قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ فينليانديا رەسپۋبليكاسىنا رەسمي ساپارى 16-17 قازاندا وتەدى، دەپ حابارلايدى اقوردانىڭ رەسمي سايتى.
رەسەيلىك «رۋسسكايا سەمەركا» ينتەرنەت-سايتىندا بىلاي جازىلعان: «حالىقارالىق ەڭبەك ۇيىمىنىڭ ستاتيستيكاسى بويىنشا فينليانديادا ورتاشا جالاقى 250 مىڭ رۋبلگە جۋىق، ال ورتاشا زەينەتاقى 100 مىڭ رۋبلدەن اسادى. بۇل رەسەيدە عانا ەمەس، سونداي-اق باتىس ەۋروپانىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە ۇقساس كورسەتكىشتەردەن اسىپ تۇسەدى. ال فينليانديا حالقىنىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءجىو رەسەيگە قاراعاندا 4 ەسە كوپ. فينليانديا ءومىر ساپاسىنىڭ رەسمي رەيتينگىسىندە ول 12ء-شى ورىندا. ال، رەسەي – 72 ورىندا، يندونەزيا مەن سيريا اراسىندا. نەلىكتەن بۇل سۋىق جانە پاناسىز ەل 100 جىلدان از ۋاقىتتا ءوز ازاماتتارى ءۇشىن جەردەگى جۇماققا اينالدى؟»
فينليانديا ءبىر ۋاقىتتا رەسەي يمپەرياسىنىڭ قۇرامىنا بولدى جانە 1917 جىلعى قازان ايىنداعى بولشيەۆيكتەر توڭكەرىسىنەن كەيىن تاۋەلسىز مەملەكەتكە اينالدى، ول سول كەزدە تاۋەلسىز ەكونوميكانى جاڭعىرتۋدىڭ وزەكتى قاجەتتىلىگىنە تاپ بولدى. فينليانديا ەۋروپاداعى ەڭ باستى اعاش وڭدەۋ ونىمدەردى شىعارۋمەن اينالىستى. ەركىن نارىق جۇمىس ىستەي باستاعاندا، فينليانديا كوپ ۇزاماي ەۋروپالىق نارىقتا قاعازى مەن سەلليۋلوزانى شىعاراتىن ەلگە اينالدى ەكەن.
«باستاپقىدا فين قاعازى سالىستىرمالى تۇردە تومەن ساپالى بولدى، ءبىراق ول وتە كوپ جانە وتە ارزان بولدى. فينليانديا ساپاسىز قاعاز ونەركاسىبىندە شەكسىز ورماندارى مەن ەۋروپالىق ستاندارتتارعا ساي ەمەس اعاش كەسەتىن ماتەريالدارىمەن وتە باسەكەگە قابىلەتتى بولدى. تابىس يننوۆاسياعا، ءوندىرىستىڭ جاقسارۋىنا جۇمسالدى، ال فينليانديا جاقسى اق قاعازدى شىعارۋعا قابىلەتتى بولدى. وسى سەكتوردىڭ ارقاسىندا ەل ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا دەيىن تۇراقتى تۇردە دامي باستادى.
ەلدىڭ دامۋىنىڭ تۇراقتىلىعىنىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى فاكتورى – دەموكراتيا مەن ەركىن نارىققا دەگەن ۇمتىلىس. فينليانديالىقتار راديكالداردىڭ باسشىلىعىمەن جۇرمەدى، بەيبىت جانە تىنىش ءومىردى قولدادى، سولعا جانە وڭعا ءمان بەرمەدى. فينليانديالىق تاريحشىلار – و.يۋسسيلا، س. حەنتيليا جانە يۋ.نيەۆاكيۆي – ايتۋى بويىنشا، 1932 جىلى ەلدىڭ ودان ءارى دامۋى ءۇشىن وتە ماڭىزدى ءۇش وقيعا بولدى.
بىرىنشىدەن، فينليانديا كسرو-مەن ديپلوماتيالىق قاتىناستاردى قالپىنا كەلتىردى. ەكىنشىدەن، فينليانديادا كوممۋنيستىك پارتياسىنا تىيىم سالىندى. ۇشىنشىدەن، لاپۋا قوزعالىسىنىڭ فاشيستىك كوتەرىلىسىنە جول بەرىلمەدى. دەموكراتيالىق مەملەكەت كونستيتۋسيالىق ءتارتىپتى قاتاڭ ادىستەرمەن قورعادى. سوندىقتان، فينليانديا يسپانيا مەن ۆەنگريا سياقتى، توتاليتارلىق تاعدىردان اۋلاق تۇردى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا فيندەر فاشيستەردىڭ تاراپىنان شايقاسۋعا تۋرا كەلسە دە، ءوز دەموكراتيالىق رەجيمدى امان قالىپ وتىردى.
♦تۇستە ءبىر مىزعىپ العان ءفيننىڭ قالتاسى قالىڭداي تۇسەدى
توتاليتارلىق يدەولوگيالاردى قابىلداماۋ، دەموكراتياعا جانە ەركىن نارىققا دەگەن ادالدىق فينلياندياعا سوعىستان كەيىن ءوز دامۋىن جالعاستىرۋعا كومەكتەستى. ەڭ دامىعان اۋماقتاردىڭ 10%-ىن جوعالتقان جانە كسرو-عا رەپاراسيالاردى تولەۋگە ءماجبۇر بولسا دا، ول تۇراقتى ەكونوميكالىق دامۋىن جالعاستىردى.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىن فينليانديا ءوزىنىڭ دانا جانە كورەگەن سىرتقى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا باتىس پەن ونىڭ شىعىس كورشىسىمەن، ەڭ الدىمەن كسرو مەن قازىرگى رەسەي فەدەراسياسىمەن ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستاردى ورناتتى. كەيبىر جاعدايلاردا بۇل ساياسات ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىزدىڭ ساياساتىنا ۇقساس، رەسەيمەن جانە الىس جانە جاقىن شەت ەلدەرمەن ەلباسى كونسترۋكتيۆتى-پوزيتيۆتى قاتىناستاردى ورناتتى.
♦فينليانديالىق قوراپ قازاقتىڭ ايەلدەرىنە كەرەك-اق
فينليانديا ءوز ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعى، ءال-اۋقاتى مەن بىلىمىنە ۇلكەن ءمان بەرەدى. مەملەكەت باسشىسى 2018 جىلى قازان ايىندا قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا وسى ماسەلەلەردى قازاقستاندىق قوعامدى ودان ءارى پروگرەسسيۆتىك دامىۋىنا ەرەكشە نازار اۋدارادى.
بۇگىن فينليانديادا اقپاراتتىق ەكونوميكا دامىعان سەكتورى پايدا بولدى. ەڭ كەرەمەت مىسال – Nokia كورپوراسياسى. سونىمەن قاتار، فيندەر ءوندىرىستىڭ ءداستۇرلى تۇرلەرىن جاقسارتۋدى جالعاستىرۋدا – بۇل Valio مەن الەمدەگى UPM-Kymmene ەڭ ءىرى قاعاز ءوندىرۋشى كومپانياسى.
پرەزيدەنتىمىزدىڭ فينلياندياعا ساپارى ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزدى جاڭعىرتۋعا، يندۋستريالاندىرۋعا جانە سيفرلاندىرۋعا ودان ءارى سەرپىن بەرىپ، بارلىق قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ دەڭگەيىن كوتەرەتىنىنە سەنىم بىلدىرگىم كەلەدى.
كەرىمسال جۇباتقانوۆ، تاريح عىلىمىنىڭ كانديداتى،
قازاق-ورىس حالىقارالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوسەنتى.
