ۇكىمەت سوندا وقۋشىلاردىڭ ورامال تاققانىنان ماڭگۇرتتەنە تۇسكەنىن دۇرىس كورىپ وتىر ما، تۇسىنبەدىم؟ قازاق مەكتەبى – وقۋشىلاردى يماندىلىققا، ادەپتىلىككە باۋليتىن ورتا بولۋى كەرەك ەدى عوي. ءدال ءقازىر قازاق مەكتەبى وسى ۇدەدەن شىعا الماي وتىر. يۋبكالارى بارعان سايىن قىسقارىپ، جىل سايىن قانشاما وقۋشى ابورت جاساپ ۇستالىپ جاتىر.

بۇل ادەيى ىستەلىپ جاتقان ۇلتتى ازعىنداتاتىن، ماڭگۇرتتەيتىن جىمىسقى جوسپار سەكىلدى كورىنەدى ەكەن. جارايدى، مەكتەپكە ورامال تاققانداردى جولاتپاي-اق قويسىن، ءبىراق ۇكىمەت ولاردىڭ پروبلەماسىن شەشەتىن باسقا ءبىر جولىن ۇسىنۋى كەرەك ەدى عوي. ولار دا قازاقستاننىڭ ازاماتى. ازاماتتارىن الالايتىن ۇكىمەتتى ءبىرىنشى رەت كوردىم! ءجاي مەكتەپكە جولاتپاسا، وزدەرىنە، ورامال تاعاتىندارعا ارناپ جەكە ءبىر مەكتەپ اشىپ بەرسىن. بيۋدجەتتىڭ اقشاسىنا جۇمىس ىستەيتىن قانشاما (ارامتاماقتاردى دايىندايتىن) ورىس مەكتەبى بار. سولاردىڭ ەسەبىنەن اشسا دا بولادى عوي! بىزگە بولاشاعىمىزدى ماڭگۇرتتەپ جاتقان ورىس مەكتەبى كەرەك پە، يماندى ۇرپاق كەرەك پە؟ «قازاق مەكتەبى» دەگەندە، ءقازىر ءبىزدىڭ كوز الدىمىزعا ءتىلى عانا قازاق، وندا دا اراسىندا ورىسشا شۇلدىرلەپ قوياتىن مەكتەپ كەلە قالادى. «قازاق مەكتەبى» دەپ اسپەتتەيتىندەي، ونىڭ باسقا ءىلىپ الاتىن ەشنارسەسى جوق! وندا نە ءداستۇردى وقىتپايدى، نە ءتىلدى (گرامماتيكانى) تەرەڭدەتىپ وقىتپايدى، نە ءوزىنىڭ ءدىنىن ۇيرەتىپ جاتقان جوق، نە تاريحىن جارىتىپ بىلمەيدى، قاي جەرى ونىڭ قازاق مەكتەبى! قازاق مەكتەبىنىڭ ءيميدجىن قالىپتاستىراتىن ۋاقىت بولدى. مۇنداي رەفورما ءمينيستردىڭ قولىنان كەلمەسە، ورنىن بوساتسىن. سوسىن بىزدە ورىس مەكتەبى، وزبەك مەكتەبى، تاجىك مەكتەبى، ۇيعىر مەكتەبى دەگەندەر بولماۋى كەرەك. ءار دياسپوراعا مەكتەپ اشىپ بەرەتىندەي فەدەراسيا نە قۇراما شتات ەمەسپىز ءبىز.

ءبىز – قازاق دەيتىن ءبىر-اق ۇلت تۇراتىن ۋنيتارلى (ءبىرتۇتاس) مەملەكەتپىز. سوندىقتان، قازاقستاندا دياسپورانىڭ مەكتەبى سەكىلدى «قازاق مەكتەبى» دەگەن بولماۋى كەرەك. بارىنە ورتاق ءبىر-اق مەكتەپ، قازاق مەكتەبى عانا بولىپ، «مەكتەپ» پەن «ۇلت» دەگەن ءسوز بىزدە سينونيمگە اينالۋى كەرەك!

جولىمبەت ماكىشتىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان الىنعان