2009 جىلى قىتايدان قونىس اۋدارىپ كەلگەن 28 جاستاعى قايرات سامارقاننىڭ ماحابباتتا جولى بولار ەمەس. قىتايدا جۇرگەن كەزىندە-اق سورى بەس ەلى بولعان جىگىت ءوز وتانىنداعى قانداس باۋىرلارىنا الدانىپ قالدىم دەپ وتىر. جۇرەگىنىڭ جارتىسىن ەلىمىزدەگى اتىشۋلى «قالاۋلىم» باعدارلاماسى ارقىلى تاپپاق بولىپ، اقىر سوڭى «قىلمىسكەر» دەگەن اتقا ىلىگىپ، باسى داۋعا قالىپتى. ايتۋىنشا، ەفير اياقتالعان سوڭ باعدارلاما قىزمەتكەرلەرى جىگىتتى ستۋدياعا جاقىنداتپاي قويعان. وعان سەبەپ – قايرات جۇڭگو مەن قازاقستان اراسىنا ىرىتكى سالدى دەپ ايىپتالۋى.
قايرات سامارقان «قالاۋلىم» باعدارلاماسىنا نە ايتتى؟ ەفيردىڭ YouTube ارناسىنداعى نۇسقاسىنا كوز جۇگىرتەيىك.
ايتۋىنشا، قىتايدا جۇرگەن كەزىندە اكە-شەشەسى جوق جىگىت بوتەن كىسىلەردىڭ ارتىنان ەرىپ كەتە بارادى. ولار قايراتتى الداپ، قىتايدىڭ گۋانجوۋ قالاسىنا اپاردى. ءسويتىپ اياعىنا ءدارى ەگىپ، توبىعىن قىلىشپەن شاۋىپ تاستايدى. ماقساتتارى – قايراتتى قايىر تىلەۋگە جىبەرۋ. وسىلايشا قايراتتىڭ التى جىلى قايىر تىلەۋمەن وتكەن. 2006 جىلدارى بالالارعا قايىر تىلەتىپ وتىرعاندا پوليسيا ۇستاپ، اۋىلىنا قايتا كەلگەن. الايدا اۋىلداستارى مۇنى تانىمايدى، ءتىپتى 6 جىل بۇرىن ولدىگە ساناپ، جانازاسىن شىعارىپ تا تاستاعان ەكەن. بۇدان سوڭ قايرات ۇرىمشىگە قايتادى، جۇمىس ىستەيدى. جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ وتانى قازاقستان ەكەنىن بىلەدى. 2009 جىلدارى وتانىنا ورالۋعا بەل بۋادى.
بۇل – قايراتتىڭ قازاقستانعا كەلگەنگە دەيىنگى قىتايداعى ءومىرى، ءوز شىندىعى. الايدا باسىنان وتكەن قيىندىقتاردى حالىق الدىندا، اسىرەسە ءوزىن ۇمىتكەر رەتىندە ۇسىنىپ وتىرعان ارۋ اقتوتىعا تايسالماي ايتسام دەگەن نيەتىنىڭ سوڭى ۇلكەن داۋعا اكەپ سوققان. قايراتتىڭ ايتۋىنشا، «قالاۋلىم» باعدارلاماسى «قازاقستان مەن جۇڭگو اراسىنا ىرىتكى سالدى» دەپ وعان جالا جاپقان. الايدا قايراتتىڭ ءوزى پوليسياعا شاعىمدانباق بولعان. نەگە؟ قايرات سامارقان Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ تىلشىسىنە نەبارى 24 ساعاتتا باسىنان وتكەرگەن وقيعانى بىلاي باياندادى.
«قالاۋلىمنىڭ ماقساتى – تەك قانا شوۋ. مەن وندا «باقىتىمدى تاپسام ەكەن» دەگەن ادال نيەتپەن باردىم. جۇرەگىمنەن شىققان سوزدەردى، شىندىعىمدى ايتتىم، ەشتەڭە جاسىرعان جوقپىن. ءبىراق ولار تاڭەرتەڭ مەنى ستۋدياعا شاقىردى دا، ويىندى وزگەرتتى. ولاردىڭ ويلارى مىناداي: «قايرات ۇكىمەتكە قارسى شىعىپ ءجۇر، وسىنداي نەگىزبەن اقتوتى ەكەۋىنىڭ ارالاسىپ، جاقىنداسىپ كەتپەۋىن قاداعالايىق». ال مەنىڭ، شىن مانىسىندە، ونداي ويىم بولعان ەمەس. 11 جەلتوقسان كۇنگى ەفيردەن كەيىن كەشكىسىن اقتوتىمەن كەزدەسۋىمىز كەرەك بولعان. ءتىپتى ساعات 18:00-گە كافەدەن ورىن بەلگىلەپ، قىزبەن كەزدەسەر ءساتتى اسىعا كۇتىپ ءجۇردىم. ول دا مەنى كۇتەتىنىن، دايىن وتىراتىنىن جازدى. ءبىراق ارادا 20 مينۋت وتكەن سوڭ اقتوتى ءىنىسى اۋىرىپ قالعاندىقتان، كەزدەسە المايتىنىن جازدى. مۇندا ءبىر گاپ بارىن بىردەن اڭعاردىم.
سويتسەم، الگى باعدارلاماداعى كومەكشى جىگىت اقتوتىعا «مەنىمەن ارالاسپاسىن، كەزدەسپەسىن» دەپ ايتىپ جىبەرگەن. «ول ۇكىمەتكە قارسى شىققان، كەزدەسۋگە بارما» دەگەن. مەن دە ءوز دەگەنىمنەن قايتپادىم، اقتوتىعا ەرتەڭ كەزدەسەتىنىمىزدى ايتتىم، ستۋديادا سويلەسىپ، ءبارىن شەشەمىز دەپ ويلادىم. بارعانىمدا تۇرىك رەجيسسەر مەنى شاقىرتىپ، اقتوتىمەن سويلەسۋىمە قارسى ەكەندىگىندى ايتتى. ماعان «ۇكىمەتكە قارسى سويلەدىڭ» دەدى. مەن ايتقان سوزدەرىمە حالىقتىڭ ءوزى كۋا ەكەنىن ايتىپ، بوي بەرمەدىم. «ىستەپ وتىرعاندارىڭنىڭ ءبارى ويىن» دەپ اشىق ايتتىم. بۇدان كەيىن ەفيرگە قاتىسپاسام، قاتىسپايىن، رەجيسسەردەن اقتوتىمەن كەزىگۋدى تاعى ءوتىندىم. رۇقسات بەرمەدى. سوندا ىستەيتىن قازاقتىڭ جىگىتتەرى وزىمە باس سالدى. ايتقانىمنان قايتپاي تۇرعان مەنى جاعامنان الدى. بىرنەشە جىگىت جالعىز تۇرعان ماعان شابۋىلداي باستادى. «قالاۋلىمدىقتاردان» زارداپ شەككەن مەن ءوز قۇقىعىمدى قورعاماق نيەتتە پوليسياعا جۇگىندىم. پوليسەيلەردى ستۋدياعا شاقىرتىپ، بار جاعدايدى ايتىپ بەردىم. ءبىراق باعدارلاما قىزمەتكەرلەرى دە ءۇنسىز قالمادى. مەنى «ەكى ەل اراسىنا ىرىتكى سالۋشى» دەپ ايىپتاي سالدى. نە كەرەك، پوليسيا «قالاۋلىمنىڭ» ءسوزىن سويلەدى دە، مەن بولىمشەدەن ءبىر-اق شىقتىم. نازاربايەۆقا، ۇكىمەتكە قارسى ەشتەڭە ايتپاعانىمدى دالەلدەگىم كەلدى، سەنبەدى، كۋاگەر سۇرادى. «دالەلىم بولماعان جاعدايدا، ۇكىمەتكە قارسى شىقتى» دەگەن ايىپپەن سوتتالاتىنىمدى ايتتى. ونىڭ ۇستىنە بۇرىندارى قىتايدا ءىستى بولعانىمدى العا تارتىپ، قىلمىسكەر ەتىپ قويدى. الايدا زاڭ بۇزاتىنداي، مەملەكەتكە قارسى ەشبىر ارەكەتكە بارعان ەمەسپىن. قىتايداعى جاعداي مەن ءوز وتانىمداعى جاعدايدى سالىستىرۋعا دا كەلمەيدى.
تەمىر توردان قورقىپ تۇرعان مەن جوق، ەڭ باستىسى - نيەتىم تازا. تەك مەنى الداپ سوققان، ويىنشىق ەتكەن «قالاۋلىم» باعدارلاماسىنا دەگەن وكپەم قارا قازانداي، زىعىردانىم قاينادى. تىكەلەي ەفيردەن ءبارىن ءتىڭداپ-بىلىپ وتىرعان حالىق نە دەيدى؟ «اقتوتىعا ءوزى كەلىپ، ءوزى قاشىپ كەتتى» دەمەي مە؟ مەن دە نامىستى اداممىن. ال ەندى ءوزىمدى اقتاپ شىعۋىم ءۇشىن ەرتەڭ پوليسياعا كۋاگەر اپارۋىم كەرەك ەكەن»، - دەپ باياندادى وقيعاسىن قايرات.
ءبىر ايتا كەتەرلىگى، قايرات ەفيرگە شىقپاس بۇرىن باعدارلامانىڭ ارنايى كەلىسىمشارتقا قول قويعان ەكەن. كەلىسىمشارتقا سايكەس، قاتىسۋشى «قالاۋلىم» جايلى بىردە ءبىر جۋرناليستكە سۇحبات بەرمەيدى. اۋزىن اشقان جاعدايدا 500 000 تەڭگە ايىپپۇل تولەۋگە ءتيىس. 500 000 تەڭگەسى جوق بولسا دا، قايرات حالىققا شىندىقتى جەتكىزگىسى كەلەدى.
«ەگەر كەلىسىمشارتقا وتىرماعانىمدا، ايتارىم بۇدان دا كوپ ەدى... شىنى كەرەك، سوتتالىپ كەتكەنىم ءتىپتى جاقسى. ءوزىمنىڭ جاعدايىمدى ايتقانىما كىنالىمىن بە؟ ەگەر سوتتايمىن دەسە، تەرگەسىن، سوتتان-سوتقا جۇگىرەيىن. ءبىراق ءبارىن حالىق كوردى»، - دەگەن جىگىت باعدارلاماعا بارعانىنا وكىنىشىن ءبىلدىردى. سەبەبى «ءبارى پيار ءۇشىن ۇيىمداستىرىلعان» دەگەن ويدان ارىلا المادى.
«نە مەن سوتتالامىن، نە «قالاۋلىمدى» توقتاتامىن! قاماسا قاماسىن، شىدايمىن. نامىستى ەرمىن! قىتايدان كەلگەندەر قاشانعى قىلمىسكەر اتانا بەرەدى؟ «قالاۋلىمدا» ايتقاندارىمنىڭ بارلىعى دەرلىك شىندىق. كىمنەن نەنى جاسىرامىن؟»، - دەپ قايرات سامارقان ءسوزىن قورىتىندىلادى.
12 جەلتوقسان كەشكە تامان قايراتتان تاعى ءبىر حابار كەلدى. ستۋدياداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جۇدىرىق الا جۇگىرۋىنەن ونىڭ دەنساۋلىعىنا نۇقسان كەلگەن ەكەن. انىعىن ايتقاندا، كەۋدە تۇسىنا زاقىم كەلگەن.
بۇل فوتولاردى قايرات الماتىداعى №7 قالالىق اۋرۋحانادان whatsapp ارقىلى جىبەردى.
