«ادامنىڭ ءومىرى ماڭىزدىراق» - ازات پەرۋاشيەۆ پرەزيدەنتتىڭ جولداۋىنا دايەكسوز كەلتىرە وتىرىپ، شەنەۋنىكتەردىڭ بەرگەن تۇسىندىرمەلەرىن «سىلتاۋ» دەپ اتادى جانە ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ ەرلىكتەرىن بۇركەمەلەگەن بيۋروكراتتاردىڭ جاۋاپكەرشىلىگى ماسەلەسىن كوتەردى دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى «اق جول» قدپ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سۇيەنە وتىرىپ.
ەلىمىزدەگى ءورت قاۋىپسىزدىگىنىڭ جاعدايى بويىنشا وتكەن «ۇكىمەتتىك ساعاتتا» ازات پەرۋاشيەۆ شەنەۋنىكتەردىڭ ءوز مىندەتتەرىن ورىنداۋعا «كەدەرگى» كەلتىرەتىن زاڭدار جونىندە بەرگەن تۇسىندىرمەلەرىن «سىنىققا سىلتاۋ» دەپ اتادى.
«وتە ماڭىزدى ءارى وزەكتى تالقىلاۋ بولىپ ءوتتى. دەگەنمەن، كەشەگى «ارسەلورميتتالدا» شىققان ءورت جونىندە، 50 ادامنىڭ ءومىرىن جالماعان اقتوبەدەگى ورتەنگەن اۆتوبۋسقا قاتىستى جۋىردا اياقتالعان سوت ماسەلەلەرى ايتىلماي، تاسادا قالدى.
بۇگىنگى اڭگىمەدە نەنىڭ كوڭىلىمنەن شىقپاعاندىعىن ايتقىم كەلەدى. ءبىز تاعى دا اتقارۋشى ورگانداردىڭ تاراپىنان وزدەرىن اقتاعان «سىلتاۋلارىنا» كۋا بولىپ وتىرمىز. تاياۋدا عانا ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە پرەزيدەنتكە تاريفتىك جاعداي بويىنشا بايانداپ، ەسەپ بەردى. وندا دا زاڭداردى جەلەۋرەتىپ، ولار ءتارتىپ جۇرگىزۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر، امال نەشىك دەگەن سىڭاي تانىتقان ەدى...
كەشىرىڭىز، الايدا وسى زاڭ جوبالارىن كىم ەنگىزەدى؟ كىمدەر ازىرلەيدى؟ سىزدەر، وزدەرىڭىز ەمەس پە ەدىڭىزدەر، قۇرمەتتى مينيسترلىكتەر، ۇكىمەتتىڭ اتىنان ەنگىزىپ، سول ۇسىنىستارعا وزدەرىڭىز كەلىسىمدەرىڭىزدى بەرىپ، دەپۋتاتتاردىڭ الدىنا كەلدىڭىزدەر. ارىدەن سوڭ، سول كەزدە دەپۋتاتتار تاريفتەر مەن ءورت قاۋىپسىزدىگى جاعدايىنا قاتىستى ءبىرتۇتاس پوزيسيالارىڭىزعا قارسىلىق ءبىلدىرىپ، پىكىر تالاستىرعان بولاتىن»، - دەپ اتاپ ءوتتى پەرۋاشيەۆ.
ماسەلەن، «ازاماتتىق قورعاۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا دەپۋتاتتاردان 1،5 مىڭنان استام تۇزەتۋلەر كەلىپ ءتۇستى، ونىڭ 713ء-ى قابىلداندى. الايدا 800-دەن استام ءورت قاۋىپسىزدىگىن كۇشەيتۋگە قاتىستى تۇزەتۋلەردى ۇكىمەت قابىلداماي تاستادى.
«سوندىقتان دا مۇنداي سىلتاۋلاردى ءبىز قابىلداۋعا ءتيىس ەمەسپىز، - دەپ تۇيىندەدى ول، - ورىن العان جاعدايلار ءۇشىن ءىىم-نىڭ توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى كوميتەتى ەگجەي-تەگجەيلى جاۋاپ بەرۋگە مىندەتتى».
وسى ورايدا، «اق جول» جەتەكشىسى 2016 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە قاۋىپ-قاتەرى جوعارى وبەكتىلەردىڭ ءورت قاۋىپسىزدىگىنىڭ قاناعاتتانارلىقسىز جاعدايى جونىندە حات جولداعانىن ەسكە سالدى.
ءمينيستردىڭ 24 قازاندا بەرگەن جاۋابىندا مۇنداي جاعداي زاڭنامالىق رەتتەۋدە قالىپتاسقان احۋالعا بايلانىستى تۋىندادى دەلىنگەن. ارادا 2 جىل وتسە دە، قايتادان بۇل ماسەلەنى ءدال سول سەبەپتەرمەن ءتۇسىندىرىپ وتىر. ولاي بولسا، وسى ەكى جىلدىڭ ىشىندە ءتيىستى وزگەرتۋلەردى ازىرلەپ، ەنگىزۋگە بولماس پا ەدى»، - دەپ دەپۋتات بايانداماشىلاردىڭ ايىبىن بەتىنە باستى.
ازات پەرۋاشيەۆ اتالمىش سالاداعى قاۋىپ-قاتەرلەردى باسقارۋداعى امال-تاسىلدەردى قايتا قاراۋ قاجەت دەپ سانايدى: «نەلىكتەن 140 مىڭنان استام نىسانداردىڭ بۇگىندە تەك 20%-عا جۋىعى عانا مەملەكەتتىك باقىلاۋدا، ال قالعان 110 مىڭ عيماراتقا سوندا ەشكىم جاۋاپتى ەمەس پە؟ كەمەروۆاداعى وقيعادان كەيىن ساۋدا ورتالىقتارىن تەكسەرە باستادى، جارايدى دەلىك. ءبىراق كوپشىلىكتىڭ جاپپاي جۇرەتىن جەرى سول جەر عانا ما؟ ءدال ءقازىر ارىپتەستەرىم ءزاۋلىم عيماراتتارداعى ەستەن تاندىرارلىق جاعدايلاردى ايتىپ، ءبىلىم بەرۋ جانە اۋرۋحانا مەكەمەلەرىندەگى قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن تىلگە تيەك ەتتى...
مۇمكىن تاۋەكەلدەردى باسقارۋ جۇيەسىنىڭ ءوزىن قايتا قاراۋ كەرەك شىعار: ءورت قاۋىپسىزدىگى جوعارى دەڭگەيدەگى وبەكتىلەرگە بيىك عيماراتتار مەن مەكتەپتەردى قوسا العاندا قانداي نىساندار جاتقىزىلۋى ءتيىس».
فراكسيا جەتەكشىسى ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ قىزمەتىنە جەكە توقتالدى: «ءبىز ادام ءومىرىن قۇتقاراتىن ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ ەرلىگى مەن قاھارماندىلىعىنا ەش كۇمانىمىز جوق – ولارعا باسىمىزدى ءيىپ، تەك العىسىمىزدى بىلدىرەمىز. مەن ارىپتەستەرىمنىڭ ولاردىڭ الەۋمەتتىك پاكەتىن كەڭەيتۋ، جالاقىسىن كوتەرۋ تۋرالى ايتقان سوزدەرىن تولىعىمەن قۇپتايمىن.
ايتسە دە، ەكىنشى جاعىنان مەن ولاردىڭ ار جاعىندا جاسىرىن تۇرعان ادامداردىڭ دا جاۋاپكەرشىلىگى ماسەلەسىن كوتەرگىم كەلەدى. ويتكەنى، شەنەۋنىكتەردىڭ دەڭگەيىندە ءبىز كوبىنەسە قاعازباستىلىق پەن جاۋاپسىزدىقتى كورەمىز. ەسەپتە ءۇش جىلدا 1400 ادام قايتىس بولدى دەپ كورسەتىلگەن. جاڭا عانا بىزگە جوبالاۋشىلار مەن قۇرىلىسشىلاردىڭ جاۋاپقا تارتىلعانىن ايتىپ وتىر.
ال، اتالعان وبەكتىلەردەگى ءتيىستى باقىلاۋ مەن ءورت قاۋىپسىزدىگىنىڭ دەڭگەيىن قامتاماسىز ەتە الماعان لاۋازىمدى تۇلعالاردان كىمدەر جاۋاپقا تارتىلدى؟ ناقتى ستاتيستيكانى كەلتىرىڭىز، سول نىسانداردى قاداعالاپ، تەكسەرگەن بە، نۇسقامالار جازىلىپ بەرىلگەن بە، يا بولماسا كىنارات-كەمشىلىكتەردى جويۋعا ارەكەتتەنگەن بە؟ سوندا ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتىندەگى شەنەۋنىكتەرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى قايدا قالدى؟».
تۋىنداۋى ىقتيمال كەلىسپەۋشىلىكتەردىڭ الدىن الىپ، ازات پەرۋاشيەۆ پرەزيدەنتتىڭ جولداۋىنان دايەكسوز كەلتىرىپ ءوتتى: «ءبىز بيزنەسكە ۇنەمى كومەكتەسەمىز، ءبىراق ادام، ونىڭ قۇقىعى مەن دەنساۋلىعى بارىنەن ماڭىزدى. جالپى، بيزنەس تەك قانا جەكە پايداسىن ويلاماي، مەملەكەتپەن بىرلەسە وتىرىپ، ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن جايلىلىعىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس».
