"ەلىمىزگە سيرك قاجەت ەمەس!". سوڭعى ۋاقىتتا قوعام بەلسەندىلەرى وسىلاي دابىل قاعۋدا. جۇرت جانايقايىن الەۋمەتتىك جەلىگە جۇكتەپ جارىسۋدا. سەبەبى، جان-جانۋارلار ساحنادا وتە يكەمدى ءارى اقىلدى كورىنگەنىمەن، ولاردى باۋلۋ كەزىندە ابدەن تاياققا جىعىلادى. ءتىپتى، ساحنانىڭ وزىندە ارتىستەر تاياقشالارىنىڭ باسىنداعى ينەمەن ءتۇرتىپ، ۇركىتەتىن كورىنەدى. وسىلايشا، قاجەتتى ارەكەت-قيمىلداردى جاساتادى ەكەن. ءقازىر قوعام بەلسەندىلەرى "جانۋارلاردى قيناۋ، وبالىنا قالۋ – قيانات" دەپ جارىسا جازىپ، سيركتىڭ اسا قاجەت ەمەستىگىن ايتۋدا. بۇل تۋرالى ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسى حابارلايدى.

حايۋانداردى  اياۋسىز قيناعان جاتتىقتىرۋشىلاردىڭ ادام شوشىرلىق ارەكەتتەرىن ايتىپ، كوپشىلىك جەلىنى تولتىرۋدا. ولار  "ساحنانىڭ بەرگى جاعىنداعى كورىنىس پەن ارعى جاعىنداعى جاعداي ۇيلەسپەيدى. ءبارى تەك – اقشا تابۋدىڭ امالى"  دەپ اشىنۋدا.

«مەنىڭشە، سيركتى ءبىر جاڭاعى جارتى ساعاتتىق، ءبىر ساعات ءلاززات ءۇشىن جانۋارلاردى قيناپ ەش قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن»، دەدى ءبىرى.  "جوق، دۇرىس دەپ ويلامايمىن. ساحناعا دەيىن ولاردى قينايدى»، دەدى تاعى ءبىرى.

استانالىق سيركتىڭ ءارتىسى ايگەرىم تىلەگەنوۆا قاڭقۋ سوزگە ەرمەۋ قاجەتتىگىن ايتادى. سەبەبى، "تاياققا جىعىلعان تاعى ەشقاشان دا ۇيرەتۋشىگە ىلەسپەيدى. ونىڭ كورسەتكەن ادىس-تاسىلدەرىن قايتالاۋى دا قيىن" دەيدى. 

«بۇل جانۋارلاردى ءبىز قور قىلىپ جاتقان جوقپىز.  سيرك الەمىندەگى ادامدار – ەڭ جاناشىر ادام. بۇل جەردە سىرتتا شۋلاپ جۇرگەن حالىق ەمەس"، - دەدى ايگەرىم تىلەگەنوۆا. 

ال،مامانداردىڭ سوزىنشە، "جەرگىلىكتى سيركتە جانۋارلارعا بارلىق جاعداي جاسالعان. جىلىنا ولاردان ەكى رەت قان الىنىپ، 7 اۋرۋ تۇرىنە تەكسەرىلەدى ەكەن. سەبەبى، الەم ساحنالارىندا ونەر كورسەتەتىن جانۋارلار بار. سوندىقتان، ءتۇز تاعىلارىنا ەش ءقاۋىپ جوق، ال ولاردى تاياققا جىعۋ شىندىققا جاناسپايتىن اڭگىمە" - دەپ سەندىرەدى.

"مىندەتتى تۇردە ەكپە سالىنادى. جانۋارلاردى جىلىنا ەكى رەت. ءبىزدىڭ جانۋارلار شەتەلگە دە اپارىلادى. شەتەلگە شىققان كەزدە بارلىق مەب دەيدى. مەجدۋنارودنىي ەپيزوديچەسكيي بيۋرو. بارلىق جانۋارلاردى تەكسەرىپ، قاداعالاپ وتىراتىن ۇلكەن ۆەتەرينارلىق ۇيىم بار.

بۇگىندە قوعام بەلسەندىلەرى "ەلىمىز سيركتەن باس تارتۋ كەرەك" دەگەن پىكىردى ءجيى كوتەرىپ ءجۇر. وعان سەبەپ كوپ. ولاردىڭ سوزىنشە، جان-جانۋارلاردى ۇيرەتۋ كەزىندە ۇرىپ-سوعۋ كوبەيگەن. ءقازىر الەمدە سيرك الاڭىندا جانۋارلاردى قولدانۋدان باس تارتقان 50 مەملەكەت بار. ماسەلەن، ءپىلدىڭ سالماعى 4-توننانى قۇرايدى. ەگەر جانۋاردى ۇراتىن بولساڭىز، مىندەتتى تۇردە ءوزىڭىز زارداپ شەگۋىڭىز مۇمكىن"، دەدى "استانالىق سيركتىڭ" باس ۆەتەرينار دارىگەرى نۇرلان قاسەمبايەۆ.

استانالىق سيركتى 8 جىل بويى باسقارىپ كەلە جاتقان  بەلگىلى اكتەر ەرىك جولجاقسىنوۆ "حايۋاندارسىز ونەر كورسەتۋدى كوزگە ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس" دەگەن پىكىردە. سەبەبى "كونەدەن تامىرىن كەڭ جايعان ىلكىمدى ءىس بالالار ءۇشىن تاعىلىمدى دۇنيە.ولاردى ۇرىپ-سوعۋ بوس اڭگىمە"- دەيدى.

«سيركتە جان-جانۋارسىز ارينە قيىن بولادى دا. ويتكەنى بۇگىنگى بولىپ جاتقان ءبىزدىڭ نەگىزگى ماقساتىمىز – بالا-شاعانى تاربيەلەۋ. سونى كورىپ كىشكەنتاي بالادا سۇيىسپەنشىلىك پايدا بولادى. "جانۋارلاردى سوعادى" دەيدى. مەن 8 جىل بولدى، ءبىر جانۋاردى سوققانىن كورگەن ەمەسپىن»، دەدى "استانالىق سيرك" ديرەكتورى ەرىك جولجاقسىنوۆ.

ال، قوعام بەلسەندىلەرى جانۋارلاردى ۇرىپ-سوعىپ ۇيرەتۋ قاي جەردە دە بار ەكەنىن العا تارتىپ وتىر. "تۇزدە ەركىن جۇرگەن تاعىلاردى توردا قاماپ ۇستاۋ دا قاتىگەزدىك. تار قاپاستاعى اڭدارعا ءتىپتى وبال" - دەيدى ولار. سونداي-اق، اكروباتتار مەن جانۋارلاردىڭ بيىككە ورمەلەۋى سياقتى ءقاۋىپتى تيۋركتەر كورەرمەنگە تەك قورقىنىش سىيلايدى. ودان حالىقتا كۇيزەلىس پايدا بولادى -دەيدى.

«ءقازىر زامان وزگەردى. تەحنولوگيا دامىدى. وسىعان ساي ادامداردىڭ دا ساناسى كوپ وزگەرگەن، جەتىلگەن. ءقازىر بالالاردىڭ ءوزى ءقازىر ونى كورۋدەن قالىپ بارا جاتىر. ويتكەنى سيركتىڭ كورسەتەتىن ءتۇرلى سيقىرلارى، فوكۋستارى ەشكىمدى ناندىرا المايدى. وعان 5 جاستاعى بالا دا سەنبەيدى»، - دەيدى قوعام قايراتكەرى قۋاندىق شاماحاي ۇلى.

قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ويىنشا،بۇگىندە سيركتەن كورەرمەن جىراقتاپ بارادى. سوندىقتان، بۇل ونەر سالاسىنىڭ شىعىنى تاۋداي بولعانىمەن، ءوزىن-وزى مۇلدەم اقتامايدى. بيۋدجەتتەگى قاراجاتتى قۇر كەتىرمەس ءۇشىن سالاعا تىڭ رەفورمالار قاجەت. دەسە دە، ونەردە قاتىگەزدىكتىڭ بولۋىنىڭ ءوزى قاتەلىك دەيدى.